Lurraren mantua

UGALKETA ERAGOZTEN DUTEN FAKTOREAK

-Estalketa ezinezkoa izatea.

-Ernalketa ezinezkoa izatea: gametoen bateraezintasunak zigotoa osatzea eragozten du

-Hibridoak ugaltzeko probabilitate txikia izatea edo ez izatea.

BIPEDISMOAREN EZAUGARRIAK

-Beheko gorputz adarrak gaikoak baino luzeagoak dira. Bizkarrezurrak S forma hartu du jarrera tenteari hobeto eusteko.

-Eskuak objektuak erabiltzeko eta garraiatzeko espezializatu dira.

BIPEDISMOAREN ABAINTAILAK

-Eguzki-erradiazioak ez dio horrenbeste eragiten zatikako gorputzari

-Landarediaren gainetik zer dagoen ikus dezake

-Eskuak aske ditu, ez baititu behar ibiltzeko

-Lau hankan baino geldoago ibiltzen da, baina energia gutxiago kontsumitzen du

BIPEDISMOAREN DESABANTAILAK

-Tentsio handiak sortzen ditu hezurduraren egituran

-Pelbisean gertatzen diren aldaketek bereiziko emakumezkoengan eragiten dute

LURRAREN LAU OSAGAIAK

Geosfera, atmosfera, hidrosfera edo biosfera.

ATMOSFERAKO OXIGENOA NOLA SORTU

Landareek oxigenatu dute atmosfera

UHIN SISMIKO MOTAK ETA ZEIN MATERIALETAN HEDATZEN DIRA

-Uhin primarioak (materiak solido eta likidoetan)

-uhin sekundarioak (material solidoetan)

-azaleko uhinak.

EREDU GEOKIMIKOA (geruzen konposizio kimikoan oinarritzen da).Bere hiru geruza eta azpigeruzak:

Lurrazala

Lurrazal kontinentala eta ozeanikoa. Mantua:Goi-mantua eta beste mantua.Nukleoa:Kanpo-nukleoa eta barne-nukleoa.

LURRAREN MAGNETISMOA

Konbekzio-korronteek sortzen dute.

EREDU GEODINAMIKOA

Zer egoera fisikotan dauden geruzak eta zer propietate mekaniko dituzten oinarritzen da.

Eredu honetan, lurraren tenperatura aldaketen eraginez, higidurak eta presioak sortzen dira. Prozesu horretan, energia termikoa, energia mekaniko bihurtzen da.

LURRAREN BARNEKO DINAMIKAREN ERAGILEAK

Grabitate indarra eta bero eran dagoen barne-energia

(LITOSFERAKO) HIGIDURA BERTIKALEN SORRERA

Oreka aldatzen denean, pisua irabazi edo galduz litosferak.

WEGENERREN KONTINENTEEN GITOAREN TEORIA

Kontinenteak higitu egin daitezke eta duela 300 milioi urte kontinente guztiak kontinente masa bakar batean eginda egon zirela. Ondorengo frogetan oinarritzen da.

-FROGA GEOGRAFIKOA: kontinenteak puzzle baten moduan ahokatzen dira

-FROGA PALEOKLIMATIKOAK: izotzak higadurak eragin zituen

-FROGA PALEONTOLOGIKOAK: antzeko animalia eta landareen fosilak aurkitu dira hainbat kontinentetan, beraz, elkartuta  egon izana adierazten du.

WEGENERREK ezin izan zuen azaldu zer indarrek bultzatzen zituen kontinenteak

PLAKEN TEKTONIKAREN POSTULATU NAGUSIAK

-Litosfera plakatan zatituta dago. Plakak jarduera sismiko eta bolkaniko handiko zerrenda egonkorrek mugatutako eskualde egonkorrak dira

-
Litosfera ozeanikoa, kontinentala baino meheagoa eta dentsoagoa da.

-Lurraren barneko beroaren eta grabitate-indarraren ondorioz, konbekzio-korronteak sortzen dira.

-Plaken artean interakzioak daude. Interakzio horien bidez, erliebe-egitura handiak sortzen dira, bai eta lurrikarak.