Nerbio sistema

HARREMAN ETA KOORDINAZIO SISTEMAK: gure gorputzak bi sistemari elkarri lotuta daude funtzio horiek betetzeko. Hormona sistema:

Odolera hormonak edo mezulari kimikoak asakatzen dituzten barne jarioko guruinak dira. Nerbio sistema: elkarri lotutako zelula espezializatuak dira, eta gorputz  osoan banatutako nerbio sare handi bat eratzen dute.

ERREZEPTOREA KOORDINAZIO EFEKTOREA: hiru ardatz: atal batzuk estimuluak autematzeko ezpezialisatuak daude, koordinazio laneta eta erabakiak hartzen.(garuna) eta jarduten ( garuna, muskulu). Neuroemdokrinoa nerbio sistema eta sistema endokrinoari dago lotuta, eta nerbio sistemak kontrolatzen du kordinazioak.

Odolaren glukosa erregulatzeko mekanismoak uneoro neurtzen du zenbat glukosa dagoen odolean, eta pankrean behar adina hormona sortzen du, oreka normalari eusteko. Intsulinari esker gibelak odoleko glukosa xurgatzen du eta glukagoiari esker, gubelak odolera isurtzen du glukosa. ZER GERTATZEN DA BULKADA NEURONA BATEN AMAIERARA IRISTEAN: neurotransmisore izeneko mezulari kimikoen bidez transmititzen da bulkada neurona batetik beste neurona batera, edo neuro batetik zelula efektorera. Sinapsi: nerbio bulkada neurona batetik zelula batera igarotzeko prozesuari deritzo

NOLA DAGO ANTOLATUTA NERBIO SISTEMA: sailkapen anatomikoa: nerbio sistema zentrala bizkarrezur muineko edo entzefaloko neuronek osatzen dute.
Nerbio sistema periferikoa nerbio sistema zentraleko bi organoetatik kanpo atalen bat duten neurona guztiak dira.Sailkapen funtzionala:nerbio sistema somatikoa: gorputzeko zentzumen organoetatik hartzen du infomazioa. Nerbio sistema autonomoa edo begetatiboa: erraietako errezeptoretik jasotzen du informazioa.

NERBIO-SISTEMA ZENTRALA Entzefaloak eta hezur-muinak osatzen dute nerbio-sistema zentrala (NSZ), eta bi egiturak babesten dituzte biak. Kanpoko bilgarria hezurrekoa da, eta horrenbestez, gogorra. Garezurrak entzefaloa babesten du, eta bizkarrezurrak, hezur-muina.

Barnealdeko bilgarria biguna da, eta meninge izeeko hiru mintzez osatuta dago:duramaterra, araknoidea eta piamaterra.

Gai grisa: neurona gorputzez eta dentrinaz osatuta dago. Kontrol zemtroa da, nerbio bulakadek zer norabide hartuko duten erabakitzen den lekua.

Gai zuria: axoiz osatuta dago. Eta axoiak eskuarki mielinaz estalita daude. Kontrol zentroen arteko lotura nerbioak dira(kable-sarea)

ENTZEFALOA

Entzefaloaren atalak

Entzefaloa bizkarrezur-muinarekin lotuta dago gorputzaren atzealdean.

-Garuna. Atalik handiena da, eta hauek osatzen dute:

Bi garun hemisferio. Garun hemisferioen azalari garun-azal esaten zaio, eta neurona gorputzez eta glia zelulaz eratutako gai grisak osatzen du.

-Gorputz kailukara. Nerbio zuntzek osatzen dute, eta mi hemisferiak lotzen ditu.  

-Sistema linbikoa. Gorputz kailukararen

Inguruan dago

-Talamoa eta hipotalamoa: garunaren barrualdeko eta behealdeko bi egotura dira. Entzefaloaren atalen arteko komunikazioa erregulatzen dute.

-

Zerebeloa

Garunaren azpian eta atzean dago. Eta garunak haren zati handi estaltzen du.

-Entzefaloren enborra: garunaren axoian dago haren jarraioena da eta bizkarrezur muinarekin lotuta dago.

BIZKARREZUR-MUINA

Bizkarrezur-muinean nerbio-ehuna z dago garunean bezala antolatuta, alderantziz baizik: gai grisa barrualdean dago; eta gai zuria kanpoaldean. Bizkarrezur muinaren erdian, gai grisez inguratuta, likido zefalorrakideoz betetako hodi bat dago epedimoa deritzo. NERBIO SOMATIKOA ETA AUTONOMOA: automatismo horiez ardutratzen diren nerbio bideei nerbio sistema autobomaoak deritze. Nerbio sistema sinpatikoa: energia gastua areagotzrn duten ekintzetan parte hartzen du. Organismoa erne jartzen du. Adrenalina eta noredralina erabiltzen ditu neutrotransmisore gisa. Nerbio sistema parasinoatioa: erlazatzeki eta normaltasunera itzultzeko ekintzetan parte hartzen du, energia gastu gutxikoetari. Azetilkolina erabiltzen du neurotransmisore gisa.