Sekularizazioa eta Ateismoa: Ikuspegiak

Sekularizazioaren Seinaleak

• Eguneroko bizitzak garrantzi handiagoa du, naturaz gaindiko munduak baino.
• Erlijioak gizartean lekua eta indarra galdu.
• Zientziak hartu ditu erlijioaren hainbat eremu.
• Erlijio instituzioak bakarrik, interesatuentzat, bakoitzaren intimitatean eta gizartean eraginik gabe.
• Erlijioa zatitzean, sinismen berriak sortu.

Sekularizazioa (+) vs Sekularismoa (-): Ezberdintasuna

Sekularizazioa erlijioaren adaptazio prozesua da, gizartearen garapenean partaidea izanik; aldiz, sekularismoak erlijioaren baztertzea dakarrela dio, gizartearen garapenean oztopo izanik.

Sekularizazioa eta Ateismoa: Aldaketa Nagusiak

Aldaketa nagusiak bultzatu dituztenak:

• Zientziaren aurrerapena.
• Gizakiak arrazoiaren bitartez pentsatu.
• Eliza eta estatua bereizten.

Sekularizazioa: Esanahiaren Eboluzioa

• XV. mendea: Elizaren ondasunak estatuaren eskuetara igarotzea.
• XVII. mendea: Estatua, gizartea eta kulturak erlijioarekiko askatasuna.
• XIX. mendea: Elizak legegintzan, osasunean, ezkontzetan... zuen eragina gizarte zibilera itzuli.
• XX. mendea: Jainkoa alde batera uztea = Sekularismoa.

Ateismo Teorikoa

Jainkoaren existentzia ukatzen dutenak.

• Elizaren ikuspegia: Jainkoa aitortzea ez dago gizartearen aurka.

Ateismo Praktikoa

Jainkoa errepresentatzen du, baina bere bizitzan ez du eraginik.

• Elizaren ikuspegia: Ateoak eta fededunak lankidetzan aritu behar dira, bakoitzaren arrazoietan sakontzeko.

Ateismoaren Kausak

• 1. Aurrerapen Zientifikoak:
  • Zientziak galdera guztiei erantzungo ziela ustea.
  • Zientziak hobekuntzak ekarri ditu.
• 2. Askatasunaren eta Zoriontasunaren Ikuskera:
  • Gizakiaren nahia: askatasuna eta zoriontasuna lortzea.
  • Kontsumo gizarteak amets hori lortzea erraztuko zuela uste zen, baina ez du lortu.
  • Erlijioari kritikatu izan zaio fededunen askatasuna mugatzea eta zoriontasuna beste mundurako uztea.
• 3. Gaitzaren Arazoa:
  • Gaitza eta sufrimendua desagertzen saiatu erlijioak.
  • Gizakiak askatasunaren erabilera desegokiaren ondorioz sortutakoaren errudun Jainkoa bihurtu.

Humanismoa eta Ateismoa

Lau pentsalariek amankomunean duten ideia: gizakia eta bere ahalmenen defentsa da. Humanistak deitzen zitzaien.

Humanismoa + Erlijioa/Jainkoari kritika = Humanista ateoak dira.

Feuerbach

• Bere pentsamenduaren oinarria:
  • Pertsona da errealitate absolutua.
  • Pertsona bakoitzak, gizakiaren eta norberaren handitasuna pentsatzen ditu, mugatua badu ere.
• Jainkoaz eta erlijioaz daukan ikuspegia:
  • Gizakia bere mugen jakitun, Jainkoa deitzen duen izaki perfektu eta mugagabean proiektatzen du.
  • Pertsonaren fantasia bat da.
  • Pertsona erlijiosoak Jainkoa baieztean "gelditzen da", beraz, erlijioa ezabatu behar da.

Marx

• 1. ikuspegia:
  • Gizakia eta gizartearen errealitatetik abiatu.
  • Ikuspegi ekonomiko eta sozialetik aztertu gizakia.
  • Gizakia ez da bere buruaren jabe, gizartea eta gizakia sortzen duena.
  • Alienazio ekonomikoa: langileari lanaren emaitzaren zati bat kentzen zaio. Etekinak kapitalistaren poltsikora doaz.
  • 1. Kapitalista: produkzio-jabegoa.
  • 2. Langileria: lan-indarra.
  • Komunismoa proposatu.
• 2. ikuspegia:
  • Giza irudikapen soila da.
  • Izaki hobeezin bat irudikatzen du eta mundu ideal batean kokatzen du.
  • Erlijioa, alienazio ekonomikoaren aurrean sortutako sufrimenduaren aurrean kontsolamendua da.
  • Zoriontasuna beste mundurako aginduta dagoenez, erlijioak kontzientziak lokartzen ditu, "herriaren opioa".
• Elizaren erantzuna:
  • Planteamendu sinpleegia: Marx-en oinarri ekonomikoetara murriztu dira, ekonomiaz gain badaude alderdi gehiago.
  • Elizak historian zehar gizartearekiko konpromisoa erakutsi du.

Nietzsche

• 1. ikuspegia:
  • Supergizakia: buruzagiaren morala ezartzen duena.
  • Supergizakiak ez du bizitzatik ihes egiten, Jainkoaren heriotza iragartzen du, kontzientzian bizi den Jainkoa baztertuko du.
• 2. ikuspegia:
  • Giza atsekabearen ondorioz sortu zen.
  • Gertaera mingarrien aurrean mundu ideal batean bilatzen du babesa.
  • Kristau morala: beldurraren morala da eta balio negatiboak proposatzen ditu.
• 3. ikuspegia:
  • Kristautasunari burlazko kritika egiten dio.
  • Kristaua esklaboa da: kristautasunak gizakiaren mugak onartzen ditu.
  • Kristauek koldarkeriaren morala dute: maitasuna azken muturreraino bizitzea oso ausarta da.
  • Balio moral berriak proposatzen ditu. Balio horiek orokortzeak ondorio larriak ekarri zituen.

Freud

• 1. ikuspegia:
  • Norbanakoaren kontzientziaz haraindi dagoen jarduera da: eremu psikologikoa = subkontzientea eta inkontzientea, gizakiaren portaera eta erreakzioak markatzen dituena.
  • Sexualitatea, gaixotasun psikikoak azaltzeko.
  • Ediporen konplexuak: semeak aita lehiakide ikusten du, aitaren iruditik abiatuta Jainkoaren irudia sortzen du, ahalguztiduna.
• 2. ikuspegia:
  • Desoreka psikologikotzat zuen, neurosi indibidual eta joera kolektibotzat.
  • Giza errua eta barneko ezinegona lasaitzeko balio zuen, ordena sozial jakin bat ezartzeko.
• 3. ikuspegia:
  • Ezin da ondorioztatu psikologia erlijioaren kausa eta jatorria denik.
  • Fedea ez da kontsolamendurako bakarrik, konpromisoa eskatzen du.