Zelula pareta
Enviado por Chuletator online y clasificado en Biología
Escrito el en 
vasco con un tamaño de 5,58 KB
Datazio erlatiboak:
materialak zaharrenetik berrienera ordenatzen ditu edo prozesu geologikoak zer ordenatan gertatu diren azaltzen du. 1)estratuen gainjartze normala:arroka sedimentarioak geruzatan antolatzen dira eta gainean daudenak dira berrienak. 2)prozesu geologikoen segidak: failek, intrusio magmatikoek edo higadurak,material zaharragoei eragiten diete. 3)eduki fosil berdina duten materialen arteko erlazioa: bi arroka sedimentarioek eduki fosil =badute, adin bera dute.
Datazio erradiometrikoa:
Arroka-lagin baten elementu erradioaktiboaren isotopo ezegonkorra zenbat denboran gutxitzen den hartzen dute kontuan. Isotopo ezegonkorrak desintegratu,erradiazioa igorri eta isotopo egonkor bihurtu. Lagin bateko atomo erradioaktiboen erdiak desintegratzeko behar den denborari bizi erdia esaten zaio.
C14 bidezkoa:
C12k 6 protoi eta 6 neutroi ditu nukleoan, C14 isotopoak 6 protoi eta 8 neutroi ditu, atomoak ezegonkorrak dira eta erradioaktiboki desintegratzen dira. C14 ren atomoa N14 atomo egonkor bihurtzen da(energia askatu) C14/C12 proportzioa kontantea.
Kanbriaurrea:1)
arkaikoa:(4M) jarduera biologikoaren lehen arrastoak azaldu, lehengo bizi formak bakterio kimiosintetikoak. 2)Proterozoikoa (2,5M) ozeanoetako urak oxidatzaile bihurtu, jarduera fotosintetikoarengatik. Oxigenoak urak ase zituen eta airera zabaldu zen eta atmosfera ere oxidatzaile, ozonoa sortu. 1M lehen izaki bizidun zelulaniztunak sortu, Plaka litosferiko kontinentalak elkatu, rodinia sortu.
Paleozoikoa:
Rodinia zatitu.1)kanbriarra: lehenengo animalia ornogabeak sortu. 2)siluriarra: lehen landareek lehorreko inguruneak kolonizatu zituzten, pteridofitoak. 3)devoniarra: koniferoak eta anfibioak. 4)karboniferoa: mendiak latxa ziren eta horri hertziniar orogenia esaten zaio, granitozkoa bolumen handiak, klima tropikala eta ikatz-metaketak sortu.5)permiarra: narrastiak agertu eta pangea sortu. Desagerpen biologiko handia.Mesozoikoa:
biodibertsitatea berreskuratu.1)triasikoa: pangea zatitzen hasi, bolkanismoa handia, klima bero eta hezea. 2)jurasikoa: itsasoa sartu zen kontinenteetan, transgresioak gertatu (urak atzera) eta erregresioak. Ammoniteak ugaritu, narrastiak ugaritu (dinosaurioak) hegaztiak lumekin eta ugaztunak. 3)kretazikoa:biodibertsitate handia. Materia organikoametatu buztin-s-etan eta petrolioa sortu.Zenozoikoa:
sumendien jarduera indargabetu. Alpetar orogenia sortu 1)=: himalaikoa, pirinioak eta kantauriar mendikatea altxa. 2)glaziazio zenozoikoa:
Asko. 3)biosfera zenozoikoa: hegaztiak eta ugaztunak, gehien dibertsifikatu.
Kuaternario:
gizakia sortu zen, primateen taldean sartzen da.Afrikaren klima lehortu, sabana-hedadura handiak sortu AUSTRALO=BIPEDO. H.Habilis, h erectus, h.Anteccesor, h neanderthal,h sapiens, tresnen erabilera eta ehizarako eta uzta-bilketarako teknikak garatu zituzten.Gluziodoen sailkapena:
1)monosakaridoak: uretan disolbagarriak, koloregabeak,zapore gozoa. Amaieran OSA. 5C itxita egitura. 2)disakaridoak: 2 monosakarido elkartu, sakarosa, laktosa. 2)polisakarido: monosakarido asko elkartu. Ez dira uretan disolbagarriak. Almidoiaz glukogenoz zelulosa(harizpi luzeek osatzen dute, landare zelulen pareta eratu)Energia funtzioa(akmidoia eta animalien glukogenoa) egitura funtzioa(zelulosa) Lipidoak: energia erreserba(triglizeridoak) egitura funtzioa(kolesterola eta fosfolipidoak) babes funtzioa(bihotza inguratzen duen gantza)Zelula eukariotoa: nukleoa dute, antolamendu konplexua, funtzio espezializatutako organuluak, zelula aniztunak(zentrioloa, e.Endoplsmatikoa, golgiren aparatua, lisosomak, mitokondrioak/kloroplastoak, nukleoa, m,plasmatikoa,bakuoloak,).