AMERIKAKO IRAULTZA:
Indep jatorria
:-ipar amerikako 13 koloniak- ilustrazio ideiaren garapena -merkataritzaren monopolioa -ordezkaririk ez parlamentuan -zerga igoerak-frantz kontrako gerra ondorioak indep gerra (1775-1783): -George Washingtonen aginpean borrokatu zuten kolonoek -Kolonoek frantziaren eta espainiaren laguntza egin zuten -Versaillesko itunean erresuma batuak amerikako kolonen indep onartu zuten.FRANTZIAKO IRAULTZAREN HASIERA:
Iraultzaren jatorria
-gizartearen atsekabea -krisi ekonomikoa -ilustrazioaren ideaiak. 1789(asanb.Nazionala): estamentuek kexa koadernoak idatzi. 3.Estatukoek asanblea nazonala deitu, areto batean zin egin zuten frantziak konstituzioa izan arte, asanblea konstituzionala deitzen zaie.1789-1791(asanb.Konstituz):-eskubide feudalak abolitu zituen -gizaki eta herritarren eskubidea onartu, askatasuna, berdintasuna eta jabego eskubidea hauek ekarri zuten: -absolutismoaren amaia + iraultza liberala garatzea -1791ko konstituzioa aldarrikatu zen horregatik subiranotasun nazionala + herriaren funtsezko eskubideak aitortu + monarkia parlamentarioa ezarri zen. -Botere banaketa:legegilea asanbladaren esku eta legegilea epaile indep-en esku, legeei betoa jartzeko eskubidea zuten monarkek. -Errolda sufragioa: 25urte baino> zuten eta errenta € zutenek bozkatu ahal zuten. IRAULTZAREN ERRADIKALIZAZIOA:Girondino eta Meditarren konbentzioa(1792-1794) -Sans Culottes-ek girondinoen kontrako estatu kolpea eman zuen. -Jakobinoek hartu zuten boterea Robespier burutu zutela. -Robespier botere guztiak lortu zituen. -Izualdia. -Robespier exekutatuta. Direktorioa eta iraultzaren amaia(1795-1799) -konstituzio barria, errolda-sufragioa. -botere betearazlea 5kideko direktorioak hartu zuen. -iraultzaile erredikalak eta monarkikoak matxinatu ziren direktorioaren kontra. -europako potentziek berriz piztu zuten gerra frantziako errepublikaren kontra.-napoleon bonaparte militarrak estatu kolpea eman zuen eta kontsulatua ezarri zuen(1799) NAPOLEONEN EUROPA:-kontsulatua napoleonek botere guztiak bereganatu zituen. Biziarteko kontsula. -napoleonen inperioa 1804an napoleonek bere burua enperadore izendatu zuen. -politika espansionista bultzatu zuen, gerrak beste herrialde batzuen aurka. -frantzian politika:iraultzaren lorpenak finkatu, legeak eta administrazioa berritu zituen, barneko bakea lortu zuen. -europaren gaineko nagusitasuna lortu zuen austria eta errusia garatu zituen. -blokeo kontinentala, ingalaterraren kontra. -espainia okupatu zuen horren ondorioz indep gerra sortu zen(1808). -1812an errusia inbaditzea saiatu zen, baina porrot egin zuen. -europako potentziek frantzia garatu zuten eta napoleon erbesteratu zen(1815). BERREZARKUNTZA:antzinako erregimenari itzultzeko prozesua da.
Ezaugarriak
-legitimismo monarkikoa: errege legitimoak boterea berreskuratzea -nazioarteko erantzukizuna: monarkia bat arriskuan egonez gero europako beste monarkiek esku-hartzea. -biltzar-sistema: potentzia handien arteko biltzarrak egitea.VIENAKO BILTZARRA:(1814-1815):europako potetzia nagusiak vienako biltzarrean bildu ziren europako mapa berantolatzeko.ALIANTZA SANTUA:erlijio kristauaren arabera jokatzeko akordio diplomatiko bat izan zen. IRAULTZA-BOLADA BERRIA(1820-1848): -antzinako erregimena berrezartzeko ahaleginak ez ziren arrakastatsuak izan. -sentimendu nazionalisten sendotzea:zenbait herrik independentzia aldarrikatu zuten. -liberalismoaren defentsa. -iraultzak, 1820,1830 eta 1848. -1820:espainian piztu zen iraultza,gobernu liberala ezarri zuten.LIBERALISMOA: -absolutismoa ukatzen zuen. -burgesiaren nagusitasuna. -gizakien eskubideak eta askatasunak aitortzea. -erregearen boterea mugatu izan behar zen konstituzioaren bidez. -botere banaketa. -subiranotasun nazionala. -nazioa herrialdeko herritar guztiek osatzen zuten. -ekonomian aritzeko askatasuna, jabego pribatuaren defentsa 
vasco con un tamaño de 4,35 KB