tg

Biztanleriaren ezaugarriak:

Kontzeptuak:

Biztanle oso (Bo): Biztanle guztia.

Biztanleria aktiboa (Ba):

• Landuna. Besteren edo norberaren kontura lan egiten duen langilea.

• Langabea. Lanpostu baten bila dabilen langabea.

Biztanleria ez-aktiboa: Lana bila dabiltza eta lanik egin nahi ez duten pertsonak (ikasleak…)

Tasak:

Jarduera tasa (Jt): Biztanleria aktiboa/Biztaleria · 100 = Ba/B · 100

Langabezia-tasa (Lt): Langabeak/Biztanleria aktiboa · 100 = L/Ba · 100

Okupazio-tasa (Ot): Landunak/Biztanleria aktiboa · 100 = L/Ba · 100

Kontsumitzeko eta aurrezteko joera marjinala:

Guztirako errenta = Kontsumoa + Aurrezkia.

Kontzumitzeko joera marjinala (KJM) = Kontsumo-gehikuntza C/Errenta-gehikuntza Y · 100

KJM = C/Y · 100

Aurrezteko joera marjinala (AJM) = Aurrezki-gehikuntza A/Errenta-gehikuntza Y · 100

AJM = A/Y · 100

Langabezia-motak.

Ziklikoa edo kointurazkoa. Merkatua baliabideak esleitzeko eragile nagusia duten ekonomietan, enpresa-jarduera ekimen pribatuaren gorabeheren menpe dago, eta, horren ondorioz, hedaldiak eta atzeraldiak izaten dira. Langabezia ziklikoa nabarmen egiten du gora atzeraldietan, eta, hedaldietan, berriz, behera egiten du.

Urte sasoikoa. Jarduera batzuek urte-sasoi batzuetan bakarrik beha dute eskulana, eta horren eragiten du urte-sasoiko langabezia. Langabezia mota horren aurka egiteko ohik neurrietako bat ekoizpen-egitura dibertsifikatzeko da.

Egiturazkoa. Enpresaburuek proposatzen duten lan-eskaintza eta langileek eskatzen duten lana guztiz bat ez etortzeak eragiten du. Egiturazko langabezia, funtsean,langileak lanpostu hutsak betetzeko gaitasun tekniko egokia ez izatearen eta lanpostu jakin bat betetzeko eskatzaileek gehiegi egotearen ondorioa da. Egiturazko langabezia da kezka handiena sortzen duen lagabezia mota, denboran iraun egiten du eta.

Frikzionala. Pertsonek beren borondatez langabezian egotea da; hots, lanean jarduteko gaitasuna izanik, astia hartu nahi dutenak, ikasteko, atseden hartzeko edo aurrekoa baino lan hobea lortzeko.