Zer da deskolonizazioa

4. ASIAKO eta AFRIKAKO DESKOLONIZAZIOA

4.1. Deskolonizazio kontzeptua

Deskolonizazioa beste herrialde baten mende dauden herrialdeak politikoki independentzia lortzeari eta atzerritarren nagusitasunetik askatzeari deritzo.

4.2.Deskolonizazioaren arrazoiak

Independentzia lortu arteko garapenean honako gertakari hauek eragin zuten:

-Ekonomiaren eta gizartearen hazkundeak eta aldaketak, hazkunde demografikoak, profesional eta teknikari berrien prestakuntzak…

-Nazionalismoa, Koloniak metropolietatik desberdintzen dituzten ezaugarriez jabetzen direnean, sentimendu nazionalistak sortuko dira.

-Mugimendu ideologikoak eta mendebaldearen kontrako jarrerak agertzea.

-Afrikako eta Asiako herrialdeen arteko elkartasun mugimenduak sortzea: panasitismoak, panabarismoak eta panafrikanismoak.

Mundu gerrak eta nazioarteko erakundeak

Munduko gatazkek Europa ahuldu egin zuten eta bertakoek kontinente horren nagusitasunean sinesten utzi zuten. Japoniarrek lortutako garaipenak agerian utzi zuten arraza zuria ez zela garaizezina,

Lehen Mundu Gerra amaitu zenetik, nazioarteko erakundeen politika kolonialismoaren kontrakoa izan zen. Urteek aurrera egin ahala eta hainbat erakunderen laguntzarekin deskolonizazioari ekin zitzaion.

AEBen eta SESBren jarrera

Deskolonizazio prozesua babestu zuten. Bigarren Mundu Gerran, herrialde aliatuek herrien askatasunaren printzipioa aldarrikatu zuten behin eta berriro. Gerra Hotza zela eta, bi superpotentzien arteko lehiaren ondorioz, herrialde berrietan aldeko jarrerak bilatzen ziren

4.3. DESKOLONIZAZIO EREDUAK

Hainbat deskolonizazio mota izan ziren:

• Deskolonizazio negoziatua

  
  . Negoziazio luzeak egin ondoren, hainbat ardura koloniaren esku uzten direnean gertatzen da.

• Metropoliaren ekimena

  
  . Subiranotasuna modu baketsuan era azkarrean eskualdatzen denean gertatzen da. Herrialde berrietako buruzagiek ez dute prestakuntza berezia.

• Borroka armatua

  
  . Metropolietako harremanak indarra erabiliz hausten direnean gertatzen da.