Zergatik sortu zen AEB

Enviado por Chuletator online y clasificado en Historia

Escrito el 12 de Mayo de 2023 en vasco con un tamaño de 7,59 KB

- Nola Aldatu zen munduko ekonomiaEkonomia-arloko mundu-nagusitasuna Erresuma Batutik Estatu Batuetara aldatu zen.

- Krisisaldia izan zen, gerrak eragindako Hondamendiagatik, inflasioagatik, langabeziagatik...

- 1924tik aurrera ekoizpena hazi, langabezia murriztu, eta Bizi-kalitatea hobetu egoin ziren Europako herrialdeetan.

Zer Izan zen 1929.

Ko crack-a

? New Yorkeko burtsak 1929.An Mundu osoan eragin zuen krisisaldi ekonomiko larria izan zen

.1.Gainekoizpena: Gerra amaitzean, herrialdeek mota Guztietako produktuak fabrikatu zituzten eta horrek soberakinak eragin zituen.

2.Espekulazioa: Bankuek maileguak eman zizkieten bezero Partikularrei, eta haiek burtsan inbertitzen zuten dirua. Akzioak gorantz Zihoazen, jende guztiak erosten baitzituzten. Baina enpresa batzuk produktuak saltzeko Arazoak izaten hasi ziren.

- Nola Gertatu zen 1929ko crack
-a

1929ko urriaren 4an, Ostegun beltza deritzon egunean, New Yorkeko burtsan akzioetako balioa jaisten hasi zeneta barra-barra saldu ziren. Hori dela eta, beren balio guztia galdu zuten, Eta bai enpresek bai inbertsoreek porrot egin zuten

1.Bankuek hondoa jo zuten, bezeroek beren dirua atera Zutelako eta mailegu asko ordaindu ez zirelako

2.Eskaria murriztu egin zen eta enpresa askok itxi egin Behar izan zuten

3.Langabezia hazi zen

4.Krisisaldia munduan zehar hedatu zen: Estatu Batuetan New Deal ("Hitzarmen berria")handiagoa izango zuen ekonomian, Inbertitu zuen enplegua sortzeko eta kontsumoa igotzeko.

- Zer Ziren totalitarismoak edo erregimen diktatorialak? Herriaren Gaineko botere mugagabe eta erabateko gobernuak ziren. Haietan, alderdi bakarrak arauak inposatu zizkien Herritarrei eta askatasunak eta giza eskubideak ezabatu zituzten.

- Depresio Handiak tentsio sozial larriak eragin zituen; Horrela, herrialde batzuetan langileen eta nekazarien altxamenduak izan ziren. Goi- eta erdi-mailako klaseetan beldurra zabaldu zen, iraultza komunista Etorriko ote zen, Errusian bezala. Muturreko alderdiek jarraitzaile gehiago Lortuz zituzten eta erradikalizatu egin ziren: Alde batetik, beheko klaseak Alderdi komunistei eman zien babesa, bestaldetik, erdi- eta goi-mailak eskuin muturreko alderdien alde egin zuten. Ideologia faxistako alderdiak sortu ziren.

- Faxismoa Italian, Nazionalsozialismoa (Nazismoa) Alemanian eta Estalinismoa SESBn.

1.- Zeintzuk ziren faxismoaren idea nagusiak?

-Demokrazia eta komunismoaren aurka egotea.

Norbanakoen askatasunak eta eskubideak ezabatu egiten ziren

-Nazionalismo amorratua eta espantsionista defendatzen Zuten: Italiarentzat inperio kolonial bat sortu behar zela.

-Alderdi Politiko bakarra onartzea. Hierarkizatuta. Eta lidearren (Duce) nagusitasuna. Ez zegoen hauteskunde askerik. Gainerako aukera Politikoak jazarri egiten zituen.

-Indarra erabiltzearen aldekoak ziren: Helburua ez zen Arerioa konbentzitzea, baizik eta hura ezabatzea. Edozein aurkaritza mota gogorki zapaltzen zen.

-Ekonomia Estatuaren kontrolpean jartzea. Autarkia lortzeko.

-Kanpo-politika bortitza. Bere bizi-eremua aldarrikatzen Zuen, eta eragin-eremua zabaldu nahi zuen, beste herri batzuen kontura.

-Propaganda eta hezkuntza erabiltzea, iritzi publikoa Kontrolpean izateko.

1.- Noiz eta nola heldu zen faxismoa Italiako Gobernura?

-Faxistek, Krisisaldiagatik sortutako kezkaz eta klase aberatsak SESBko komunismoari zion Izuaz baliatu ziren, haren ideien aldekoak lortzeko. Benito Mussolinik erakunde Paramilitarra sortu zuen, Alderdi Faxista. 1922.An hauteskundeak irabazi ez bazituen ere, Erromarako martxa antolatu zuen eta Italiako Erregeak, Viktor Emanuel II.Ak, gobernua eskaini zion Mussoliniri.

-Mussolinik Diktadura ezarri zuen Italian. Duce edo buruzagi goren izendatu zuen bere Burua. Arerioak hil zituen; alderdi politiko guztiak debekatu zituen; Gizabanakoen askatasunak ezabatu zituen; Polizia politikoa eratu zuen; Zentsura Ezarri zen. Kanpo-politika espantsionista izan zen, inperio bat konkistatzeko Helburuarekin: Etiopia eta Albania okupatu zituen.

1. - Nola eskuratu zuen Alderdi Nazionalsozialistak Boterea Alemanian?

-Adolf Hitlerrek Alemaniar Langileen Alderdi Nazional Sozialista (NSDAP) eta Asaltoko Sekzioak (SA) sortu zituen.

-1923an, Adolf Hitler estatu-kolpe bat ematen saiatu zen, baina porrot egin zuen.

-Depresio Handiaren eraginez, muturreko polarizazioa gertatu zen Alemanian ere eta Alderdi Nazionalsozialistak boto gehiago lortu zituen.

-Nahiz Eta hauteskundeetan gehiengoa ez lortu, 1933an Hindenburg presidenteak Kantziler izendatu zuen Hitler.

1

Zein ezaugarri zituen nazismoak?

1.Alderdi bakarraren (NSDAP) Nagusitasuna eta gainerako aukera politikoak jazarri egiten zituen

2.Liderraren kultua: Adolf Hitler

3.Antiliberalak ziren. Norbanakoari eskubideak ukatzen Zizkioten, Estatuaren aurrean

4.Autarkia lortzea zen Helburu ekonomikoa

5.Indarra erabiltzearen aldekoak ziren. Horretarako Erakunde paramilitarrak sortu zituzten: SA, SS..

6.Polizia Politikoa eta Gatibu-lanetarako gartzelen sistema bat erabiltzen zituzten, izua eta Zapalkuntza zabaltzeko.

7.Nazionalismo amorratua defendatzen zuten. Kanpo-politika Bortitza praktikatzen zuten. Bere bizi-eremua aldarrikatzen zuten, eta Eragin-eremua zabaldu nahi zuten, beste herri batzuen kontura. Aintzinako Germaniako Erromatar Inperio Santua berreskuratzeko.

- Xenofoboak eta muturreko arrazistak ziren, batez ere antisemitistak. Ariar arraza alemanak ziren. Arraza-purutasuna defendatzen zuten.

1.- Noiz jaio zen SESB eta nola antolatu zen?

- 1922.An jaio zen Sobietar errepublika Sozialisten Batasuna.

- 1924.An lehen Konstituzioa onartu zen. Botere legegile Nagusia Sobiet Gorena zen. Antolaketa politiko guztia alderdi bakarraren esku Zegoen idazkari nagusiak zuzendua.

1.- Noiz gertatu zen eta zer izan zen III. Internazionala edo Komintern?

- 1919.An, SESBen mugetatik kanpo iraultza zabaltzeko Asmoz eta beste herrialdetan alderdi komunistak ezartzeko, Komintern edo Internazional Komunista izeneko erakundea sortu zen.

1.- Noiz hil zen Lenin?

91924.Urtean

-Josiv Stalin.

-Herrialde bakarreko sozialismoa bultzatu zuen; hots, Errusiako iraultza mundu osora zabaldu baino lehen, Stalinek botere guztiak bere esku hartu eta diktadura pertsonal bat Ezarri zuen.

1Propagandaren bidez Stalinen irudia goratzen zen.

2.Edozein aurkaritza isilarazteko erabiltzen zuen izua, NKVD erabiliz. Purgak ere egin zituen. Hau da, milaka Pertsona kontzentrazio-esparruetara (Gulag) bortxazko lanetara bidali zituen.

2. - Nola antolatu zen SESBren ekonomia?

- Estatuak ekonomia planifikatzen zuen. Plan bakoitza Bost urtekoa zen, eta horregatik "bost Urteko planak" izenaz ere ezagutzen dira. Plan horietan SESBek lortu Beharreko helburu ekonomikoak eta horietarako baliabideak zehazten ziren. Ekonomiaren jarduera guztiak estatuaren kontrolpean geratu ziren eta jabetza Pribatua ezabatu egin zen.

Entradas relacionadas:

Etiquetas: