Metropolien ahultasuna
Enviado por Chuletator online y clasificado en Geología
Escrito el en vasco con un tamaño de 8,69 KB
Niño:Ekuatore inguruko Ozeano Bareko itsaso eta atmosferan gertatzen den alterazioa.
Egoera normalean, ekialdetik mendebaldera doazen Alisio haizeek ur eta bero kantitate handiak pilatu Ozeano Bare mendebaldean. Horren ondorioz, indonnesiako itsas-maila Peru eta Ekuadorrekoa baina metro eta erdi altuagoa da.Ezaugarri hauen eraginez, itsaso azpian higitzen diren ur masa hotzek Amerika kontinentearen kontra jo. Asia ingurua normalean euritsua eta Amerika ingurua lehorra.
“El niño” fenomenoaren garaian ordea, dena aldatu. Presio aldaketen eraginez Alisio haize horiek ahuldu eta aire masa hezeak ekialderantz higitu. Ondorioz, Amerika ingurua euritsua eta Indonesia lehorra..1.- ANTIZIKLOI ETA ALISIO HAIZEEN AHULTASUNA
El niño-n, antizikloi eta alisio haizeak ahuldu eta Peruko korronteak indar handia hartu, ondorioz, El niño fenomenoak indarra hartu eta ur masa beroak hegoalderantz joan.
Peruko korrontearen motor nagusia hegoaldeko Ozeano Barea, haize sistema baxuko presioak erlojuen kontrako noranzkoan zirkulatu. Antizikloieko haize alisioak handiak udazkenean eta neguan eta ura iparralderantz eraman. Udan, antizikloia ahuldu eta Peruko korroentea baretu.
2.- ITSASOAREN BEROTZEA
Itsasoaren tenperatura berotzen doan heinean, ekialdeko laino nahiz prezipitazioak ozeaniarantz gerturatu.
3.- PERUKO KORRONTEEN AHULTASUNA
Peruko korrontea udan ahuldu, mendebaldean kokatzen diren ozeanoetako ur epelak kostarantz jo. Ur masa hauek, egoera normalean, kostatik urrun mantendu.
-Kutsatzaile fisikoak: atmosferaren ezaugarri fisikoak aldatzen dituztenak:
1.- Erradiazio ionizatzaileak: izpi hauek, molekulak ionizatu eta horien egitura aldatu. Honela, beraien funtzioa aldatuta daiteke. Erradiazio hauek, aldaketa molekular ugari egin ditzakete, izaki bizidunetan oso kaltegarriak izan daitezkelarik. Hauen ondorioz, minbizia, ernalketa organoetan eragin, emakume haurdunetan, malformazioak.
2.- Erradiazio ez ionizatzaileak: telefonian eta bestelako komunikabdeetan erabilitako mikrouhinak. Nerbio sisteman aldaketak eragin(estresa, antsietatea..) eta aldaketa hormonalak zein inmunologikoak sortu.
3.- Zarata: atsegina ez den soinu asaldatzailea, pertsonengan ondorio fisiologiko eta psikologiko kaltegarriak eragin. Entzumen galera, loaren eta atsedenaren nahasmena, lan errendimenduaren gorabeherak...
-Kutsatzaile kimikoak:
Bigarren mailakoak: lehen mailako kutsatzaileak, beraien artean, ur lurruna edo eguzki erradiazioarekin erreakzionatzean sortu.
Kutsatzaileen hedapena atmosferan: kutsatzaileak atmosferan nola hedatzen diren aztertzeko faktore ezberdinak hartu kontuan.
-Igorpena: iturri zehatz batetik substantziak atmosferara askatzea. Igorpen maila: denbora tarte batean igortzen den kutsatzaile kopurua.
-Igorlea: igorpenaren iturria.
-Hedatzailea: igorritako substantzien hedapena errazten edo oztopatzen duen ingurunea. Gure kasuan hedatzailea atmosfera, bertan kutsatzaileak hedatu eta garraiatu, haizearen abiadura, noranzkoa etab… en arabera.
-Hartzailea: kutsadura jasaten duen elementua. Inmisio maila: hartzaileari iristen zaion kutsatzaile kopurua.