Kromosomen zatiak

8.Sexuaren determinazio genetikoa giza espeziean:

8.1:Emakume baten zelula somatikoetan zein kromosoma sexual daude?Eta gizonetan?

Emakumeetan: XX       Gizonetan: XY

8.2:Obuluetan zein kromosoma sexual dago?Eta espermatozoideetan?

Obuluetan: beti X            Espermatozoideetan: erdiak X eta beste erdiak Y

8.3:Zein probabilitate du bikote batek seme bat izateko edo alaba bat izateko?

Seme bat izateko %50 eta alaba bat izateko %50; bietarako aukera berdinak.

8.4:Noiz dago herentzia sexuari lotuta?

Karaktere batzuk sexu kromosometan dauden guneen arabera erabakitzen dira, eta karaktere horien herentzia sexuari lotutakoa dela esaten da.

8.5:Zergatik X kromosomari lotutako karaktere azpirakorrak emakumezkoek transmititzen dituzte eta gizonezkoetan agertzen dira?

-Gizonezkoek X kromosoma bakarra dutenez, alelo bakarrak eragiten dio kromosoma bakoitzeko segimentu bereizgarrian dauden geneei eta alelo azpirakorra izan arren, gainartzaile gisa jokatzen du.

-Emakumezkoek bi X kromosoma dituztenez, alelo azpirakorrak agertzeko alelo horiek bi kromosometan egon behar dute;hau da, homozigotiko azpirakorrak izan behar dute karaktere horretarako.

8.6:Karaktere jakin baterako heterozigotikoak diren emakumeei zergatik esaten zaie eramaileak?Alelo bat azpirakorra dutelako,eta beraz, karakterea fenotipoa ez baita agertzen.

8.7:Bikote batek bi seme ditu.Zer probabilitate dago hirugarren semea ere mutila izateko?%50

9.Jatorri genetikoko gaixotasunak

9.1: Zer dira gaixotasun genetikoak?

Gaixotasun genetikoak material genetikoaren animalien ondorioz sortzen diren gaixotasunak dira. Kromosoma kopuruaren nahiz kromosomen egituraren alterazioak edo gene jakin baten akatsek eragin ditzakete.

9.2: Zein hiru multzotan sailkatzen dira?

• Aldaketak kromosomen kopuruan: gametoak eratzeko prozesuan kromosomak oker banatzen direnean.

• Autosometako geneen alterazioak: herentziazko gaitzak, Mendelen legeen araberakoak.

• X kromosomari lotutako geneen alterazioak.  X kromosomaren segmentu bereizgarrian dauden geneen artean.

9.3:-Turner sindromea:síndrome hori dutenak sexu kromosoma bat falta duten emakumezkoak dira (44autosoma+XO) eta emakumezkoak fenotipo a duten 2500 etik baten agertzen da. 

-Down sindromea:kromosoma bat gehiago dute. 21.Kromosoma lo trisosomak eragiten du. 800 jaioberrietatik baten gertatzen da. 

9.4:-Akrondoplasia:hezurren hazkuntzari eragiten dio eta nanismo mota arruntenari eragiten dion gaixotasun genetikoa da. Alterazioak dituen aleloa normalarekiko gainartzailea denean gertatzen da,fenotipoan agertzen da. Familia bateko belaunaldi guztietan agertzen da, normalean.

-Albinismoa:melanina gabeziaren ondorioz azalea, begietan eta ilean pigmentazio falta edo gutxigitasuna eragiten duen gaitza. Alterazioak dituen aleloa normalarekiko azpirakorra denean sortzen dira. 

9.5:-Daltonismoa:koloreak bereizteko zailtasuna eragiten duen herentziazko gaixotasuna da

-Homofilia:odola koagulatzeko ezintasuna da. Herentziazko gaixotasun larria da, gaixoak zauri txiki baten ondorioz odoljarioa handiak izan ditzake.