Chuletas y apuntes de Otras materias de Secundaria

MORFOSINTAXIA:

Mailegutxa

:

hizkuntza batek beste hizkuntzetatik hitzak hartzeari esaten zaio mailegutza.Hizkuntza hartzaileak bere arau fonetikoetan egokitzen du mailegatutako hitzak:GAZT.Raton/EUSK.Arratoi/LATIN.Rosa/EUSK.Arrosa

hizkuntza zeltetatik mailegatutako, guk dakigula, ez dira asko.Hona batzuk:zilar, hartz, hogei,deba.

Latinetik  hartutako hitzak, berriz asko dira.Euskaldunak erromatarrek ekarritako kultura egokitu ziren.Legem-lege/florem-lore

Arabieratik:atorra,alkandora,alkate,gutun,azoka.

Erromatzeetatik:leku,erregu,zeru.

Elkarketa:

hitz elkartua osatzen da bi elementu, bakoitza bere aldetik esanahia dutenak, elkartutakoak

.-ELIPSIDUNAK:

izena+izena(eskola kontseilua(eskolaren kontseilua)-aditzoina+izena(jangela(jateko gela)-aditzoina+adjetibo:

ZORIA: Jaques Monod (Fisiologiako Nobel Sariduna, Frantzia).Aurrikusi ezin den gertaera.Patroirik jarraitzen ez duen gertaera.Hautatu ezin dugun gertaera ( ez dago borondatearen menpe)..Probabilitate txikia duen gertaera.TELEONOMIA (TELOS=XEDE): Pierre Theirland de Chardin eboluzio biologikoa prozesu kosmiko baten zati da, izaki bizigabeetatik hasi eta gizakietara iristen dena.GEOSFERA: Unibertso bizi gabean bizitza sortzeko baldintzak agertu.BIOSFERA: Bizitza sortu: aniztasuna. NOOSFERA: (Noos: adimena) gizakiaren adierazpena eboluzioaren gailurra da, eboluzioaren xedea.

Genetikaren legeak G. Mendel naturalista austriarrak finkatu zituen. Lege hauek espezieen barnean dagoen aldagarritasuna azaltzen dute.Geneetan zorizko aldaketak gertatzen

Llibre sobre economia conegut

Activitat econòmica basada en l'ordre natural

Economistes clàssics

Cibernética de Wiener: Control y Comunicación

Para Norbert Wiener, la cibernética se centra en el control y la comunicación tanto en animales como en máquinas. A continuación, se presentan dos ejemplos que ilustran esta idea:

Sistema de Defensa Antiaéreo

En 1949, Wiener propuso un sistema de defensa antiaéreo basado en la cibernética. La teoría plantea que si un avión mantiene un trayecto en línea recta con una velocidad constante, es posible predecir su posición futura y atacar en ese punto. Independientemente de si el misil impacta o no, se genera feedback, es decir, información sobre el resultado del ataque. A mayor feedback, menor incertidumbre y mayor control sobre el sistema, y viceversa.

Proceso de Transmisión Satelital

En... Continuar leyendo "Cibernética de Wiener: Control, Comunicación y Ejemplos de Aplicación" »

Konparazioa: bi elementu elkarren ondoan jartzea eta beren ezaugarri bat

ekartzea da. Adib.: aterkiak bezala zabaltzen zenituen begiak

➢ Metafora: hitz baten berezko adiera irudizko adiera batera igaroaraztean datza. Adib.: poesia mailu bat da

➢ Metonimia: beste batekin nolabaiteko lotura (kausa-ondoriozkoa, zati-osozkoa eta abar)duen elementu bat haren ordez erabiltzen datza. Adib.: baina bihotzak dio zoaz Euskal Herrira.

➢ Aliterazioa:
Antzeko soinuen errepikapenean datza. Adibidez, honako bertso lerro

➢ Onomatopeia: antzeko soinuen errepikapenak ezaguna den soinu bat imitatu nahi duenean gertatzen da. Adibidez, honako bertso lerrotan haizearen soinua irudikatzen da txistukariak errepikatuz: egizu zuk haizeak bezala

➢ Neurria: euskal

1. GAIA: TESTUAK-DATU BILKETEN TEKNIKAK

1.1 INKESTAK-GALDESORTA

Ikerketa enpirikoa oso garrantzitsua da gizarte zientzietan.Datu kuantitatiboetan oinarritzen da. Kontaketak onartu eta laginketa errorea eta fidagarritasuna neurtu ditzakete. Inkesta, askorentzat ikerketarako teknikarik zehatzena eta baliagarriena da.

1.1.1 OINARRI METODOLOGIKOAK

Hiru oinarri nagusi daude:1Inkesta galdeketaren bitartez informazioa jasotzeko teknika da. Sakontasunean ezagutzeko biderik onena gizakiei galdetzea da, eta hala egiten da.2Lagin bat aztertuz populazioari buruzko informazio adierazgarria lortu daiteke. 3Talde iritzi, portaera, jarrera edo joeren zenbaketa adierazgarria lortu daiteke. Zenbaketak, erabilitako tekniken fidagarritasun eta lortutako emaitzen... Continuar leyendo "Behaketa" »

NOR

NOR-NORI

NOR-NORK

NOR(sg)-NORI-

BELFORT:

Hola, sóc el Belfort i aquí al meu costat m’acompanya la Júlia, el Joan i la Cèlia. Amb els meus companys us ensenyarem que són els Jardins Artigas.

JÚLIA:

Doncs sí, els Jardins Artigas per a mi són una cosa espectacular que ens va donar Gaudí.

BELFORT:

Una pregunta noies, Quan es va crear els Jardins d’Art?

CÈLIA:

Els Jardins Artigas es van construir del 1905 al 1906.

JOAN:

On estan situats els Jardins d’Artigas?

JÚLIA:

Els Jardins Artigas estan situats a la Pobla de Lillet que és una localitat situada al nord del Berguedà.

BELFORT:

Qui era Gaudí?

CÈLIA:

Gaudí va ser un arquitecte català.

BELFORT:

Quan va néixer Gaudí?

JÚLIA:

Antoni Gaudí va néixer el 25 de juny de 1852.

JOAN:

Quines obres més va crear?

JÚLIA:

Les obres més

Girasol

Girasol: De México y el sudeste de Norteamérica. Fue llevado a Europa por los colonizadores como flor ornamental y luego se comenzó a cultivar en todo el viejo mundo. El Girasol (Helianthus annus) es una planta anual, pertenece a la familia de las Asteraceae (Compositae), posee raíz pivotante de 50 a 70 cm, crece de 0,6 a 3 m. de altura, hojas de gran tamaño.

Grano: Posee un alto contenido de aceite comestible de excelente calidad, el aceite tolera las bajas temperaturas sin congelarse, es fácil de conservar. Además posee un alto contenido de proteínas, es utilizado para ración de aves.

Composición grano de Girasol:  - Aceite:  43 % - Glúcidos: 20 % - Proteínas: 27 % - Humedad:    7 % - Fibra: 3 %

Desarrollo del cultivo:

OBRAK

Bertsolarien sailean ere badu bere lekua: Domingo kanpaña  bat-bateko jardunaren eredua da, adibidez, eta Juana Bixenta Olabe izeneko bertso-saila, bertsopaperetan sortu den ederrenetakoa.

​Maitasuna du  gai nagusia . Hainbat poeta oso gogoko zituen: Campoamor, Trueba eta Aguilera; hortaz,  haien eragina jaso zuela pentsa liteke. Jainkoaren, heriotzaren eta naturaren (izadiaren)  aipamenak maitasunaren zerbitzutan egiten ditu, hau da, maitasuna hobeto adierazteko asmoz. Gainera, askotan ideializatu egiten du maitasuna, baina idealizatze horrek errealitatea du oztopo, maitea bere samintasunaren iturri bihurtzen baita. Hamabost bertso sailetik gora dira  gai honetakoak: Jai-jai, (youtube bideoa) Juana Bixenta Olabe, Loriak udan