Urrea minerala

2.2 Megalito motak

Erabilera ez dago oso argi baina ziur aski erlijioak zerikusia izango zuen edo bestela komunitatearen lurraldea mugarritzeko.

Megalito mota hauek dira. 

MENHIRRA Harrizko monolito handia da.

MENHIR ERRENKADA: Bata bestearen ondoan ilaran jarritako menhirrak (harri bloke bat).

HARRESPILA: Biribelean jarritako menhirrak. Santutegi direla uste da.

TRIKUHARRIA.Ganbera estalia, bata bestearen gainean jarritako harritzarrez.2 horizontalean eta beste 1 goian.

TIMULU : Trikuharria lurrez edo harriz estaltzen denean

3. Metal aroa

K.A seigarren milaurtekoan gaude(Neolitoan)

Non bizi gara? Non hasten da Metal Aroa hau?

Urrea, zilarra edo kobrea lantzen zituzten, baina K.A laugarren milaurtekorarte ez zen erabat hedatu 

metalgintza.Hau da historiaurreko azken aldia eta historualariek Metal Aroa deitu zuten.

Hau da historiaurreko azken aldia eta historialarek Metal Aroa deitu zuten

Geroago europa beste lurraldetara zabaldu zen.

3.1. Metal gintza

Nola ahiegantzen da burdina erabiltzera?

Zein izan zen lehenengo metalan? Nola asi zen?

Gizakiek landu zuten lehen metala urrea izan zen. Joka ematen zioten forma. Gero zilarra, beruna eta kobrea teknika bera erabiliz. Apaingarriak egiteko eta ospe-ikurra ziren.

K.A laugarren milaurtekotan, kobre urtzen hasi ziren eta moldeekin txakutzen zuten. Zeramikan izandako esperientziari esker?

Kobrea bigunegia zen eta lortu zuten estainuarekin nahastea gogorragoa lortzeko(K.A bigarren milaurtekotan). Horrela brontzea sortu zuten.

Labeetan tenpertura beroagoak lortu zituztenean, burdina lanrzen hasi ziren, K.A lehen milaaurtekotan. Metal askoz gogorragoa zen eta forkak erablitzen zituzten.

Nola zein aldaketak ekarri zituzten lehenengo zibilizazio handiak??

3.2. Bizimodu Berriak

→ Nekazaritzako tekniken hobekuntzari eta abeltzaintzaren hazkundeari esker soberakinak (janari erreserbak) pilatzen zituzten (negurako, trukerako…)

→ Merkataritza-trukeak egitu ziren.

→ Nabigazio-teknikak garatu, gurpila eta zaldi gainean bidaiatu.

→ Lanaren espezializazio agertzen da.

→ Ondasunen eta metalen pilaketarekin buruzagiak agertzen dira eta horrela gizarte desberdintsunak.

Aldaketa hauek zibilizazio handiak agertu ziren.