Zelula barruko garraioa

GARRAIOA PASIBOA:

(gradiente elektrokimikoaren alde (kontzentrazio handienetik txikienera)), ez du ATPrik kontsumitzen. 2 mota: SINPLEA eta ERRAZTUA eta Osmosia (Ura kasu berezitzat hartu) DIFUSIO SINPLEA Ez du behar proteina laguntzailerik. Ez da ATP-rik kontsumitzen . Bikapa lipidikoan zehar egiten da Horrela garraiatu: Molekula polar txikiak : etanola… Molekula hidrofobikoak: Bentzenoa… Gasak: O2 , CO2 DIFUSIO ERRAZTUA: Laguntzaile bat behar: PROTEINAK behar. 2 mota: Garraio proteinak = karrierrak (gluzidoak, aminoazidoak eta nukleosidoak garraiatu). Mintzaren alde batean lotu molekulei: konformazioa era itzulgarrian aldatu: mintza zeharkatu eta askatu bestaldean. . Bide edo kanal proteinak (bide ionikoak): irekiera erregularriko poroak eratu. Ez da ATPrik kontsumitzen. Horrela garraiatu: Mintza difusio sinplez zeharkatu ezin duten molekula haundiak edo ioiak.

GARRAIO AKTIBOA:

Gradiante elektrokimikoaren aurka (kontzentrazio txikienetik handienera). Energia behar da. Portadore edo garraiatzaile bat behar (ATPasak). Ioi ponpak: “Sodio- potasio ponpa” ATPasa batzuk dira. Garrantzitsuena Na+ -K+ ponpa (Na+ -K+ ATPasa). Zelula barruan K+ kontzentrazio handiagoa eta kanpoan Na+ kontzentrazio handiagoa.

GOLGI APARATUAREN FUNTZIOAK

Jariatze produktuak enbalatzea: EE an sintetizatutako molekulak aldatzea, paketatzea, garraiatzea, banatzea eta jariatzea. Proteinak: EEParen erribosometan sintetizatu (1) EEParen lumenera garraiatu (2) trantsizio molekuletan sartu (3) diktiosomen alde proximaleko zisternetako mintzekin bat egin (4) edukia zisternenen barnera (5) garraio besikuletan alde distalera (6) jariatze beskuletan mintz plasmatikoarekin bat egin (7-8) exositosiz kanpora (9). Mintzen biogenesia: jariatze besikulak mintz plasmatikoarekin bat egitean. Zelula barneko organuluak eratu: hialoplasman geratzen diren jariatze beskulen bidez (adb: lisosomak). (10)

LISOSOMA MOTAK

Lisosoma primarioak: Golgi aparatuaren trans aldetik sortu berriak (gemazioz): jariatze besikulak; oraingoz ez parte hartu liseri prozesuan. Entzima hidrolitiko inaktiboz bet. Bi digestiotan parte hartu: Zelulaz kanpoko digestioa: zelularen gainazalerantz mugitu eta kanpoaldean edukia askatu: zelulaz kanpoko substratuak degradatu (adb: espermatozoideak). Zelulaz barneko digestioa: Lisosoma primarioak + endozitosi-bakuoloak: Lisosoma sekundarioak: Entzima litiko aktiboak + digeritu beharreko substratuak. Bi mota: Heterolisosomak: kanpoaldeko substantziak dituzten besikulak + lisosoma primarioak: Produktu nutritiboak: hialoplasmara. Autolisosomak: lisosoma primarioak + besikula autofagikoak (zelularen elementu propioak: Golgi aparatuak biltzen ditu besikuletan). ● Hondar gorputzak: Lisosoma inaktiboak hondar baliogabeekin. Edukia kanpoaldera exozitosi bidez.

BAKUOLOAK

Biltokiak izaten dira: hondakinak, erreserba substantziak, gatz mineralak, substantzia aromatikoak eta toxikoak, pigmentu hidrodisolbagarriak, ura… ● Prozesu osmotikoak bideratzen eta erregulatzen dute (barruan solutu kontzentrazioa handiagoa: ura sartu: tentetasuna eman.

MITOKONDRIA

● Energia (ATPa) sortzen dute: zelula arnasketa prozesu katabolikoaren bidez. ● Metabolitoak oxidatzea. ● ATPa lortzea. ● Bidezidor anabolikoen aitzindariak eratzea. (matrize mitokondriala, mitz arteko gunea, kanpoko mintz mitokondriala, barneko mintz mitokondriala, gandor mitokondriala, ATPasa, DNA mitokondriala, mitorribosomak)

KLOROPLASTOA

Fotosintesia egitea. Bi fasetan: Argitako fasea: Tilakoideen mintzean. Ilunpetako fasea: Estroman. (kanpoko mintz kloroplastikoa, mintz arteko gunea, barneko mintz kloroplastikoa, estroma. tilakoide barneko gunea, tilakoide mintza, plastoglobulua, estromako tilakoideak edo lamelak, grana tilakoideak, DNA kloroplastikoa, plastorribosomak)