Kaparetasun unibertsala
Enviado por Chuletator online y clasificado en Historia
Escrito el en vasco con un tamaño de 11,69 KB
FORUAK:
Euskadiko historiako afera garrantzitsuenetako bat izan dira
Definizioa:
Leku edo lurralde bateko usadio eta ohiturak biltzen eta finkatzen dituen idatzizko arauaEzaugarriak:
Derrigorrezko soldadutza egitetik salbuetsita (
Lurraldearen ganako mehatxua zeudenean izan ezik)
Zergak ordaintzetik salbuetsita egon: (Erregeak borondatezko laguntzak eskatu behar zituen)
Kaparetasun unibertsala: (
Biztanle guztien berdinak legearen aurrean)
Maiorazkoaren ezarpena: (Herentzia oinordeko bakar bati uzten zitzaion)
Foru-baimenerako eskubidea: (Lurralde guztiek erabaki zezaketen erregearen erabakiak egokiak ziren ala ez)
Ekonomia eta merkataritzako autonomia: (Zerga batzuk ken zitzaketen, monopolioak ez eratzeko)
FORU-BILDUMAK:
Bizkaiko Jaurrerian → Koaderno Penala (1342) // Ermandade Koadernoa (1394)
Lehenengo foru idatzia (Foru Zaharra), 1452an
1526an Foru Berria
Enkarterrin, Abellanedako Forua (1394) izan
Gipuzkoan, Ermandade Koaderno Zaharra (1457) eta Koaderno Berria (1463)
1696tik aurrera, Gipuzkoako Foruan bildu
Araban Arabako Ermandade Koadernoaren (1463)
FORU-ERAKUNDEAK:
Agintaritza nagusia Batzar Nagusia
Probintzia edo jaurerri osoaren batzarra zen
Gai ekonomikoak eta judizialak egiteko ahalmena
Batzarkidez osotuta (hitz egin behar, ondasunak…)
Diputazioak:
Batzar Nagusien erabakiak betearazteko ardura
Organo betearazlea
Zapi kide zituzten
Haietako 6 Batzarak aukeratutakoak
Bestea korrejidorea zen (erregearen ordezkaria)
URTE GATAZKATSUAK EUSKADIN:
XVIII. Mendeko azken urteetan eta XIX. Mendearen hasieran
Gerra eta gizarte-gatazkak izan
1795eko Basileako Itunaren bidez, bakea sinatu
Inbaditzaileak ez zuten alde egin eta lurraldea suntsituta utzi
1801ean, Bizkaiko Jaurerrian arazoak:
Zamakolak → Bakearen Portu izena jarri nahi → Godoyren omenez
Kaltea Bilborentzat
1804an Bizkaiko Batzar Nagusiek soldadutza egin beharra ezarri:
Herri xehearen protestak eragin
Zamakolada matxinada hasi