Nutrizio zelularra

BIZIDUNEN OSAERA KIMIKOA:

ZELULAK BIOMOLEKULAZ OSATUTA DAUDE, ETA BIOMOLEKULAK OSATZEKO ELEMENTUAK (ATOMOAK) BEHAR DIRA.

ELEMENTU NAGUSIAK: (C) (O) (H) ETA (N)

ZELULA + BIOMOLEKULAK + ELEMENTUAK(C,O,H ETA N)

1- INORGANIKOAK (EZ ORGANIKOA) URA

2- ORGANOAK (GLUZIODAK, LIKIDOAK, PROTEINAK ETA AZIDO NUKLEIKOAK (DNA, RNA)

BIOMOLEKULA EZ ORGANIKOAK:

URA: -FUNTSEZKO OSAGAIA DA -BIZIDUNETAN DAGOEN MOLEKULANAK UGARIENA -BIZITZA EGOTEKO URA BEHAREZKOA DA

GATZ-MINERALAK: -GURE GORPUTZEAN BI MODUETARA AGERTZEN DIRA:(PREZIPITATEAK ETA DISLOBATUA)

PREZIPITATEAK: -BARNE ETA KANPO ESKELETUA OSATUZ -SOLIDURAK ETA GOGORRAK DIRA

DISOLBATUTA: PRESIO OSMOTIKOA ERREGULATZEN DUTE, HORRELA, ZELULAREN FORMA MANTENTZEN DA

NERBIO BULKADAK:

TRASMITITZEKO

GATZ- MINERALAK: -ODULOKO HEMOGLOBINEN OSAGAIA DIRA -ZELULA GORRIAK -UR ETA KARBONOA GARRAIATZEKO

BIOMOLEKULA ORGANIKOA:

GLUZIDOAK: AZUKREA KARBOHIDRATOAK -GLUZIDOAK ERATZEKO ELEMENTU NAGUSIAK: C,H,O -3 TALDE NAGUSIETAN BANATZEN DIRA.

MONOSAKARIDURAK:

DENETAN SINPEENAK DIRA -3-6 KARBONO OSATUTA -EZAGUNENAK: GLUKOSA, FRUKTOSA ETA GALAKTOSA

DISAKARIOAK: -BI MONOSAKARIDOZ OSATUTA DAGO EZAGUNENAK (SAKAROSA ETA LAKTOSA)

SAKAROSA: GLUKOSA + FRUKOSA

LAKTOSA. GALAKTOSA + GLUKOSA -MONOSAKARIDURAK ETA DESAKARIDUNAK ENERGIA ITURRIA DIRA, ZAPORE GOZOA DUTE ETA URETAN DISOLBATU EGITEN DA.

POLISAKARIDOAK: 10 MONOSAKARIDO BAINO GEHIAGO DAUDE , EZAGUNENAK: ALMIDOIA ADIB(PATATA) DIRELA 10 GLUKOSA

-GLUKOGENUSA ADIB (ANIMALIA) 10 GLUKOSA. -KITINA (INTSEKTUETAN) 10 GLUKOSA, -ZELULOSA (LANDAREN PARETA ZELULARRA

LIPIDOAK:

(KOIPEA ETA GRASA) -KIMIKOKI C,H,O OSATUTA DAUDE. -ENERGIA ERRESERBA FUNTZIORA BETETZEN DUTE. -MINTZ PLASMATIKOAREN OSAGAIA DIRA. -EZAGUNENAK: GANTZAK ETA KOLEGTEROLA.

PROTEUNAK:-
KIMIKOKI C,O,H,N OSATUTA DAUDE. -GURE GORPUTZEKO BIOMOLEKULARIK GARIENAK DIRA. -FUNTZIO UGARI BETETZEN DITUZTE HAUEK DIRA: GARRAIOA: -HEMOGLOBINA (O2 GARRAIATU). -EGITUTA: ILKO ETA AZAZKALETAN. -ENTZIMAK: ERREAKZIO KIMIKOETAN LAGUNTZEN DUTE. -ANTIGORPUTZAK: GURE GORPUTZAREN DEFENTSA SISTEMA OSATZEN DUTE.

AZIDO NUKLEIKOAK:

KIMIKOKI C,O,H,N,P OSATUTA DAUDE. BI MOTATAKO DAUDE (DNA ETA RNA). DNA: AZIDO DEXOSIRRIBERRIKLRIKOA (INFORMAZIO GENETIKOA). RNA: AZIDO ERRIBONUKLEIKOA (INFORMAZIO GENETIKO AREN MEZU LARRIAK). -ZELULA EUKARIOTOTAN NUKLEOA DAUDE, ETA PROKARIOTOAN ZITOPLASMA ASKE. -KROMOSOMAK OSATZEN DITUZTE GIZAKIA 46 KROMOSOMA DITU.

FOTOSINTESIA:

SUSTRAIEK URA ETA GATZ -MINERALAK ESKURATZEN DITU(IZERDI-LANDUGABEA DERITZO) HOSTOETATIK KARBONOA JASOTZEN DU. FOTOSINTESIAZELULETAKO KLOROPLASTOAN GERTATZEN DA. MOLEKULA EZ ORGANIKOAK(IZERDI LANDUGABEA) EGUZKIAREN ENERGIA JASOTZEN DUENENAN GLUKOSA LORTZEN DA. LANDARE ZELULETAKO KLOROPLASTOA.

ARNASKETA ZELULARRA:

LANDARE ETA ANIMALIA ZELULETAKO MITOKONDRIA GERTATZEN DA. (MATERIA ORGANIKOA + OXIGENOA ENERGIA ASKATZEN (HAZKUNTZA, MUGIMNEDUA, BEROA)DU, ETA EZ ORGANIKOAK BIURTZEN DIRA.

ELIKA KATEAK, ELIKA SAREAK ETA MAILA

TROFIKOAK:

BI ZATIETAN BANATUTA DAUDE (MAILA TROFIKOA ETA KONTSUMITZAILEAK) MAILA TROFIKOETAN:
EKOIZLEAK DAUDE, EKOIZLE BARRUAN MATERIAL EZ ORGANIKOA ORGANIKO BIHURTZEN DUTENAK, FOTOSINTESIA EGITEKOGAITASUNA DUTENAK LANDAREAK DIRA.

KONTSUMITZAILEAK:

KONTSUMITZAILEAN BERRIZ HIRU MAILAKO KONTSUMITZAILEAK DAUDE, LEHEN MAILAKO KONTSUMITZAILEAK,
BIGARREN MAILAKO KONTSUMITZAILEAK ETA HIRUGARREN MAILAKO KONTSUMITZAILEAK.

LEHEN MAILAKO KONTSIMITZAILETAN

EKOIZLEAK SORTUTAKO MATERIA ORGANIKOA JATEN DUTENAK HAU DA BELARJALEAK.

BIGARREN MAILAKO KONTSUMITZAILEAK

1.MAILAKO KONTSUMITZAILEAK JANEZ JANEZ ELIKATZEN DIRA ETA AZKENIK 3.MAILAKO KONTSUMITZAILEAK
SUPERKARNIBOROAK DIRA.

DESKONPOSATZAILEAK:

MATERIA ORGANIKOA EZ-ORGANIKO BIHURTZEN DUTENAK ONDDOAK ETA BAKTERIAK DIRA.

ELIKA SAREA:

MAILA TROFIKOEN ARTEKO HARREMANA KONPLEXUA DA(EZ LINEALA).

ELIKA KATEA:

MAILA TROFIKOEN ARTEKO HARREMANA LINEALA DA.