Chuletas y apuntes de Geología

La circulació atmosfèrica en altitud

En les observacions que darrerament s'han fet de la circulació atmosfèrica en altitud, s'ha pogut comprovar que a la part alta de l'atmosfera la circulació dels vents és molt més intensa que a la superfície. Forts vents circulen d'oest a est en la mateixa direcció que el moviment de rotació de la Terra, a una altitud d'uns 12.000 metres i a una velocitat que pot arribar a superar els 500 quilòmetres per hora.

Aquests potents fluxos d'aire, que reben el nom de corrent en jet o jet stream per la seva forma i violència, es poden observar als dos hemisferis terrestres. Hi ha dos corrents a cada hemisferi: el subtropical, situat entre les latituds 30°-45°, i el polar, situat a uns 60° de latitud.... Continuar leyendo "Circulació Atmosfèrica: Jet Stream i Clima a Espanya" »

Klima Motak

Ozeanikoa

• Baso hostogalkorra, adar luze eta mehekoak: haritza, pagoa...
• Udan Azoreetako Antizikloia.
• Foehn efektua.
• Itsasoak ºC-ak erregulatzen ditu.
• Fronte polar ugari.

Mediterraneoa

Itsasertzekoa: >17 ºC

• Hego atlantikoa: 500-800 mm
• Fronte polarrik ez.
• Neguan prezipitazio maximoa.
• Tenperatura altua Saharako haizeengatik.

• Mediterraneoa: 300-500 mm
• Fronte polar ahulak.
• Tanta hotza udazkenean.
• Azoreetako Antizikloia.
• Mediterraneoak ºC-ak erregulatzen ditu.

Kontinentalizatua

• 300-600 mm.
• Antizikloi termikoak neguan.
• Foehn efektua.
• Fronte polarrak.

Estepakoa

• 150-300 mm.
• Fronte polarrak ez dira iristen.
• Foehn efektua.
• Azoreetako Antizikloia.
• Prezipitazio minimoa.
• Saharako haizearen eragina.

Landaredia

Landaredi Orokorra

Baso hostoiraunkorrak, landaredi esklerofiloa... Continuar leyendo "Geografia eta Klima Oinarriak" »

La Tierra: Un Planeta Dinámico

Nuestro planeta se caracteriza por una constante transformación. La atmósfera, la hidrosfera y la litosfera experimentan cambios continuos. La composición atmosférica ha variado significativamente a lo largo de la historia de la Tierra y sigue haciéndolo. Actualmente, la atmósfera está compuesta por un 78% de nitrógeno y un 21% de oxígeno. Algunos gases minoritarios, como el agua, el dióxido de carbono y el metano, conocidos como gases de efecto invernadero, desempeñan un papel crucial en la regulación del clima y la vida.

La hidrosfera participa en un continuo intercambio de materia y energía a través del ciclo del agua. La atmósfera y la hidrosfera también influyen en la litosfera. El agua y el... Continuar leyendo "Dinámica Terrestre: Atmósfera, Litosfera, Deriva Continental y Estructura Interna" »

1. ERLIEBEAREN SORRERA

Erliebea lurraren gainazalean ikus daitezkeen forma eta gorabehera geografikoen multzoa da. Erliebearen forma kontuan hartuta, bi erliebe mota daude:
erliebe positiboak eta erliebe negatiboak.
Aktibitate geologikoak modelatzen du erliebearen itxura, barne- eta kanpo-prozesuen bidez. 

• Lurraren barne-dinamikak sortzen ditu egitura geologiko handienak. (Ad: mendikate handiak) baita ozeanoetako uharte bolkanikoak eta sumendi kontinentalak ere, plaka tektonikoen ondorioz.

• Lurraren kanpo-dinamikak kanpo-agente geologikoek gauzatzen dute (Ad: haizeak, ura eta izaki bizidunak) eta barne-dinamikak sortutako egiturei eragiten die. Agente horiek, prozedura honen bidez, erliebea aldatzen dute meteorizazioa, higadura, garraioa eta sedimentazioa.

Meteorologia

Presio Atmosferikoa

Depresioa: Behe presioetan sortzen den gorantz doan aire masa beroa. 1016 mb baino gutxiagoko zentroak dira. Inguruko aireak betetzen du hutsunea. Haizea barrurantz eta erloju orratzen kontrako norabidean mugitzen da.

Antizikloia: Goi presioko gunea, beherantz doan aire masa hotzarekin. 1016 mb baino gehiago. Eguraldi egonkorra eta haizea kanporantz eta erloju orratzen norabidean.

Hodeiak eta Lainoak

Hodeitza: Zerua estaltzen duen atmosferaren egoera. Hodei motak altueraren arabera: ninboestratoak edo kumuluak. Batzuek prezipitazioak eragiten dituzte.

Irradiazio Lainoak: Lurrak gauean beroa galdu eta aire hotzarekin kontaktuan sartzean sortzen direnak.

Abdekzio Lainoak: Aire masa bero eta heze bat lurzoru hotz batera... Continuar leyendo "Geografia Fisikoa eta Landaredia Euskal Herrian: Oinarrizko Kontzeptuak" »

El Suelo: Conceptos Fundamentales y Formación

Definición y Composición del Suelo

El suelo, desde las perspectivas de la ciencia del suelo (edafología) y la pedología, es la capa superficial, disgregada y de espesor variable que recubre la corteza terrestre. Se forma a partir de la meteorización mecánica o química de las rocas preexistentes.

Desde el punto de vista geológico, el suelo es un depósito natural consistente en capas construidas por elementos minerales y orgánicos de espesor variable, que difieren de la roca de la que proceden en sus propiedades morfológicas, físicas, químicas y mineralógicas.

El suelo se compone aproximadamente de:

• Materia sólida inorgánica: 45%
• Materia orgánica: 5%
• Agua: 25%
• Aire: 25%

Factores que Influyen

Usos de las Rocas

Rocas Magmáticas

• Áridos: fabricación de hormigones, firmes de carretera.
• Sillares para la construcción de edificios y monumentos.
• Rocas ornamentales: decorar edificios.

Rocas Metamórficas

• Mármol: roca ornamental.
• Gneises y esquistos: piedras ornamentales.
• Pizarras: para techar.
• Cuarcitas y pizarras cuarzosas: construcción de muros y paredes exteriores.

Rocas Sedimentarias

• Uso industrial: rocas arcillosas en fabricación de cerámica, ladrillos, tejas, porcelana. Arenas y areniscas en vidrios. Calizas en cemento. Salinas o evaporíticas en abonos potásicos. Bauxitas, la mena del aluminio. Rocas fosfatadas.
• Uso de la construcción: calizas y areniscas en muros y paredes. Calizas como rocas ornamentales. Caliza para enmendar suelos

2. KANPO-PROZESU GEOLOGIKOAK

1. Meteorizazioa:

arrokak eraldatu egiten dira dauden tokian, eta material ahulakoak bilakatzen dira. Konpozizio-aldaketak eta fragmentazio-mailaren aldaketak eragin dezakete meteorizazioa.

(MOTAK)

M.Fisikoa: arroka zati txikiagoenetan puxkatzea da, baina arroken ezaugarriak aldatu gabe.

• Gelifrazkioa

  
  : ura izoztearen eta urtzearen ondorioz gertatua.

• Haloklastismoa

  
  : uretan disolbatutako gatzen kristalizazioa eragina gertatua.

• Termoklastismoa

  
  : bat-bateko tenperatura aldaketek eragina gertatua.

M.Kimikoa: erreakzio kimikoak gertatzen dira jatorrizko arrokan edo ama arrokan

M.Biologikoa: izaki bizidunak aldaketak eragiten dituzte arroketan.

(FAKTOREAK):

ama-arrokaren litologia, kklima, topografia, denbora.

2. Higadura

:kanpo-agenteek

Tipus de Plecs Geològics

Segons la posició dels materials

• Anticlinal: els materials més antics es troben al nucli del plec.
• Sinclinal: els materials més moderns són els que es troben en el nucli del plec.

Segons la seva inclinació

• Plec dret o recte: el pla axial és vertical.
• Plec inclinat: el pla axial està lleugerament inclinat.
• Plec tombat: el pla axial està força inclinat.
• Plec ajagut: el pla axial és horitzontal.

Segons el gruix dels estrats al llarg del plegament

• Plec paral·lel: els estrats conserven el gruix constant al llarg del plec.
• Plec similar: els estrats no mantenen el seu gruix, sinó que hi ha un aprimament en els flancs i un engruiximent a la carena, o a l'inrevés.
• Plec-falla: és un tipus de plegament que es produeix quan