1

Enviado por Programa Chuletas y clasificado en Historia

Escrito el en vasco con un tamaño de 7,41 KB

Oinarri ideologikoak.*Antiparlamentarismoa eta antiliberalismoa. Ideai horiek faxismoetatik hartu ziren, baita kanpoko adierazpen batzuk ere, besteak beste, uztiarren eta gezien Iturra eta abesti eta agur faxistak.*Antikomunismoa. Ideologia herren muturreko oposizioa izan zen, eta Gerra Hotzeko urteetan areagotu egin zen.*Nazionalkatolizismoa. Elizak erregimen frankista legitimatu zuen.Estatuak bere burua katoliko aitortu zuen eta Elizari pribilegio ugari eman zizkion.*Tradizionalismoa. Imitatu beharreko eredu historikoa Austriak etxearen aldiko eredu inperiala zela pentsatzen zen.Ilustriazioko eta liberalismoko ideiak hartzean Espainik gainbehera egin zuen eta.*Espainaren batasunaren defentsa. Autonomia-estatuak indargabetu eta adierazpen nazionalista guztiak debekatu ziren, hizkuntza eta banderak*Militarismoa.Balio militarrak eta Espainiaren aldekoak sustatu ziren.Babes politikoak eta sozialak *Frankismoaren babes politikoak Hauek izan ziren: Falangea, gizarte-kontrolaren eta propaganda ideologikoaren arduraduna; militarrak, erregimeneko goi-karguak izan zituztenak; katolikoak eta monarkikoak*Gizarte-babesak hasieran lur-jabeak, industriako enpresaburuak, finantza gizonak eta Iberiar penintsulako iparraldeko eta erdialdeko nekazaritza-jabe ertainak izan ziren.Hobekuntza ekonomikoari esker, <gehiengo isil> izeneko agertu zen, erdialdeko klase ugari eta langile apolitikoak.2. 1939-1959 aldia.-Sistema politikoa: totalitarismoa eta demokrazia organikoa.
Sistema politikoak bi etapa izan zituen:*Sistema totalitarioa. Francok Estatuaren eta Gobernuaren buruzagitza eta Armadaren gorengo agintaritza bere esku izan zituen; legegintzan esku hartu zuen eta antolaketa politiko bakarra onartu zen. Konstituziorik ez zegoenez, Oinarrizko Legeak Onetsi ziren sistema politikoa arautzeko, Lanaren Forua.Lanaren arloko ideia frankistak bildu ziren.Sindikatu Bertikala sortu eta horretan langileen eta ugazaben korporazioak bildu ziren.*Demokrazia organikoa 1942tik aurrea ezarri zen. Gorteen legeak, Francok emandako legeak onesteko; Espainolen Forua, eginbeharren eta eskubideen adierazpen antzeko bat zen; Oinordetza Legeak, Espainia erreinu bihurtu zuen, baina Francok hil arte estatuaren buruzagitza izago zuela eta oinordeko izendatzeko eskubidea zuela.Aldi horretan gobernuetan falangistek pisu handia izan zuten.
-Kanpoko eta barruko oposizioa.*Kanpoan, frankismoaren aurka erbezteratuak agetu ziren.Gobernu errepublikanoa eratu zuten, eta monarkikoek oposizio politikoa egin zuten, monarkia berrezartzea eskatzen zuten.*Barruan, baso-inguruetatik barreiatutako gerrillari armatuen taldeek (makiak) aurre egin zioten frankismoari, et aeta herri-altxamendu lortu nahi zuten. Kataluniako eta Euskal Herriko abertzaleak ere frankismoaren aurka agertu ziren.Azken horietatik ETA talde terrorista. Frankismoak zapalketa erabili zuen oposizio horren aurka.


  -Kanpo polítika*Bigarren Mundu Gerran, Espainiak, gerraren parterik ez hartzeko erabakia hartu zuen. 1941ean Dibisio Urdina bidali zuen, Alemaniari Errusiaren kontra laguntzeko.Atzara egin zuen eta Orduña, aliatuengana hurbiltzeko jokabidea hhartu zuen.*Gerra amaitzean, Francoren diktadura nazioartena bakartuta geratu zen: Espainiak ez zuten NBEn onartua, eta enbaxadoreak kentzeko gomendatu zuen.Herrialde gehienek horrela egin zuten. Gerra Hotzaren eraginez, mendebaldeko blokea Francoren erregimenera hurbildu zen. NBEk Espainiaren bakartzeari utzi zion eta Estatu Batuekin aldebiko akordioa eta Vatikanorekin Konkordatua sinatu ziren.Espainia NBE neta Nazioarteko Diru Funtsean onartu zuen.*Alberdi horretan idependentzia eman zitzaion Marokori. 1959-1975 aldia -Sistema politikoa*Sistema politikoak oinarri ideologikoei tutsi zien, bi lege berri Onetti ziren arren.Prentsa Legeak aurretiazko zentsura ezabatzen zuen, baina argitalpenen kontrolak mantendu ziren.Francok Joan Karlos Borboiko printzea oinordekoa izendatu zuen. Immobilismo politikoak iraun egin zuen: lehengo, Luis Carrero Blanco Gobernuko presidenteordea eta presidente zela, eta hori ETAk reail ondoren, Carlos Arias Navarrorekin.*Aldi horretako gobernuetan, falangistek pisua galdu zuten, eta teknokratek irabazi zuten, kasu askotan Opus Deitik zetozen teknikariek.Helburu nagusia garapen ekonomikoa lortzea izan zen.-Oposizioa.Gizartearen eta politikaren arloko gatazkak ugaritzea.Diktadura aurreko oposizioak gora egin zuen aldi horretan.Hzuek osatzen zuten: Langile Kommisioak eta UGT sindikatua; PSOE eta PC; Kataluniako eta Euskal Herriko abertzaleak; ETA eta GRAPO talde terroristak; eta unibertsitateko ikasleak.1974 aurrera, Francoren osasunak okerrera egin zuenez, oposizioa bi erakundetan taldekatu zen;Espainiako Junta Demokratikoa eta Konbergintza Demokratikoaren Plataforma. Askatasunaren eskaera gero eta handiagoa zen, eta Franco giro horretan hile gin zen 1975 azaroaren 20an.-Kanpo politikahauek nabarmendu ziren:*Espainiak Europako Erkialdegoan sartzeko eskaera zuen. Eskaera horri uko egin zitzaion erregimenaren izaera antidemokratikoa zelako. Lehentasunezko merkataritza-akordioa egin zen.*Espainiak Gibraltarren gaineko subiranotasuna eskatu zuen NBEn.NBEk auzia Espainiaren alde ebatzi zuen, baina britaniarrek uko egin zioten lurraldea uzteari. Gibraltarreko muga itxi zuen.*Deskolonizazio-prosesuaren jarraipena. Ekuatore Gineak independentzia lortu zuen, eta Espainiak Mendebaldeko Saharan autodeterminaziorako erreferenduma egiteko konpromisoa hartu zuen.Francoren gaixotasuna aprobetxatuz, Maroko erregeak Saharan Martxa Berdea egin zuen armarik gabeko marokoarrekin. Gerra sahiesteko, Madrileko Akordioen bidez Sahara Mauritaniaren eta Marokoren artean banatu zuten.

Entradas relacionadas: