Kohesioa eta Koherentzia: Baliabideak eta Adibideak

Kohesio eta Koherentzia Baliabideak

Pronominazioa:

Pertsona izenordainen bidezkoa: ni, zu, gu, hura…

Aditzondoen bidez: hemen, hor, han, hemendik, hortik, horrela, hala…

Makulu hitzen bidezkoa: zera pertsona gauza elementuak

Sinonimia: (sinonimoa erabiltzea).

Hiperonimia:

Gizakia = enbrioia

Landarea = tulipana

Perifrasia:

Tximinoa = gisa itxurako biziduna

Ilargia = gabean irtetzen dena

Ezagutza konpartitua:

Axular = idazlea, Sarako erretorea, Lapurdiko eskolako kide…

Armstrong = ilargia lehenengo aldiz zapaldu zuena.

Elipsia:

Elementu bat esan gabe uztea. Jaten dugun hitza, subjektua, aditza… izan daiteke.

Mendian hamabiako ikusi nituen bost txakur berde eta zazpi txakur gorri. (Txakurra = Sustantiboa.)

Jangelan bazkalduko duzu? Ez, etxean bazkalduko dut. (aditza falta)

JUNTADURAZKOAK

Juntagailuz:

Emendiozkuak: ETA

Aurkaritza: BAINA; BAIZIK; BAINO; EZPADA

Hautakariak: EDO; EDOTA; ALA; NAHIZ; ZEIN

Alborakuntzaz:

Hutsa: , / ;

Errepikapena: EZ EZ.; HAU DELA; HORI DELA; BESTEA DELA…

MENDERAKUNTZAZKOAK

Erlatiboak: Izenlagunaren funtzioa betetzen dute.

Aitak erlojua erosi du. Erlojua izugarri gustatzen zait.

Aitak erosi duen erlojua izugarri gustatzen zait.

-(e)n

-tako/-dako/-(r)iko

-Zein…bait-

- Bait-

Moduzkoak: NOLA galderari erantzun diote.

-(e)n bezala /legez /moduan/eran/gisan

-t(z)eko moduan

-(e)nez

-ahala

- Baldintza bezala

Gerundioen bidez:

-ta /-da / -(r)ik

-(e)la/ elarik

(e)z

Denborazkoak: Perpaus nagusia noiz gertatzen den

ETA GERO, -LARIK, -TZERAKOAN…

Osagarriak/ Konpletibak: ZER galderari erantzun.

-(e)la/ -(e)nik

-(e)na

-(e)lako/ -(e)n + izena

-(e)lakoan

-(e)n/(e)la SUBJ.

-t(z)eko

-t(z)ea

Zehar galderak: ZER galderari erantzun, baina galdera barruan.

-(e)n

EA….-(e)n

-(e)n ala ez

_aditz partizipioa

• Testu bakoitzaren modalitatea

  • DIBULGATZAILEA: Publiko orokorrarentzat idatzia da eta gaiak modu sinple eta ulerterrazean azaltzen ditu, teknizismoak saihestuz. Helburua da irakurleak oinarrizko ulermena eskuratzea, nahiz eta aurretik ezagutza handirik ez izan.

  • ESPEZIFIKOA: Publiko espezializatuarentzat idazten da, eta hizkuntza teknikoa eta sakona erabiltzen du. Espezialistek gaiari buruzko informazio aurreratua jasotzeko modukoa da, aurretiko ezagutzak behar baitira ulertzeko.

• Testu bakoitzaren erabilera eremua (literatura, hezkuntza, hedabideak, instituzioekiko harremanak...):

  • Literatura

  • Komunikabideak

  • Instituzioetako harremanak

  • Pertsonen arteko harremanak

  • Ikasketak

• Testu tipo bakoitza:

  • Saiakera, literatur manifestoa, bestelako testu zatiak…

  • Txostena, dokumentala, aldizkari espezializatuetako artikuluak…

  • Iragarki ofiziala, enplegu gutuna, konstituzioa, poliza kontratuak, eskabidea, eskaintza, txostena instantzia…

  • Azalpena, aholkua (oharra, inkesta, solasa, elkarrizketa…).

  • Testuliburua, katalogoa, monografia, kontsulta, materiala, txostena, laburpena, eskema, koadro sinoptikoa, grafikoa, azterketa erantzuna.

ANTOLATZAILEAK

• Informazioa gehitzekoak: gainera, ez hori bakarrik, alde batetik, bestetik...

• Adibideak ematekoak: adibidez, esate baterako, hala nola, kasu...

• Informazioak kontrajartzekoak: baina, hala ere, hala eta guztiz ere, edonola ere, dena den, dena dela…

• Arrazoiak aditzera ematekoak: dela medio, horregatik, bait-, -lako, -ela eta ...

• Ondokoak aditzera ematekoak: honela bada, orduan, beraz, hori dela eta, horren ondorioz ....

Argibideak ematekoak: hau da, hots, alegia, bestela esanda…