Borraska eta antizikloia

KLIMAREN ELEMENTUAK Atmosferako osagai behagarri eta neurgarriak dira. INTSOLAZIOA ETA HODEITZA A) Intsolazioa gainazalak jasotako eguzki-erradiazioaren kantitatea da. Espainiak 2000 eguzki-ordu baino gehiago ditu. B) Hodeitza zerua hodeiez gutxi asko estalita atmosferaren egoerari esaten zaio. Espainian Kantauri itsasoko hodeitza handieneko eremua. AIREAREN TENPERATURA Tenperatura aireak duen bero maila da. Gradu zentigraduetan neurtzen da termimetroarekin. Mapetan,tenperatura bereko puntuak isoterma izeneko lerroen bidez irudikatzen da. Espainian tenperatura anistasun handia, azaltzen duen faktore nagusiak hiru dirá.
Latitudea, Itsasoaren eragina eta altitudea. A) hilabeterik beroeneko batez besteko temperaturaren eta hotzenekoaren arteko aldea da urteko tenperatura bitartea. B) Airearen tenperatura 0C tik jaistean gertatzen dira izotzaldiak
HEZETASUNA, LAINOA ETA GANDUA A) Hezetasuna airearen lurrun kantitatea da. Itsasoarekiko hurbiltasuna eta tenperatura dirá egotearen galkoak. Tenperatura zenbat eta handiagoa hezetasuna orduan eta txikiagoa. B) Lainoa atmosferako behealdeko geruzan esekita dauden ur tanta ñimiñoek osatzen duteikuspena galarazten du. Atmosferako geruzan dagoen airea hoztean sortzen da, bi eratakoak izan daitezke, irradiazio-lainoa eta adbekzio-lainoa. C) Gandua lanbro lehorra da, hauts-partikula fin atmosferako behealdeko geruzetan pilatzeak eragina, ikusoena murrizten duena. PRESIOA ETA HAIZEA A) Presio atmosferikoa urtearen joanean Espainiaren gainean egon ohi diren Aire-masen ezaugarrien araberakoa da. Penintsulan, goi-presioak nagusi neguan. B) Haizea aireak lurraren gainazalarekiko egiten duen mugimendu horizontala da. Presioen arteko ondorioz sortzen da, eta beti mugitzen da goi presioetatik behe presioetara. Penintsularen latitudea mendebaldeko haizea da nagusi. PREZIPITAZIOAK Hodeietatik likido modura eta sólido modura erortzen den ura da. Milímetrotan edo metro koadro litrotan neurtzen da plubiometroarekin. Lurrunak gora egiteak, hozteak eta kondentsatzeak eragiten ditu prezipitazioak. Hiru motatakoak izan daitezke, orografikoak, konbektiboak eta fronte-prezipitazioak. Espainian, alde handia dago urtaro eta leku batetik bestera. LURRUNKETA, EBAPOTRANSPIRAZIOA ETA IDORTASUNA A) Lurrunketa ura lurrun bihurtzen deneko prozesua da. Intentsitatea hazi tenperatura, intsolazioa, airearen lehortasuna, haizearen abiadura eta landarerik eza handitu ahala. B) Ebapotranspirazioa lurraren gainazalean gertatzen den hezetasun-galera da. C) Idortasuna lurzoruan nahiz atmosferan ur nahikoa ez dagoenean gertatzen den egoera.
Prezipitazioak urriagoak dira lurruntzen den ura baino, eta orduantxe gertatzen da fenomeno hau.

ESPAINIAKO EGURALDI-MOTAK Zirkulazio atmosferikoak egoera atmosferiko ugari urtearen joanean, eta eguraldi mota batekoa edo bestekoa izatea ekartzen du. A) Penintsulan eta Balear uharteetan --Neguan, eguraldi antizikloniko hotz eta lehorra nagusi. Barnealdeko eta erdialdeko Europa antizikloi termikoek eragiten dute eguraldi hori. --Udan, eguraldi antizikloniko lehor eta beroa nagusi. Azoreetako antizikloia horren eragile nagusia gora egiten baitu. --Udazkenean eta udaberrian, eguraldia aldakorra da. Badira prezipitazioak ere, atlantikotik datozen depresioak igarotzean, Mediterraneoaren ekialdeko egoerekin eta tanta hotzekin lotuak. B) Kanarietan, eguraldia egonkorra da. Azoreetako antizikloia eta alisio-haizeak eragile nagusiak eta eguraldi fresko eta hezea ekarri.
Antizikloia mugitzean, beste aire-masa batzuk sartzen dira. Ekaitzak eta prezipitazio bizi-biziak izaten dira.