Uraren funtzioak

ELIKAGAIEN FUNTZIOAK

Elikagaiek hainbat funtzio betetzen dituzte organismoan, hala nola:

Funtzio energetikoa: Energia lortu bizi-funtzioak bete eta gorputzaren tenperatura mantendu ahal izateko (37·C)

Funtzio estrukturala (plastikoa): Gorputzaren osagaiak berritu eta konpontzeko.

Funtzio erregulatzailea

Organismoaren funtzionamendua erregulatzeko (bitaminak eta mineralak)

2. ELIKAGAIEN SAILKAPENA EGIN EZAZU

Elikagaien mantenugaiak, zeluletara iristen direnean, erreakzio kimiko anitzetan parte hartzen dute eta eraldatzen dira; azkenean, energia, karbono dioxido eta ura lortzen dira, oxidazio-erreakzio horien ondorio bezala. Askatzen den energia kaloriatan edo kilokaloriatan neurtzen da.

4. ZEINTZUK DIRA DIETA OREKATUA PRESTATZEKO PAUSUAK

Dieta osoa (mistoa) izan behar du: talde guztietan janariak eta proportzio egokian (janarien piramide)

Egunero beharrezkoa den energia eman behar digu (faktoreak: lan mota, sexua, adina, pisua, altuera…)

Honelakoa izan behar du energiaren jatorria: Gluzidoetatik: %55-%60; Lipido- gantzetatik: %25-%30; Proteinetatik: %10-%15.

5DIETAK

D. MEDITERRANEOA→ Orekatua eta osasungarria. Bariatua da eta landare-jatorrizko janari ugari, gure inguruko herrietan ematen da. Gluzidoan dituzten zerealak (ogia, pasta, arroza).

2. Gantz iturri nagusia: oliba-olioa

3. Txerrikiak eta behi-okela gutxi

4. Proteinak: hegazti, lekale eta arrainak

D. BEGETARIANOA→ Landare-jatorrizko elikagaiak hartzean oinarritzen dena.

• Zuntz, landare-jatorriko elikagaiak eta gluzido konplexuak hartzen dira.

• Baina elikagai batzuk falta dira (bitaminak eta   proteina klase batzuk)

Digestio mekanikoa→ Eligaiak moztu, txikitu eta nahasi egiten dira, batik bat, ahoan eta urdailean egiten da.
Eraldaketa fisikoa da.

Digestio kimikoa→ Elikagaien molekula kimikoak eraldatzen dira konposatu simpleagotan deskonposatuz. Eraldaketa kimikoa da.