Sabino aranaren proiektu politikoa

• Arraza: Euskal arrazaren garbitasuna mantentzea ezinbesteko zen.-Hizkuntza: Hizkuntzaren gabirtasuna defenditu zuen.-Gobernua eta legea: Sainok foruei “Lagi-Zarra” deitu. 1839ko legea bertan behera utzi behar zela esaten zuen horrela automatikoki 76koa kendu egiten zen. -Ohiturak: Sabinorentzat, nekazal inguruan gordetzen ziren Historia: Euskadiren iragan independientea, Euskadi nazioa zela frogatzen zuen elementua zen.-Erlijio katolikoa: Euskadi katolikoa zen eta Aranak erlijioa politikaren gainetik jartzen du. Lelo bat egin zuen erlijioak zuen garrantzia proiektu politikoa laburtzeko J.E.L Sabino Aranaren proiektu politikoa: 

3 etapa bereizten dira:1.1893-1898: 1893an Larrazabaleko Hitzaldia → Bizkaiko aderdiak ez dute erantzuten orduan alderdi berriak sortu huauek nazionalistak. Hitzaldiaren bukaeran J.E.L leloaren budez laburtu eskainitako irtenbideari.1894an Euskaldun Batzokia sortu. J.E.L leloaren jarraitzaileak biltzen ziren. Hurrengo urtean batzokia itxi eta Sabino espetxeratu.1895ean “Bizkai Buru Batzarra” osatu. EAJren aitzindaria. 

Ideia nazionalditen 1.Go jarraitzaileak Bizkaiko erdi mailako klaseak izan ziren, hiritarrak batez ere industralizazioak ekarritako aldaketen kontra zeuen.

Sabino Aranaren planteamendu politikoa Espainian integratuta egotearen kontrakoa zen.2.1989-1902: 1898an EAJn Ramon de la Sota foruzalea sartu. “Euskalerria Elkartetik” → Foruak berreskuratzeko taldea. Jarrera toleranteagoak eta ideia autonomistak sartu aldertian 

EAJn 2 joera:-Independentista edo aranistak (Aranaren aldekoak)-Autonomistak (Jotaren jarraitzaileak) 3.1902-1903: 1902an, Arana kartzelan zegoela, etapa berri bati hasieran eman zion: etapa españolista → Independentismoa utzi eta España barruak sartzen du. C) Postaranismoa:Sabino Arana hil (1903) eta gero, alderdietan bi oera egongo dira:-Aberritarrak: independentistaren aldekoak (aranistak) ABERRI egunkaria-Euskalerriakoak:Autonomistak/komunionistak ziren. EUSKALDUNA astekaria.EAJ- ren bilakaera:1905: Autonomistak indarra1908-15: Independentistak indarra1916: Autonomista indarra.  Izena aldatu alderdiari “Comunion Nacionalista” izen berria.1921: Independentistak alderditik bota. Orduan, Comunion Nacionalista bakarrik geratu. Independentistak EAJ sortu (CN+EAJ)1923-30: Nazionalistak jazarriak (persegituak) ez ziren onartuak izango.1930: Indar gehiago edukitzeko, CN eta EAJ berriro elkartu eta honei ia EAJ deitu betirako. Akonfesional sozialistak eta beraien alderdia banandu egin zen = EAE-ANV akofensionala eta sozioalismotik gertu.