Mendizabalen desamortizazioa testu iruzkina

11.   Liberalismo ekonomikoaren oinarri ideologikoak ( Daniel Malagon )

·Desamortizazioa estatuak jabego atxekia izeneko herri lurren inikautazioa suposatzen du. Liberalek jabego pribatua eskubide bat bezala hartu dute beti. Gainera Ekimen pribatua norbanakoaren  garapen ekonomikoaren berma da eta  aldi berean nazioaren aberastasuna.

·Jabego pribatuak eskubide bezala bermatzen ditu beste eskubide guztiak. Etorkizuneko eskubideen duintasunezko garapenarekin lotzen delako. Ekimen pribatuak askatasunez mugitu ahal izateko behar ditu guztion berdintasuna, legeen bitartez arautua konkurrentzia librea izateko.

·Konkurrentziak merkatu askearen oinarria da eta “esku izkutuko” batek orekatuko ditu eskaintza eta eskaria. Beraz, estatuaren eginbeharra da eskubideak bermatzea legeen bitartez eta ekonomian parterik ez izatea.

12.   Desamortizazioa eta Bereiztea

Bereizteak nobleen lurrak jabego atxekia jabego pribatu , aske eta erabateko bihurtu zuen baina inondik ere, ez zuen jabearen aldaketarik  suposatzen. Honekin batera maiorezkoa eta jaurerri eskumendunen desagerpena eman zen.

Desamortizazioak elizaren eta herri lurraren jabego atxekia jabego pribatu bihurtzen zituen. Ondasun publikoak, auzolurrak (propioak eta baldioak), herrilurrak, diputaziokoak eta erregelurrak desamortizatu egiten ziren.

Desamortizazioak beti suposatzen zuen  ondasunen nazionalizazioa eta salmenta, beraz, jabearen aldaketa

14.   Mendizabalen desamortizazioa: Kausak, prozesua, sistema, emaitzak, ondorioak. (Imanol Portillo)

·Goi mailako burgesia
Isabel II.Aren aldekoa zen eta gerrari aurre egiteko behar zen kapitala lortzen lagundu zion.

·1836.An klero erregularraren ondasunak desamortizatu egin ziren.  Honen helburua zen: gerra irabazi, ogasun zorra murriztu, burgesia sortu, industri iraultza hasi, nekazal iraultza ekin, eta erregimenaren aldeko jabe batzuen talde bat sortzea.

·Calatravaren gorbernuak eliza sekularraren kontrako desamortizazioak egin zituen 1837.Ean. Aldi berean,  hamarrena ezereztu zuen.

·Karlismoaren porrotak prozesua areagotu zuen. Gero ere Esparterok poteran zegoenean elizaren kontrako desamortizazioak jarraitu zituen.

·Narvaezek estatu kolpe bat eman zuen eta ekanteak geldiarazi zituen.

·
Desamortizazioak egiteko erabili zuten sistema zen: ogasunaren peritoak tasatu zituzten ondasunak eta hauek, burgesek eta jabeek kontrolatu egiten zuten ekante batean salduak izaten ziren.

·Desamortizazioak ondorio batzuk ekarri ztuen: Eliza CMIren alde jarri zen, Vaticanok ez zuen onartu Isabel II.A erregina bezala, elizaren ondasunen iturrien desagerpena. Ez zen eman Nekazal Iraultzarik.  ez zen sortu Erdi Mailako Burgesia.