Italiako erliebea

Erliebea--Iberiar goi lautadaren inguruan antolatzen da. Sistema zatitan banatzen da:
Goi lautada, goi lautadaren ertz menditsuak eta goi lautadaren kanpoko unitateak.

6.1 Iberiar goi lautada

Lautada garaiak, 600-800m-ko altitudea. Era primarioan sortuak, antzinako hesperiar mendigunearen higaduraren ondorioz. Era tertziarioan goi lautada guztiak deformatu eta suntsitu ziren.

Hiru unitate eratu:

Antzinako zokalo paleozoikoa

Mendebaldean bakarrik (penelautadetan), zokaloa estaltzen zuten material tertziarioak suntsitu egin ditu higadurak eta jatorrizko materiala agerian utzi.

Erliebea penelautadez edo uhin oso leunez osatua dago. Granito gainean modelatutakoak lauagoak dira (Salamanca iparraldean), aldiz, arbel gainean modelatutakoak gutxiago.(Salamanca hegoaldea eta extremadura).

Batzuetan lautada haietan uharte mendiak eta arroka azaleratzeak ageri dira arrokaz osatutako hondar erliebea. Arroila sakonak ere daude.

Barneko mendilerroak

Era tertziarioan sortu ziren, Alpetar orogeniak Iberiar goi lautadan failak sortu eta zati horiek altxatu edo gaztetu zituenean.

Era primarioko materialak eta gailur leunak dituzte:

Erdialdeko sistema:
Erliebe bortitza, goi lautada erditik zatitu. Somosierra, guadarrama…

Toledoko mendiak: Erliebe leunagoa, Hegoaldeko iberiar goi lautada zatitu, tajo eta guadiana banatu. Guadalupe da mendilerro nagusia.

Barneko arro sedimentarioak

Era tertziarioan sortu, Alpetar orogenia. Goi lautadaren zokaloan arrakalak eta failak sortu eta zati horiek ondoratu. Hasieran barrualdeko aintzirak ziren--sedimentuekin bete.

Sedimentuak barnealdean biguna eta kanpoaldean gogorra.
paramoak, landazabalak eta aldapak sortu ziren.

Paramoak

egitura lauak eta garaiak dira, kareharria. Ibaiak u formako aranak eratu. Iparraldeko iberiar goi lautadan daude.

Landazabalak: Ibaiek zeharkatutako lautadak. Paramoa higatzen eta behe geruzetan eratzen dira. Muino uharteak, ohikoak dira. Duero tajo eta guadiana.

Aldapak: Paramoen eta landazabalen arteko eremu inklinatuak dira.

Iparraldeko goi lautadaren arroa: garaiagoa, uniformeagoa eta mendiak ia arro guztiaren inguruan.

Hegoaldeko goi lautadaren arroa: Baxuagoa, erdian toledoko mendiak.