Inguru silizeoa

1)-INGURU SILIZEOA

Inguru silizeoa Kantabriaurreko aroko eta aro primarioko harri zaharrek osatzen dute.

Kokapena:

Iberiar Penintsularen mendebaldean dago, eta kantabriar mendikatearen, Mendikate Zentralaren, toledoko mendien eta Sierra Morenaren mendebalderantz adarrak Ditu. Mendigune zaharren arrastoak dituzten beste inguru batzuetan ere badago: Pirinioen ardatzean; Iberiar mendikatearen eta kataluniako mendikatearen Sektore batzuetan eta mendikate penibetikoan.

-

Harri Nagusia: Granitoa: Ezaugarriak ->

 Harri magmatiko plutonikoa da, lurraren Barruan sortu eta fusio-egoeraren bidez solidatua da. Kolore argia du, grixaxka Eta kuartzozkoa. Harri kristalino eta zurruna.

X)Granitoen modelatua :

-Granitoa Kimikoki aldatzen denean uraren eraginez:

Kristalak Deskonposatu eta harea horixka arre bihurtzen da. Lodiera handiak izan Ditzakete haranetan, eta aldapa gutxiko inguruetan.

-

Granitoa mekanikoa aldatzen denean Arrailduraren edo husturaren eraginez

Altitudearen Arabera forma desberdinak:

X)Goi-mendietan

: Ura harrien hausturetatik iragazten da, eta Izoztean, bolumena handitu eta harriak apurtzen ditu. Horren ondorioz, gandor zorrotz, malkartsu eta horzdunak Sortu eta harritzak medien oinean Pilatzen dira.

x)Oso garaiak ez diren inguruetan formak hausturen Kokapenaren araberakoak dira. Arraildurak lurrazalarekin paraleloak balira, Granitoa apurka-apurka ezkatatu Egiten da eta domo izeneko forma Ondulatu eta biribilak ditun paisaia sortzen da.

X)Arraildura perpendikularrak badira,  BOLAK sortzen Dira

Bolak bata Bestearen gainean pilatu daitezke, berrocalak Eratuz. Horietan, tor izenekoak (bolen pilaketak), eta harri zaldunak (azalera txikienetako baten gainean orekan dauden bolak) ohikoak dira.

2)-KAREHARRIAREN INGURUA

Kokapena

Pirinioen Aurretik, Euskal mendietatik, kantabriar mendikatearen ekialdeko sektorean, Iberiar mendikatean, kataluniako kostaldeko mendikatearen zati batean eta Mendikate subbetikoak zehar hedatzen da.

Harri nagusiaren garai geologikoa kareharrizko Ingurua aro tertziarioan tolestutako aro sekundarioko harriek osatzen dute.

Kareharriaren ezaugarriak

: Harri sedimentarioa da; Harri gogorra eta pitzadurak eta arraildurak sortuz apurtzen da, eta urarekin Erraz disolbatzen da.

Erliebe Karstikoa

: Erliebe konplexua Sortzen du:

Forma tipikoak

-Lapiazak trenkada zorrotzek edo ez hain zorrotzek Banandutako ildoak dira.

-Isurialdeko lapiazak ildoak isurketa-urek Sortzen dituzte isurialdeetan.

-
Mahai itxurako lapiazak ildoak Isurketa-urek sortzen dituzte pitzadurak dituzten azalera lauetan.

-
Harrizko itsasoa burrunbeak hutsune Txikiak dituzten lekuetan sortzen dira, eta horietan ura pilatzen da.

-

Zintzurrak(Arroilak):

haran estu eta Sakonak dira, ibaiek sortutako isurialde malkartsuz inguratuta.

-
Poljeak hondo horizontaleko sakonune Luzangak dira: ur lasterrak poljeak zeharkatu eta bat-batean desagertu egiten Dira putzuetan, panor deiturikoa, Eta gero lurpetik mugitzen dira.

-
Dolinak ura gelditzen den lekuetan Sortutako barrunbe handiak dira. Askotariko formak izan daitezke eta ubala izeneko bilbe konplexuko Barrunbeak sortuz lotu daitezke.

-

Kobazuloak

Ura iragaztean eta Kareharrizko lurzoruaren pitzaduretatik galeriak eginez mugitzean sortzen dira.
Estalaktitak, urak kaltzio karbonato Ugari duelako eta sabaitik tantaka erortzen delako sortzen dira.
Estalagmitak lurzoruan geratutako Uretik, eta Iturburuak, iragazitako Ura lurrazalera itzul daiteke.

-

Leizeak

Lurrazala lurpeko galeriekin Komunikatzen dituzten irekigune estuak dira.