Kant
Enviado por Programa Chuletas y clasificado en Filosofía y ética
Escrito el en 
vasco con un tamaño de 2,88 KB
Lanak:Ederra era soienekoa(1764);Arrazoi hutsaren kritika(1781);Zer da ilustrazioa galderaren erantzuna/historia unibertsala(1784);Arrazoi politikoaren kritika(1788) eta Judizioaren kritika(1790).Krisi ekonomikoa:Europako herrialde gehienetan,indarrean egitura feudala zegoen,guden ondorioz estatuak txirotuz joan eta nekazariak eta burgesak zorrez itota.Populazioa gora egin, bikoiztuz,egitura anakronikoa bihurtuz eta ustiapen gehiago sistema berberiari eusteko.Egoera jasanezina zen 1789 an Frantziako iraultza beste tokitan iraultzarik ez.elizari boterea murriztu era eta burgesia gizartean gora egin.Despotismo Ilustratua:Europako leku batzuetan burgesiak ez zuen behar iraultzarik gizartean gora egiteko.Gobernu mota berezi bat ezarri zuten despotismo ilustratua.Erregearen inguruan filosofoak biltzen hasi ziren ilustrazioaren ideiak berenganatuz,botere zentralizatu eta sendoari eutsiz."Dena herriarentzat baina herria gabe",despotismoa botere absolutua zilegitzen zuen,sasipaternalismoan oinarrituta herriaren zoriontasunaren aitzakian.Erregeen eta intelektualen arteko aliantza interesagatik egindako ezkontza moduko bat zen: 1)erregeek ideia berriez baliatutak,beren boterea justifikatu. 2)Ilustratuak eta burgesek estatuaz baliatu.hainbat erreforma lortzeko.
Askatasuna:Ilustrazioaren printzipio hau ere defendatzen du kantek.Pentsamendu askea eta adierazpen askatasuna arrazoiaren erabilera publikorako ezinbesteko baldintzak dira.Arrazoiaren erabilera publikoa kritikaren jarduera da,erreformen proposamen arrazoitua egiteko askatasuna,iritzi publiko berriaren aurrean.Askatasunaren bidez gizakiek burujabetasuna lortzen dute,baita ere nagusitasuna,hau gizateriaren aurrerapenari laguntzen dio.Kanten arabera erregeak hiritarren erabakia errespetatu behar ditu erlijio kontuetan,ere legeak hobetzeko proposamenak onartu.Arrazoiaren erabilera askea ez du esan nahi egin behar sozial kontrako desobedentzia.Arrazoiaren erabilera pribatuan oveditu behar da.Neurrigabeko askatasunak muga gaindiezinak jartzen dizkiola gizakiari soziala delako eta aldi berean tratagaitza.Legeak guztien askatasuna mugatuz,guztientzako askatasuna bermatzen du.Pentsamendu askea(arrazoiaren erabilera publikorako askatasuna)jarduteko askatasunean hezia izango da kantentzat. Arrazoia da giza medio inportanteena.Gauza guztiak ezagutzeko erabili
behar dugu.Arrazoi-maila guztiak erabiltzen zituzten baina haientzako inportanteena arrazoi enpirikoa da.Arrazoia enpirikoa:Zure esperientziaz
kritika egin eta gero, kritikatu behar dituzu arrazoia eta zientzia erabiltzen.partikularretik lege orokorretara.Arrazoi kritikoa:Gauza guztiak baloratu behar ditugu(kritikatu)gizart ea.
Askatasuna:Ilustrazioaren printzipio hau ere defendatzen du kantek.Pentsamendu askea eta adierazpen askatasuna arrazoiaren erabilera publikorako ezinbesteko baldintzak dira.Arrazoiaren erabilera publikoa kritikaren jarduera da,erreformen proposamen arrazoitua egiteko askatasuna,iritzi publiko berriaren aurrean.Askatasunaren bidez gizakiek burujabetasuna lortzen dute,baita ere nagusitasuna,hau gizateriaren aurrerapenari laguntzen dio.Kanten arabera erregeak hiritarren erabakia errespetatu behar ditu erlijio kontuetan,ere legeak hobetzeko proposamenak onartu.Arrazoiaren erabilera askea ez du esan nahi egin behar sozial kontrako desobedentzia.Arrazoiaren erabilera pribatuan oveditu behar da.Neurrigabeko askatasunak muga gaindiezinak jartzen dizkiola gizakiari soziala delako eta aldi berean tratagaitza.Legeak guztien askatasuna mugatuz,guztientzako askatasuna bermatzen du.Pentsamendu askea(arrazoiaren erabilera publikorako askatasuna)jarduteko askatasunean hezia izango da kantentzat. Arrazoia da giza medio inportanteena.Gauza guztiak ezagutzeko erabili
behar dugu.Arrazoi-maila guztiak erabiltzen zituzten baina haientzako inportanteena arrazoi enpirikoa da.Arrazoia enpirikoa:Zure esperientziaz
kritika egin eta gero, kritikatu behar dituzu arrazoia eta zientzia erabiltzen.partikularretik lege orokorretara.Arrazoi kritikoa:Gauza guztiak baloratu behar ditugu(kritikatu)gizart ea.