Ekintza gune

3)Klimaren faktoreak eta osagaiak :I.KLIMAREN FAKTOREAK

2 DIRA: Faktore Geografikoak eta termodinamikoak.

1)FAKTORE GEOGRAFIKOAK: A)Latitudea:

Espainiakoa, Ipar hemisferioko alde epelean Dagoenez, ondo berezitako bi urtaro zehazten du, uda eta negua, trantsizioko bi Urtaroen bidez berezita: udaberria eta udazkena. Kanarietan, urtaroen arteko Kontrasteak ez dira hain nabarmenak.

B)KOKAPENA:

Iberiar penintsularena, ezaugarri termiko desberdinak dituzten bi ur-masa Handiren artean, eta bi kontinenteren artean. Horren eraginez, propietate Desberdineko aire-
Masen arteko bidegurutzea da.

C)ITSASOAREN ERAGINA:

Urria da Iberiar penintsulan. Horren Eraginez, alde argiak daude itsasora irekitako periferia estatuaren eta Itsasoaren eraginik eza ezaugarritzat duten barrualdeko lur zabalen artean. Bi Artxipielagotan, itsasoaren eragina erabakigarria da.

D)ERLIEBEA

Kliman eragina du. 

Kokapena

Kostaren paraleloan dauden mendikateek itsasoaren eragina gelditzen dute. Itsasoaren eragina Guadalquivir haranetik soilik sartzen da. Mendikate gehienak Mendebalde-ekialde norabidean antolatuta daude. Iberiar Mendikatea, kataluniako Kostaldeko mendikatea eta Mendikate Betikoen zati bat izan ezik, eta honen Eraginez, iparraldetik edo hegoaldetik datozen aire-masak ez dira erraz Sartzen. Mendebaldeko aire-masak erraz sartzen dira, baina Iberiar penintsulako Mendiguneen eraginez, barrualdera sartzean hezetasun ugari galdu eta Tenperaturak muturrerako joera hartzen du. Mendiek inguratutako arroetan, Dueron eta Ebron, euri gutxi egiten du, aire-masek hezetasun inguruko Mendikateetan uzten dute eta. Airea gelditzearen eraginez sortutako lainoak ere Ugariak dira.Altitudea: Altitudearen eraginez, tenperaturak 0,5ºC/0,6ºC jaisten dira igotzen den 100 Metro bakoitzeko. Era berean, prezipitazio orografikoak gertatzen dira; Ezkutuko prezipitazioak eta prezipitazio horizontalak.

Orientazioak:

Tokiko klima kontrasteak eragiten ditu Eguteren eta laiotzen artean. 

2)FAKTORE TERMODINAMIKOAK:2.1)Zirkulazio Atmosferikoa altueran:

jet stream izenekoak Zuzentzen du. Aire-korronte indartsua da, hodi-egiturakoa eta Mendebalde-ekialde norabidean mugitzen da bederatzi eta hamaika kilometro Bitarteko altitudean, tropopausa polarraren eta tropikalaren artean dagoen Altuera-aldean. Jet horrek poloaren gainean altueran dauden behe-presioak eta Goi-presio tropikalak bereizten ditu.
Jet korrontea lurrazaleko eguraldiaren Erantzulea da.
Korrontearen abiadura Aldakorra da. Trazadura ia zonala du, ondulazio txikiekin, eta hori lurrazalean Fronte polarrei eta horren borraskei dagokie. Abiadura moteltzen denean, Ondulazio sakonak egiten ditu: goi-presioak eragiten dituzten gailurrak eta Behe-presioak eragiten dituzten haranak. Biak lurrazalean islatu eta antizikloi Eta borraska dinamikoak eragiten dituzte. Ondulazioak jet nagusitik aska Daitezke eta aire polarra oso hegoaldean sar daiteke eta aire tropikala Iparralderantz mugitzen da.

Urtaro Desplazamenduen ondorioz,

Espainian neguan izaten du eraginik handiena, Hegoalderantz. Udan, aldiz, iparralderantz mugitzen da eta Iberiar penintsulan Bizkaiko golkoaren inguruan soilik izaten du eragina. 

2.2)Lurrazaleko zirkulazioa:

A)Ekintza-zentroak:

Goi- eta behe Presioko inguruak dira. Presio atmosferikoa aireak lurrazaleko unitate batean Duen pisua da. Milibarretan neurtzen da, eta eguraldiaren mapetan isobaren Puntuak lortzen dituzten lerroen bidez irudikatzen da. Mapa horietan, isobarak 4mb-etik 4mb-era irudikatzen dira.
Goi presioa edo antizikloia goi Presioen zona da, eta inguruan presio txikiagoko beste zona batzuk izaten ditu. Eguraldi egonkorra sortzen du, Behe presioa edo borraska behe presioen ingurua Da, eta inguruan presio handiagoko beste alde batzuk izaten ditu. Eguraldi Desegonkorra sortzen du. Jatorriari erreparatuz:
Ekintza-zentro termikoak airea hoztearen eta berotzearen eraginez Sortzen dira. Antizikloi termikoa aire masa bat hozten denean sortzen Da: Aire hotzak pisu handiagoa du, behera egiten du eta goi-presioa eragiten Du. Depresio termikoa airea berotzen denean sortzen da: aire beroak pisu Txikiagoa du, gora egiten du, eta behe-presioa eragiten du.
Ekintza-zentro dinamikoak jet korronte Gailurretatik eta asketatik sortzen dira, eta horiek lurrazalean islatzen dira: Gailurrek antizikloiak sortzen dituzte, eta askek borraskak.

Ekintza zentro nagusiak

1)Antizikloi baten ekintza zentroak

Azoreetako antizikloia, udan iparralderantz eta neguan hegoalderantz mugitzen Dena; antizikloi polar atlantikoak; Eskandinaviako antizikloia, eta Europa Kontinenteko eta Iberiar penintsularen barrualdeko antizikloi termikoak, Lurzorua neguan hoztearen eraginez sortutakoak.

2)Depresio baten ekintza-zentroak:

Islandiako depresioa; Genovako golkoko depresioa, Europako aire hotz kontinentala Mediterraneo itsaso Beroago eta hezeagora iristean sortzen dena, eta Afrikako iparraldeko eta Iberiar penintsularen barrualdeko depresio termikoak, lurzorua udan berotzearen Eraginez sortutakoak.

B)Aire Masak:

Tenperatura, Hezetasun eta presioaren ezaugarri jakinak dituzten aire-atalak dira. Propietate horiek sarlekuetan hartzen dituzte. Espainiaren latitudearen Eraginez, aire masa hotz artikoak edo polarrak eta aire-masa bero tropikalak Iristen dira. Hirurak, sortzen diren lekuaren arabera, itsasoko hezeak edo Kontinental lehorrak izan daitezke.

C)Fronteak:

Hainbat ezaugarrietako bi aire-masa bereizten dituzten azalerak dira. Beraz, Fronte baten bi aldeetan airearen propietateen aldaketa bortitza gertatzen da. Espainian, fronterik garrantzitsuena fronte polarra da, aire masa tropikala eta Polarra bereizten dituena. Horren ondulazioek bi fronteko borraska sortzen Dituzte, eta prezipitazioak eragiten dituzte.