Nekazaritza ustiapena

Laborantza sistemak:

Espezien Aniztasunari:

· Polilaborantza. Zenbait espezie landatu behar dira, nahikoa elikagai-aniztasun izango dela Bermatzeko

· Monolaborantza. Helburua ekoizpena saltzea da, tokiko, herrialdeko edo nazioarteko merkatuan

Landatuatako Eremuaren ekoizpena:

· intentsiboak. Inbertsio ekonomiko handiak egiten dira, oso ekoizpen-bolumen handia lortzen Da. Nekazaritzako goi-teknologiak erabiltzen dira errendimendu hobeak lortzeko

· estentsiboak: Lur-azalera handia ustiatzea da. Hektarea bakoitzeko produktibitatea txikiagoa Da , baina ez da hainbeste gastatu behar inbertsioak egiteko

Baliabide Hidrikoen erabilera:

· lehorrekoa. Euria erabiltzen da

· ureztatua. Azpiegitura Hidrikoen erabiliz ureztatzen da eta horrela errentagarritasun handiagoa Lortzen du

1.Abeltzaintza

animaliak haztea Da. Helburua animaliek ematen dizkiguten baliabideak aprobetxatzea da, Elikatzeko, ehungintzarako edo jardueretan lan-indartzat erabilzeko

Abeltzaintza-ustiapeneko sistemak:

Ustiategiaren Tamaina:

· estentsiboa. Lur eremu zabaletan

· intentsiboa. Azalera txikietan konzentratzen dira animaliak

Aziendaren Mugikortasuna:

· nomada: Aziendaetengabe mugitzen da batetik bestera, larre bila

· transhumantea: Urtaroen arabera mugitzen da azienda

· sedentarioa: Azienda ez da bazkaleku bila lekualdatzen

Elikadura mota:

· ukuiluratua. Pentsu konposatuak eta ganadu-jatekoa ematen zaie

· ukuiluratua Gabea. Bazka baino ez dute jan

· erdi-ukuiluratua. Pentsua eta bazka

Abeltzaintzaren modernazioa:

· abeltzaintza Mekanizazioa gertatu da, ekoizpena areagotu da, eskulana murriztu eta sistema Tradizionalak desagertu

· bertako arrazak Alde batera utzi dira, eta kanpoko arrazak sartu dira, produktibitate Handiahokoak direla

· zenbait espezie Hazteko baliatzen ziren ustiategi tradizionalak eraldatu eta ustiategi Espezializatu bihurtu dira.

Abeltzaintzaren Modernizazioaren ondorioz, haragikien ekoizpenak gora egin du, eta, horri Esker, elikadura hobetu egin da herrialde garatuetan.

Alderdi Negatiboak: hormonak erabiltzea azienda hazteko, animaliak bizi-baldintza Txarretan edukitzea, kalitate txarreko pentsuak fabrikatzea eta gaixotasunak Hedatzea

4. Arrantza eta baso ustiapena

Arrantza  arraina edobeste itsas animalia batzuk harrapatzea Da.

Arrantza modalitateak:

Arrantza Kontinentalaà ur gezatan                    Itsas arrantza à itsasoetan eta ozeanoetan

Kirol arrantza

Baxurako Arrantza:

Alturako Arrantza

Altura handiko arrantza:

Baso ustiapena:

Baliabide ugari Basoetatik hartzen dira.

Zura:

Kautxua:

Artelazkia

Erretxinak

5.Nekazaritza- Paisaia Tradizionalak

autokontsumorako Elikagaiak ekoiztea da.

· Oinarrizko Teknikak eta makina bakunak erabiltzen dira, bai eta eskulan ugari ere.

· ekoizpena urria

· Tokiko Merkatuetan markutaratzen dira

· lursail txikitan, jabetza pribatukoak edo Komunalekoaketa polilaborantzarako erabiltzen dira

Lehorreko nekazaritza tradizionala:

Nekazaritza-tekniken Bilakaerak eta abeltzaintza eta nekazariza uztartzeak. Laborantza-eremu bera Etengabe baliatzeko. Animaliek sortzen duten simaurrari esker, lurrak berriz Ere, izatea lortzeko ongarri naturala lortu ahal izan zen.

Lehorreko Nekazaritza tradizionalean, lurzoruaren txandaketa erabiltzen da: landu Beharreko eremua zenbait zatitan banatzen da, horietako bat lugorri uzten da Eta besteak landatzen dira; urtero txandakatzen.

Nekazaritza-sistema Hori zen nagusi Europan Industria Iraultza eta laborantzaren teknifikazioa Baino lehenago. Gaur egun, munduan gutxien garatuta dauden herrialdeek Erabiltzen dute autokontsumorako lehorreko polilaborantza

Nekazaritza ureztatu intentsiboa:

Laborantza Ureztatuaren oinarria da laboreei ura bota tzea, euri-uraz gain, produktibitate handiagoko uzta Lortzeko.

6. Nekazaritza-paisaia modernoa

Nekazaritza tradizionalaren eraldaketa:

Biziraupeneko Nekazaritza tradizionaletik merkaturako nekazaritza teknifikatura aldatzeak Eragin handia izan du lurraldean, eta nekazaritza-paisaia berriak sortu dira Horren ondorioz.

Autokontsumo Tradizionalean oinarritutako sistemaren ordez, kanpoko merkatuetan saltzera Bideratutako eredua erabiltzen hasi ziren.

Nekazaritza Egitura aldatu egin Du: monolaborantzak eta nekazaritza ureztatuak gora egin baitute.

Ezaugarri batzuk: Lanaren mekanizazioa, produktu kimikoak erabiltzea (pestizidak Eta ongarriak), hazi hautatua erabiltze (transgenikoak) eta laborantza teknika Berriak (berotegiak, lur-estalkiak, laborantza hidroponikoak etab)

Monolaborantza estentsibo mekanizatua:

Lursail handiko (AEB, Kanada, Australia eta Errusia, esaterako),nekazaritza-espezializazioa zerealen Monolaborantzaren bidez lortu da (garia, artoa eta ekilorea, besteak beste).

Estentsiboa da, Baina oso mekanizazio- eta teknifikazio-maila handikoa.

Askotan, lurrak Nekazaritzako elikagaien industriako enpresenak dira. Enpresa horiek prozesu Osoa kontrolatzen dute, ekoizpenetik hasi eta laboreak merkaturatzera artekoa.

Arazoetako bat Gain-ekoizpena da; esportazioak sustatzen dituzte, nekazaritzarako Diru-laguntzen bidez.

Plantazio nekazaritza:

Amerikako, Asiako Eta Afrikako zona tropikaletan, laborantza-sistema tradizionalez gain, Plantazio-nekazaritza egiten da.         Ekoizpena Esportaziorako da, tokiko biztanleriak ezin ditu lur horiek erabili elikatzeko.

Labore-motak Kafea, Bananak, tea, azukre-kanabera eta kakaoa. Plantazio bakoitza produktu batean espezializatzen Da. Tokiko eskulan ugari erabiltzen da, oso soldata txikiak ordainduta.

Nekazaritza intentsiboko paisaia berriak:

Nekazaritza-teknika Modernoak sartzearen ondorioz, eremu horiek eraldatu egin dira. Kapital-inbertsio Handiak egin dira instalazioetan.Negutegiek eta plastiko azpiko laborantzak.

Ekoizpena Handitzea lortzen da, halaber, sasoiz kanpoko laboreak landatzeko aukera dago. Etekin handiak sortzen ditu, merkatuan urte osoan jartzen baitira produktuak; tomateak Neguan.

5.Gaia

Espainian:

Nekazaritza:

Uraren Erabileraren bi laborantza sistemak:

· lehorrekoa: Penintsularen barnealdean erabili izan da, mediterraneoko hiru labore nagusiak Landatzeko: zereala, mahatsondoa eta olibondoa; lekaleak ere. Laborantza Estentsiboak dira eta ureztatuak baino gutxiago teknifikatuak, nahiz eta horien Produktibitatea handitzen ari den.

· Ureztatua: Kostalde mediterraneoan eta Guadalquivir, Ebro eta Guadiana ibaien arroan Erabiltzen da sistema hau. Nahiz eta lehorrekoak baino azalera gutxiago hartu, Teknifikatuago dago sistema eta, horri esker, lursail hauek Emankorragoak dira. Labore ureztatu nagusiak: frutak eta barazkiak, Industria-laboreak, bazka-laboreak eta arroza.

Abeltzaintza:

Espainiako Abeltzaintzak leku nabarmena du Europar Batasuneko eta mundu osoko merkatuetan, Bi ekoizpen mota:

· Estentsiboa: Eremu zabalak behar ditu eta ekoizpena ez da oso handia, ekoizpen estentsiboko Osagai nagusiak: behi-azienda, ardi-azienda, txerri-azienda eta ahuntz-azienda

·intentsiboa: Teknifikatuagoa eta emankorragoa da, eta hirietako merkatuak bideratzen da. Txerri- azienda eta oiloak.

Arrantza:

Espainia da Kostalde-luzera handiena duen Europako herrialdeetako bat. Arrantza oso Garrantzitsua da gure ekonomian.

Nabarmentzekoa da egiten diren harrapaketen bolumen Handia. Espainia 1986an Europar Batasunean sartu zenetik murriztu dira. Ingurumenaren eta ekonomiaren ikuspegitik jarduera iraunkorra izateko Arrantza-kuota ezarri behar da