Multinazionalen ezaugarriak

Globalizazioa

Bi faktore baldintzatzen dituzte nazioarteko ekonomia-harremanak: teknologiak eta liberalismo ekonomikoak.

-Teknologia. Informatikan egindako aurrerrapenen bodez berehala egin daitezke komunikazioak eta transferentzia ekonomikoak, munduko edozein lekutan.

-Liberalismo ekonomikoa. Sobietar batasun ohia desagertzeu zenean, kapitalismoaren hedapenaren aurkari handia desagertu zen. Liberalismo ekonomikoa pentsamendu ekoomikoaren joera bat da, ea ondasunen eta kapitalen transakzio guztiei oztopo guztiak kentzea du xede. Herrialde gaatuek eta herrialde erakundeek merkatuetan transakzioak liberalizatzeko neurri ugari sustatzen dituzte, eta horrek zuzenean dakarrzkie enpresa handiei.

Globalizazio deritzo muga geografikori gabeko munduko merkatua sortzeko prozesuari.Globalizazioa zenbait esparrutan ari da gauzatzen:

-Merkataritza. Beste herrialde batzuekin egiten diren ondasunen eta zerbitzuen trukeak izugarri areagotuko dira. Gaur egun, ohikoa da atzerriko enpresek fabrikatutakoproduktuak erostea, eta herrialdeko enpresek ekoizpenaren zati bat beren mugetatik  kanpo saltzea.

-Ekoizpena. Produktuak bertako merkaturako zein xauza-merkaturako izan, enpresa asko ekoizpen-
-- txikiak diren herrialdeetan ezartzen dira. Frabrika bat herrialde jakin batean ezartzeko, faktore hauek hartzen dituzte aintzat enpresak: soldatak baxiak izatea, zerga gutxi ezartzea eta ingurumenaren zaintzearekin lotutako legeria zorrotza izatea.

-Finantzak. Inbertitzaileek errendimendu handiagoa atere diezaiekete aurrezkiei beren herrialdetik kanpo.

Enpresa multinazonalak eta eteak

Enpresa multinazionalak enpresa handien merkatu handitze prozesutik sartzen dira. Enpresa txikitzat ditugu 50 langile baino gutxiago eta urtean bost milioi euroko salmenta inguru dituzten enpresak. Enpresa ertainek 50 eta 250 langile dituzte eta bere salmenta-bolumena urteko bost eta hamar milioi euro artekoa da. ETEn oinarrizko ezaugarriak honako hauek dira:

-Enpresa-hezkuntza gutxi. Enpresaburuak ezagutza tekniko gutxi ditu. Enpresa bat kudeatzen duenean gehienbat inpultso eta gogoen arabera mugitzen da eta ez prestakuntza egokiarengatik.Aholkularitza departamentu gutxi ditu.

-Fiantza gaitsun gutxi. Finantza-merkatuetara sartzeko aukerarik ez dute.

-Langileen kualifikazio eta prestakuntza tekniko txikia Langileen birziklapena ez da ematen enpresaren teknologia aurrera egiten duen abiadan.

-Zaharkitzapen teknologikoa. Hau enpresaren finantza-eta ekonomia-gaitasun gutxi izatearen ondorio izan daiteke. Honek ekar dezake enpresak merkatutik kanpo geratzea, izan ere zaharkituta dauden ekipoek gastu gehiago eragiten dituzte eta produktuaren jaitsi egiten da.

-Antolakuntzamalgua eta ondorioz, enpresaren langileen arteko komunikazioan erraztasuna dago izan ere langile kopurua murritza da eta horrek komunikazioa ahalbidetzen du eta lan-talde on bat sor daiteke.

-Langileen integrazioa. Langileak normalean enpresan integratuta egoten dira enpresaren erantzukizunean parte hartzen dute eta horrek eragiten du lanerako motibatuagoa egotea.

-Zurritu-merkatuetan garapena, hau da, enpresa handiek merkatuetan uzte dituzten espazioak aprobetxatzea, izan ere enpresak produktu batean espezializatzen dira eta eskala-ekonomikoak ahalbidetzen dituzten ekoizpenengatik interesatzen dira. Beraz, badira zenbait alderdi enpresa txiki eta ertaina enpresa handien gianetik gailentzeko, horien artean produktua merkaturatzea bezeroarekn erlazio zuzenagoa izateagatik.

-Lan sortzaileak. ETEak kapitala baino gehiago lan-baliabide gehiago dituen enpresa-multzoak dira. Beraz, tamaina handiko enpreek baino lan gehiago sortzen dute, ziurrekin kapitalean inbertitzeko finantzazio faltarengatik.

4.Teknologia eta berrikuntza teknologikoak

Teknologia emaitza bat lortzen laguntzen duten jakintzen eta prozeduren muktzo bat da. Emaitza horo produktu berri bat sortzea edota ekoizpen-prozesua hobetzea izan daiteke.

A)Berrikuntza teknologiko prozesu lineala

1.Ikerketa

1.1.Oinarrizko ikerketa:
Ezagutzazientifikoen multzoa. Ez da irabaziak lortzeko egiten, baina zenbait emaitza Patenta datezke.

1.1.Ikerketa aplikatua: Lan orignalak egitea, helburu praktiko jakin bat xede duten ezagutza zientifiko berria lortzeko.Oinarrizko ikerketa erabiltzen due.

1.3.Asmakuntza: Produktu berria, ikerketa aplikatuaren emaitza. Espero ziren propietateak betetzen ditu. Ptenta daiteke.

2.Grapena: saiakuntzak egiten dira, asmakuntza kopuru handitan eta erabateko figagarritasunez ekoizteko metodo gokia lortzeko.

3.Berrikuntza. Emaitza egokia eta bidegarria bada, beharrezko inbertsioak egiten dira seriean ekoizteko eta merkatuan saltzeko.Enpresak antolaketa-egitura aldauz edo giza baliabideen kudeaketa hobetuz ere berritu daitezke.

Produktuaren berrikuntzaren helburua da produktua bera hobetzea edo este produktu batzuk sortzea aurrerapen teknologikoak erabiliz, enpresaren lehiakortasuna hibetzeko.

Produktibitatea

Ekoizpen faktore baten produktibitatea:
Ekoizpen-faktorearen unitate bati atzikitako ondasun baten ekoizpen kopurua.

Enpresaren kostuak

Kostuak ekoizpenarekin loturarik duten edo ez kontuan hartuz:

-Kostu finkoak: ez dute loturarik ekoizpen-mailarekin; hau da, ez dira aldatzen ekoitzitako kopurua aldatzen bada.Enpresako epe laburrerako faktore finkoen balioa da.

-Kostu aldakorra: kostu horiek zuzenean lotuta daude ekoipen-mailarekin; hau da, ekoizpenaren arabera aldatzen diren faktoreen kostuak dira.

Enpresak produktu mota bat baino gehiago ekoizten dituenenan eta produktu mota bakoitzari dagozkion kostuak esleitzea zaila denean bereizten dira:
-Kostu zuzenak: ekoizpenarekin zuzenean lotuta daude eta produktu bakoitzari zehazki eslei dakizkioke.

-Zeharkako kostuak: oro har ekoizpen prozesuari eragiten diote edo zenbait produktuak eragiten diete.