Variedades da cantiga de amigo

Os primeiros textos da literatura galega foron compostos na Idade Media, época que vai do século V, cando se produce a Caída do I.Romano ata o século XV, cando se produce o descubrimento de América.Os textos máis antigos conservados son do século XII

Os textos están compostos en galego medieval, tamén chamado galego-portugués, porque era a lingua de Portugal .Algunhas características deste idioma son: vogais nasais,variacións gráficas,grafías de orixe descoñecido.Como en todas as literaturas, os textos máis antigos son cantigas, en concreto, son poemas, porque foron feitos nunha época de gran analfabetismo e na que a elaboración dos libros era moi custosa. Os libros nos que, máis tarde, se recolleron son chamados cancioneiros.

As cantigas foron feitas para representar nos palacios Na súa elaboración e representación, interviñan: trovador  ou compositor, xoglar ou cantante, menestre ou músico, a soladeira ou bailarina e mecenas ou patrocinador. Os grandes patrocinadores foron Don Denís e Alfonso X Con eles, esta literatura acada o seu máximo esplendor.

As cantigas pertencen ó xénero lírico ou de expresión de sentimentos, e clasifícanse en relixosas, que tratan temas deste mundo, ou relixiosas. Estas últimas foron feitas para honrar á Virxe, baixo a dirección do rei Alfonso X.Son coñecidas co nome de Cantigas de Santa María  e poden ser de dous tipos: líricas, nas que o trobador expón os seus sentimentos cara á Virxe, ou narrativas, nas que narra os seus milagres.

As cantigas profanas clasifícanse en xéneros maiores, os máis cultivados e xéneros menores, os menos cultivados. Ós primeiros pertencen cantigas de amor, de escarnio.E de maldicir.Ós segundos pertencen pastorelas, que narra o encontro dun cabaleiro cunha "pastor", pranto, que expresan a pena por un rei..., morto e a louvanza do seu sucesor, e teuzón, na que discuten dous trobadores acerca do mesmo tema.

A cantiga de amigo ten orixe autóctona e, nela, unha moza solteira e namorada expresa o seus sentimentos amorosos.Dependendo do tema e do escenario, hai varios tipos: bailadas,de romaría,mariñas e alboradas.

A cantiga de amor ten orixe provenzal e, nela, o trovador expresa o seu amor por unha dama (senhor)  Os temas máis frecuentes son o eloxio da dama,o amor do poeta,a reserva da dama, a coita de amor e as súas consecuencias.

A cantiga de escarnio e maldicir ten orixe autóctono e porvenzal, e, nela,realízase unha crítica. Dependendo da crítica, hai varios tipos: sátida moral,sexual,lírica,política, de costumes e literaria Dependendo da forma de criticar, distinguíase entre escarnio, a que facía a crítica encuberta, e maldicir, a que facía a crítica descuberta.

As estrofas das cantigas podían ser de dous tipos:
refrán , de orixe autóctono e de mestría, de orixe provenzal. Do primeiro tipo, eran propios estes recursos:
paralelismo,leixaprén Do segundo tipo, eran propios estoutros: dobre,mordobre,finda,ata-finda.

Despois das cantigas, aparecen os textos literarios en prosa. Os que conservamos xiran arredor de tres temas: o tema Carolinxo(Milagres de Santiago), o temaTroiano e o tema Artúrico (Demanda do Santo Greal).

Do único xénero do que non temos mostras na literatura galega medieval é do teatro.

Refrán: versos que se repiten en toda a cantiga

Paralelismo: parecense por pares, practicamente igual

Leixapren: verso que se repite en estrofas alternas

Dobre:repetición dunha palabra en lugares alternos dunha estrofa

Mordobre: respetición dun lexema en lugares asimétricos dunha estrofa

Atafinda: o sentido dun verso acaba no seguinte

Finda: estrofa final mais pequena

Pranto: lamento  poético pola morte  de alguen importante, un nobre ou mesmo un rei

Pastorela: cantiga na que se relata o encontro dun cabaleiro cun “partora”;é unha mestura da cantiga de amor coa cantiga de amigo.

Teuzón: cantiga na que dous trovadores desputan a cerca dun mesmo tema; é unha cantiga dialogada, ten dous autores (Semellante a reguiza).

As estrofas das cantigas podían ser de dous tipos: refrán , de orixe autóctono e de mestría, de orixe provenzal. Do primeiro tipo, eran propios estes recursos: paralelismo,leixaprén Do segundo tipo, eran propios estoutros: dobre,mordobre,finda,ata-finda.

Despois das cantigas, aparecen os textos literarios en prosa. Os que conservamos xiran arredor de tres temas: o tema Carolinxo(Milagres de Santiago), o temaTroiano e o tema Artúrico (Demanda do Santo Greal).

Do único xénero do que non temos mostras na literatura galega medieval é do teatro.

Refrán:

versos que se repiten en toda a cantiga.

Paralelismo:

parécense nos pares.

Leixapren:

verso que se repite e estrofas alternas.

Dobre:

repetición dunha palabra en lugares alternos dunha estrofa

Mordobre:

respetición dun lexema en lugares asimétricos dunha estrofa.

Atafinda:

o sentido dun verso acaba no seguinte.

Finda:

estrofa final mais pequena.

Pranto:

lamento  poético pola morte  de alguen importante, un nobre ou mesmo un rei.

Pastorela:

cantiga na que se relata o encontro dun cabaleiro cun “partora”;é unha mestura da cantiga de amor coa cantiga de amigo.

Teuzón:

cantiga na que dous trovadores desputan a cerca dun mesmo tema; é unha cantiga dialogada, ten dous autores (Semellante a reguiza).

Sátira seria:

procede da confluencia do sirventés provenzal,cunha tradición autóctona de caracter oral.

Sátira burlesca:

orixe autóctono, das coplas de antroido.

Cantigas de escarnio:

conteñen unha crítica encuberta baixo dobres sentidos das palabras.

Cantigas de maldicir:

son unha sátira directa e evidente,cunha linguaxe clara sen negún tipo de ambigüedades.