Agente geologikoak

2. KANPO-PROZESU GEOLOGIKOAK

1. Meteorizazioa:

arrokak eraldatu egiten dira dauden tokian, eta material ahulakoak bilakatzen dira. Konpozizio-aldaketak eta fragmentazio-mailaren aldaketak eragin dezakete meteorizazioa.

(MOTAK)

M.Fisikoa: arroka zati txikiagoenetan puxkatzea da, baina arroken ezaugarriak aldatu gabe.

• Gelifrazkioa

  
  : ura izoztearen eta urtzearen ondorioz gertatua.

• Haloklastismoa

  
  : uretan disolbatutako gatzen kristalizazioa eragina gertatua.

• Termoklastismoa

  
  : bat-bateko tenperatura aldaketek eragina gertatua.

M.Kimikoa: erreakzio kimikoak gertatzen dira jatorrizko arrokan edo ama arrokan

M.Biologikoa: izaki bizidunak aldaketak eragiten dituzte arroketan.

(FAKTOREAK):

ama-arrokaren litologia, kklima, topografia, denbora.

2. Higadura

:kanpo-agenteek arroka gastatzeari deritzo. Prozesuaren ondorioz sedimentu/detritu partikulak sortzen dira.

Beste kontzeptuak:

• Higarritasuna

  
  : agente geologikoek materialak higitzeko duten ahalmena da.

• Higagakortasuna

  
  : arrokak higitzeko zenbateko erraztasuna duen adierazten du arrokaren litologiaren araberakoa da.

3. Garraioa : sedimentuak alde batetik bestera eramatea da

Garraiobidearen indarraren arabera:

• Aire bidezko garraioa

  
  : haizeak egiten duena da. Hiru modutan gertatzen dira: biraka, jauzika eta esekita.

• Ur bidezko garraioa

  
  : aire bidezkoan gertatzen diren prozesua gertatzen dira, baita flotatzen eta disoluzioan ere.

• Izotz bidezko garraioa

  
  : sedimentuak izotzean atxikita garraiatzen dira, tamaina guztietakoak izaten dira.

4. Sedimentazioa: Garraiatutako materialen metaketa da. Gertatzen den lekuan arro-sedimentarioa esaten zaio

5. Diagenesia:

kanpo-agente metatutako sedimentuak arroka trinko milakatzeko prozesu-multzoa da. Prozesu batzuk dira sedimentuaren trikotzea da deshidratazioa eta partikulen zementazioa.