Chuletas y apuntes de Geología de Secundaria

CORRIENTES DE CONVECCIÓN

Al calentar un fluido, se dilata, reduce su densidad y asciende. Cuando llega a zonas  de menor temperatura se enfría y desciende.

En la base del manto hay una “Capa D”, la temperatura del núcleo calienta esta capa y origina columnas de magma muy calientes que suben lentamente= penachos térmicos

VULCANISMO Y TECTÓNICA DE PLACAS

Existe una relación entre el vulcanismo y la dinámica de las placas litosféricas.

El 67% del vulcanismo tiene lugar en las dorsales, y el 16% en zonas de subducción. Por tanto el 83%  de la actividad volcánica se concentra en las estrechas áreas ocupadas por los límites de placa.
Y el 17% restante se reparte por la superficie terrestre.

¿Por qué hay volcanes en las dorsales?

En las

1) Meseta: Ezaugarriak

Erliebearen oinarrizko unitatea, lautada garaia, antzinako mendigune hesperikoaren hondarra, higadura suntsitu ondoren (zokalo). Aro tertziaroan deformatu eta suntsitu ondoren (orogenia alpetarrean). Lur garaia (600-800 I). Mendikate zentralak bitan banatzen du: Ipar meseta eta Hego meseta.

Atalak

Antzinako zokalo paleozoikoa. Barrualdeko mendilerroak. Barrualdeko arro sedimentarioak.

Erz Menditsuak

Galiziar-Leongo mendigunea, kantauriar mendikatea, Iberiar sistema eta Sierra morena. Aro tertziarioan eratu ziren. Sierra Morena ez da mendikate bat; falla bat da. Torre cerrado kantauriar mendikatean dago. Moncayo sorian dago.

Antzinako Zokalo Paleozoikoak

Non? Zamora, Salamanca, Extremadura. Harria: Granito, arbela, kuartzita.... Continuar leyendo "Penintsulako Erliebe Unitate Morfoestruktural Handia" »

Ikerketa estratigrafioetan eta erradiokronologikoetan bildutako datuei esker, ardatz kronologikoa, denbora-eskala edo Lurraren historiaren egutegia egin da. Haietan, Lurra eratu zenetik egun arte jazotako gertaera nagusiak koka daitezke, ordenan.

Denbora geologikoaren eskalarekin, geologia historikoak Lurraren historia berreraiki dezake eta gertaera berriak, aurkitzen diren ahala, eskala horretan koka ditzake.

Denbora geologikoa

Denbora geologikoa Lurra eratu zenetik gaur arte doan denbora da. Milioika urtetan (m.u.) neurtu ohi da.

-Denbora geologikoaren eskalaren banaketak

Lurraren historiaren egutegia honako tarte hauetan banatzen da: eonak, erak eta periodoak.

*Eonak. Eonen mugek planeta-mailako aldaketekin bat egiten dute; esaterako, lurrazala... Continuar leyendo "3. Denbora Geologikoa. Aldaketaz Betetako Historia" »

BIOSFERA

Sistemak: Hidrosfera, atmosfera, litosfera

Geruzak: troposfera, estratosfera, mesosfera, termosfera, exosfera

Osatu: airea. Osagai: Partikulak, gasak. Osatuta: Nitrogenoa, oxigenoa, beste zenbait gas.

Ahalbideratu: Bebesa erradiazioen aurrean, Tenperaturari loturiko bizi-baldintzak, mantenugai iturria.

Giza jarduerak sortu: Berotegi efektua, euri azidoa, klima aldaketa, ondorioz: Prezipitazio erregimena aldatzea, desertifikazioa handitzea

HIDROSFERA

Propietateak: Disolbatzaile eraginkorra, klimaren erregulatzailea

Sortu: Ur ekosistemak : Itsas ekosistemak: Itsasoak, ozeanoak, deltak, padurak, estuarioak. Ur gezako ekosistemak: Ibaiak, Aintzirak, Zona hezeak lokaztiak eta zingirak, lurpeko urak eta akuiferoak.

Ziklo: Uraren zikloa. Eragin: Egoera... Continuar leyendo "Biosfera, Hidrosfera eta Lurzorua: Ingurumenaren Orokorrak" »

-Ehundura metamorfiko foliatuak

Eskualdeko metamorfismoa duten eta tolestu eta nabarmen deformatu diren arroken ohiko ehundurak dira. Konpresiozko esfortzuek eragiten dute foliazioa.

→ Arbel klibajea. Bata bestetik oso hurbil kokatutako gainazal lauen antolaera da eta, horietan, arrokak geruza mehetan eta tabularretan koka­tzen dira.Ohikoa da arbeletan
.

→ Eskistositatea. Egitura planarra edo laminarra da, hau da, mineral planarrak haztearen ondoriozkoak, presioak eta tenperaturak gora egiten dutenean. Ehundura mota hori duten arrokei eskisto deritze.

→ Gneisen banda egitura. Gradu altuko metamorfismoan da ohikoa. Han, birkristaltzeak gertatzen dira, mineralak hainbat lerrotan bereizten dituzten ioien migrazioaren eraginez: biotitazko kristal

Aqüífer és una formació geològica porosa a través de la qual flueix l'aigua subterrània.

Cabal d'un riu

El cabal d'un riu és la quantitat d'aigua que circula per una secció del riu en una unitat de temps (m3/s).

Carbó de coc

El carbó de coc s'obté del carbó i s'utilitza per crear energia termoelèctrica o per alimentar des de petites fargues fins a grans forns de la fosa de minerals.

Crescuda

La crescuda és el moment de màxim cabal d'un riu.

Curs fluvial

El curs fluvial és el recorregut d'un riu des del naixement fins a la desembocadura.

Estiatge

L'estiatge és el període de mínim cabal d'un riu.

Fissió nuclear

La fissió nuclear és el procés pel qual s'aconsegueix una gran quantitat d'energia mitjançant la divisió en 2 o més nuclis... Continuar leyendo "Aqüífer: Formació geològica porosa per a l'aigua subterrània" »

6.2 IBERIAR GOI LAUTADAREN ERTZ MENDITSUAK

Iberiar goi lautadaren ertz menditsuak Galizia-Leongo mendigunea, Kantauriar mendikatea, Iberiar sistema eta Sierra Morena dira. Era Tertziarioan eratu ziren, Iberiar goi lautadako blokeak altxatu zirenean edo Iberiar goi lautadaren ekialdeko ertzean itsasoak jalkitako materialak tolestu zirenean.

6.2.1. Galizia-Leongo mendigunea

Era Tertziarioan eratu zen, Iberiar goi lautadaren zokaloaren ipar-mendebaldeko angelua Alpetar orogenian altxatu zenean. Material paleozoikoak ditu, beraz. Erliebean, garaiera txikiko mendi biribilduak ageri dira, faila askok ebakita. Mendilerro nabarmenak Segundera, Cabrera eta Los Ancares dira.

6.2.2 Kantauri mendikatea

Bi zati nabarmen bereizten dira:

• Mendebaldeko aldea, Asturiasko

Un cabo es una porción de tierra que se adentra en en el mar.