Kapitala eta erreserbak

4. GAIA: KAPITALIZAZIO BAKUNA EDO SINPLEA; INTERES BAKUNA (I)

1.     Kontzeptua: kapitalizazio bakuna:  IT = Co * i * n

• Finantza-eragiketa baten bidez, kapitalaren kopurua alda daiteke.

• Kapitala epe batean mailegatzean datza.

• Dirua mailegatzeagatik lortzen den diru-kopuruari interesa esaten zaio.

• Kapitalizazio bakunean, aldi bakoitzaren amaieran kapital batek sorturiko interesak ez zaizkio kapitalari gehitzen, baizik eta kapitalaren jabeari itzultzen zaizkio.

• Ezaugarri nagusia:

  • Ez zaio interesak gehitzen hasierako kapitalari urrengo urteko interesak kalkulatzeko.

• Co = Hasierako kapitala, mailegatutako kapitala.

• n = Denbora, maileguaren iraupena.

• i = Urteko batekotan adierazitako interesa.

• Cn = Azken kapitala.

• I = Interes totala.

2.     Nola kalkulatu azken kapitala (Cn), kapitalizazio bakunean: Cn = Co (1 + n * i)

• Mailegu-hartzaileak, mailegu-emaileari muga-egunean itzuli beharko dion zenbatekoari azken kapitala esaten zaio.

• (1 + n * i) kapitalizazio bakunaren kapitalizazio-faktorea da, eta kapitalak une zehatz batetik bestera eramateko balio du.

7.     Denboraren eta interes-tasaren arteko erlazioa: Cn = Co (1 + nk * ik)

• Unitate berdinean adierazi behar dira interes-tasaren ehunekoa eta denbora.

• Denborak eta interesak denbora-unitate berdina adierazten ez duten kasuetan, aldatu egin beharko ditugu berdintzeko, denbora-unitate berdina adierazteko.

• k = epea zenbat aldiz errepikatzen den urtean zehar. Seihilekoak badira, k = 2, hilabeteak badira, k = 12…

• nk = denbora seihilekotan jarrita, hiletan jarrita....

• ik = seihilekotan, hiletan… jarritako interes-tasa, batekotan.

8.     Urteko interesaren (i) eta interes zatikatuaren (ik) arteko erlazioa: i = k * ik edo

ik = i / k

• Kapitalizazio bakunean interesa ez zaio metatzen hasiereako kapitalari.

• i eta ik baliokideak izango dira sortutako azken kapitala berdina denean, -hasierako kapital berdinari aplikatzean eta denbora berdinean-.

  • i2 = %5 bada ; i = 2 * 5 = %10 (k = 2 seihilekoak).

  • i = %8 bada ; i4 = 8 / 4 = %2 (k = 4 hiruhilekoak).

9.     Interesak kalkulatzeko metodo laburtua: I=Zenbaki komertziala/Zatitzaile finkoa

• Bankuek metodo laburtuak erabiltzen dituzte kalkuluak arintzeko.

• Interesarekin erlazionatutako operazio askotan erabiltzen da.

• Urteko interes-tasa bakun berdinean, baina zenbait egunetan, hiletan… jarritako kapitalek sortutako interesak kalkulatu behar direnean. Horietako bat zatitzaile finkoko metodoa da.