Trentoko kontzilioa

Santa

1. Avilan jaio zen 1515ean, Gaztelako noble familia batean.2. Avilako agustinen komentuan ikasi zuen.3. 20 Urte zituela etxetik ihes egin eta Gizakundeko karmeldarren komentuan Sartu zen. Handik urte betera erlijio botoak egin zituen.4. Oso Gaixo egon zen hiru urtez, ia hiltzeraino.5. Bakarkako otoitzera erretiratu zen, ia hartu-emonik ez zuela Komentuko kanpoko jendearekin.6. Ikuskariak sarri izan zituen.7. Bere Idazkietan eduki zituen estasiak eta agerkundeak deskribatzen ditu.8. Elizaren historiako mistikorik handienetako da.9. 1562an San Jose komentua eraiki zuen Avilan. Beste komentu batzuk Portu zituen karmeldarren babesean.10. Karmeldar ordena berritu egin zuen: benetako pobretasunean bizi, Clausura gogorra, gela txikietan lo egin, otoitza eta lan apalak Burutu.11. Karmeldar oinutsak esaten zaio Santa Teresak sortutako berrikuntza Honi.12. San Joan Gurutzekoaren lagun handia izan zen.13. Bere lan literarioak espainiar literaturako maisulantzat jotzen dira.14. 1582an hil zen. 1622an santu egin eta 1970ean Elizako doktore Izendatu zuen Pablo VI.Nak.

Testuingurua

ARO MODERNOAREN HASIERAREN PARADIGMAXVI. Mendea:1. Egoera berria gizartean:a. Dirua Erabiltzen da merkataritzan.B. Estatu nazionalak sortzen dira eta monarkia indartu.C. Indibiduoa eta bere lana-izaera indarrean jartzen da.2. Bi Atapa nagusi:a. Quattrocento (XV. Mendea)b. Cinquecento (XVI. Mendea)3. Florencian (Italia) hasten da (Médici).4. Burgesiaren indartzea.5. Humanismoa: mugimendu filosofiko berria. Greziako klasikoak Berrezkuratzen dira. Munduaren ikuspegi berria planteatzen du. Arrazoiak dena lortu ahal du. Gizakiak nahi duena lortu ahal du bere Arrazoiarekin.6.

Antropozentrismoa

Gizakia da gauza guztien erdigunea.7. Inprenta asmatzen da.8. Americaren “aurkikuntza” (1492).9. Espainia Inperio boteretsua zen (Felipe II.Na).10. Oso Gizarte estamentala, hierarkikoa.11. Protestantismoa sortzen da, Luterorekin. Kristauak dira baina ez Katolikoak.12. Martin Lutero (1483-1546):a. Protestantismoaren sortzailea.B. Alemaniarra zen.C. Eliza Katolikoaren apurtzen du, batez ere, ideia modernoengatik:i. Pertsona bakoitza da Liburu Santuaren interpretatzaile bakarra.Ii. Jainkoarenganako fedeak bakarrik salbatzen du.Iii. Santuen Ama Birjunaren kultua eta indulgentziak kendu egin behar Dira.Iv. Hierarkiak ez du batere botererik Elizan.13.
Erreforma katolikoa (Trentoko Kontzilioa)
.14. Inkisizioaren Auzitegia (Gregorio IX.Na 1231n).15. Juduak Espainiatik kanporatuak.16. Arte Nagusia errenazentista da: Leonardo da Vinci (La Gioconda, La última Cena), Miguel Angel (Moisés, Capilla Sixtina), Brunelesci, Botticelli...Gaitera, Espainia oso imperio boteretsua zen, oso gizarte estamentala zegoen, Hala nola, noblezia eta kleroa lur gehienen jabe eta aginte- karguak Betetzen zituzten, herrirar gehienak landa-eremuetan bizi ziren eta Nobleen eta apaizen lurrak lantzen zituzten, eta amaitzeko hirieteko Burgesiak zeuden eta gutxiengo etniko-marjinalak. Eta elizak, berritu Beharreko gauzak zituzten. Europan egoera berria sorteen ari zen eta Azkenan, eliza aldatu beharreko gauzak zituen

.Martin

Martin Luther (1483-1546) XVI.Mendeko erlijio-gertakarien eta gertakari Politikari politikoen protagonisteko bat. Alemaniar jatorriko Agustindar fraide horrek Liburu Santua irakasten zuen Witterbergeko Unibertsitatean.Leon X. A aita santuak Barkamen osoa aldarrikatu zuen, diru-irabaziak Done Petri basilika eraikitzeko erabiltzeko. Horrek Luther haserrarazi Zuen. Haren arabera, inork ezin zituen diruz irabazi grazia eta Salbamena, Jainkoak bakarrik ematen baititu halakoak doan.1517an, Wittembergeko gazteluaren atean jarri zituen Indulgentzien aurkako 95 Tesiak. Atzera egin ez zuenez, aita santuak eskumikatu egin zuen 1521ean. Orduan, aldi bizia hasi zen haren bizitzan: agiri eta Idazkiak argitaratu zituen bere ikasbidea azaltzeko eta Erromako Elizaren aurkako jarrera eakutsi zuen.Tesi Hauek defendatzen zituen Lutherrek:-Pertsona Bakoitza da Liburu Santuaren interpretatzaile bakarra, ez Eliza.-Jainkoarenganako Fedeak bakarrik salbatzen du, ez ekintza onek.-Santuen Eta Ama Birjinaren kultua eta indulgentziak kendu egin behar dira.-Bi Sakramentu besterik ez dira baliogarriak: bataioa eta eukaristia.-Hierarkiak Ez du batere botererik Elizan.“Fedea Bakarrik”, “grazia bakarrik”, “kristo bakarrik” eta “Liburu Santua bakarrik” esaldiek definitzen dute, neurri batean, fede Protestantea.

Nola

Erreforma Protestantea Europan hedatuz joan zen, Henrike VIII.A Eliza Katolikotik aldendu zen. Joan Kalbinek erreforma protestantea ezarri Zuen. Haren arabera, denok gaude Jainkoak salbatzera edo kondenatzera Aurretiaz bideratuta. Erreforma katolikoa egin zen baita, eliza Katolikoak XVI. Eta XVII. Mendeetan egindako bizitzako Berritze-aldiari.

Zeintzuk-

salbamena Dela-eta, protestanteak eta katolikoak bat datoz gizakia bekataria Dela, baina lutherrek esaten zuen gizakia ez dela gai ekintzen Bitartez salbatzeko. Trentoko Kontzilioak, aldiz, askatasuna duen Aldetik, ekintza onen bitartez Jainkoaren graziarekin bat egiten Duenean salbatzen dela gizakia esan zuen.-Eliza Zela-eta, protestanteek esaten zuten haren eginkizun bakarra Hitza Aldarrikatzea eta irakastea zela, kristauek hobeto ezagut zezaten. Katolikoek, ordea, uste dute, Liburu Santuaz gain, testu horietan Oinarrituta Elizak aldarrikatutako fede-egiek ere balioa dutela.

Inkisizioa

Botere Zibilak eta erlijio-botereak heretikoak bilatzeko(inquisizio) bat Egitean sortu zen Inkisizioa. Gregorio IX.Ak 1231n ezarri zuen Inkisizio Auzitegia. Aita Santuaren mende zegoen zuzenenan eta Domingotar eta frantzikotarren esku utzi zuen.

Barrokoa

Errenazimentuak Mundua eta pertsona ulertzeko beste modu bat ekarri zuen. Erdi aroko Sistema teozentristikoa krisian erori eta humanismoa zabaldu zen Europan. Elizaren mezenasgoak artea propagandarako tresna guztiz Erabilgarri bihurtu zuen, Trentoko Kontzilioko arauak erakusteko. Barrokoa Italian sortu zen XVI. Mendearen amaieran, eta Espanian naiz Gehiago katolikoko beste herrialdeetan hedatu zen.

Zer

Errenazimentuak Mundua eta pertsona ulertzeko beste modu bat ekarri zuen. Erdi aroko Sistema teozentristikoa krisian erori eta humanismoa zabaldu zen Europan. Elizaren mezenasgoak artea propagandarako tresna guztiz Erabilgarri bihurtu zuen, Trentoko Kontzilioko arauak erakusteko. Barrokoa Italian sortu zen XVI. Mendearen amaieran, eta Espanian naiz Gehiago katolikoko beste herrialdeetan hedatu zen.
hiztegia kristautua:pertsonei dagokienez,kristautasunera aldatu dena,batez ere,aurretik musulmana edo judua izan bada.Moriskoa:musulmanei dagokienez,musulman agintaldiak amaitu ondoren espainian geratu eta,indarrez,kristautasunera bihurtuta.Ortodoxoa:greziako orthós(zuzen)eta dóxa(iritzi)hitzetan du jatorria.Ikasbide ideologia edo pentsaera baten printzipioekin bat egiten dena.

Azaldu

DAVID(MIGUEL ANGEL)Biluzik dagoen gizon gazte baten irudia da.Gizakiaren Errenazimenduko ideala errepresentatzen du.Gizakiaren Ikerketa etengabea eta sistematikoaren emaitza da. Errenazimenduan Garrantzi handia emango zaio gorputzari eta proportzioei. Mugumendua Ere garrantzitsua da, eta naturaren mugimenduak eta irudiak kopiatuko Dira. Grazia klasikoko kanona berreskuratuko da eta edertasunaren Ideal bera ezarriko da.LA PIETA(MIGUEL ANGEL)Ama birjinak Jesus altsoan dauka, hilik, Gurutzetik jaitsi ondoren.Mugimendua eta dramatismoa dira nagusi. Detaileak garrantzi handia izango dute, keinuak, aurpegien gestoak, Errelismoa eta figuratibismoa dira arte honen ezaugarriak. Ikuspuntu Erlijiosoetik emozioak azaltzea bilatuko da, beti ere irudiei ahal Den errealismo gehien ematen.VENUSEN JAIOTZA(BOTICELLI)Biluzik dagoen emakume baten irudia da. Emakumearen Ideal fisikoa agertzen da. Mugimendua da nagusi. Edertasunaren ideala Eta emakumearen gorputzaren proportzioak aztertzen dira. Errenazimenduan grezia klasikoko idealak berrezkuratzen dira, Horretik uretatik irtetzearen sinboloa erabiltzen da, jaiotza berria Izango balitz moduan, jaiotza kultural berria, erdi aroaren ondoren Datorrena, hau da, garai ilunaren ondoren datorrena.VITRUBIO GIZONA(LEONARDO DA VINCI)Leonardo Da Vincik burutzen dituen Proportzioen ikerketen barruan dagoen irudia da. Gizakiaren Proportzioak zeintzuk izan behar diren aztertzen da, gizakiaren Gorputzak hartzen duen garrantzia azpimarratuz. Proportzioak Grezia Klasikoki edertasunaren ideala berrezkuratzen dute, 8 buru gorputzea. Perfekzioa bilatzen da eta perfekzioa ideal matematiko baten moduan Hartzen da, borobila perfekzioaren adierazpen nagusi moduan hartzen Delarik.