infor

Zibersegurtasuna edo segurtasun informatikoa gailu informatikoen erabilera egokia eta babesa bermatzen ditu.

SEGURTASUN FISIKOA:

medio fisikoko segurtasuna da. Adibidez, lapurtzea, ordenagailuak dauden lekuetara sartzeko kontrola, erabiltzaileak sortu...

- SEGURTASUN LOGIKOA:

ordenagailu barruko segurtasuna kontrolatzen du. Pasahitzak, kodigoak eta zifratuak segurtasun logikoaren parte dira Adib: Bidalitako informazioa egiaztatzea...

SEGURTASUN AKTIBOA:

egunero erabiltzen dugu edozein eraso prebenitzeko.

SEGURTASUN PASIBOA:

mota honek erasoen aurrean kalteak txikitzen ditu.

KRIPTOGRAFIA:

Komunikazioak babesteko mezuak zifratu egiten dira.  Kriptografian makina eta ordenagailuen aplikazioak ekarri du algoritmoen benetako konplexutasuna. Honi esker datuak zifratu ahal ditugu.

ZIFRATU SIMETRIKOA:

Zifratu eta deszifratzeko pasahitz berdina erabiltzen du. 

ZIFRATU ASIMETRIKOA:

Bi pasahitz desberdinak erabiltzen ditu, bat zifratzeko eta bestea deszifratzeko.

SUEBAKIAK:

Suebaki edo firewall, makinek sareko konexioa kontrolatzeko eta filtratzeko elementua da.

BIRUSA:

Bere burua kopiatuz, konputagailuaren funtzionamendu normala aldatzea helburu duen programa da. Aurka egiteko antibirusa behar da. Ordenagailuaren funtzionamendu normala aldatzen duen malware bat da.

HARRA:

Bere burua bikoiztu, ugaldu eta sarean zehar heda dezakeen programa independientea, baliabideak kargatuz joaten dena memoria itotzea lortu arte.

PRIBATUTASUN-BABESA:

Ordenagailuek informazioa gordetzen dute nahiz eta guk nahi ez izan. Bisitatu ditugun web orrialdeak, deskargatu ditugun artxiboak, Google-en egindako bilaketak, inprimaki batean sartutako datuak…

- ZIURTAGIRI DIGITALA, HTTPS ETA SPAM

 Ziurtagiri digital bat artxibo informatiko bat da norbaiti edo zerbaiti buruzko informazioa ematen diguna, NAN bat bezala.

 NAN baten txipan haren jabearen informazio gehiago agertzen da.

 Https Http-ren aldaera segurua da, SSL babesa erabiliz. Datuak http baino askoz hobeto babesten ditu.

 SPAM hartzailearen baimenik gabe bidalitako mezuak dira. Orokorrean helburu komertziala izaten dute, iragarki itxurako mezuekin.

TROIARRA:

Bi alditan erasotzen du, lehenengo sartzen da eta gero datuak lapurtzen ditu. Itxuraz kalterik eragiten ez duen programa batean, egokia ez den funtzioa ezkutatzen dituzten programak dira.

ATZEKO ATEAK EDO BACKDOORS:

Sistema aldatzen dute bertara sartzeko ezkutuko atea baimentzeko.

KEYLOGGERS:

Erabiltzaileak ez du antzematen baina teklatuan egiten dituen pultsazio guztiak biltzen ditu.

SOFTWARE ESPIOI EDO SPYWARE:

Behin instalatuta, automatikoki erabiltzailearen ordenagailutik datorren informazioa kanpora bidaltzen du. Datuak hartu eta internetera igo.

ADWARE:

Publizitate programak dira. Normalean leiho emergenteak edo nabigatzaile orrialdeak dira.

ANTIBIRUSA:

Kaltetua dagoen softwarea detektatu eta eliminatzeko diseinaturiko programak dira. Hori lortzeko bi mekanismo dituzte:

 Programen kodigo patroia bilatuz eta liburutegian gordeta dauden birus ezagunen kodigoekin konparaketa eginez.

ANTISPYWAREA:

Nahiz eta antibirusak malware-ekiko babesa handitzen saiatzen diren, batzuetan spywarea detektatzeko beharrezkoa da programa bereziak erabiltzea, antibirusaren aktibitatea osatzen dutena. 

MALWARE-AREN PROPAGAZIOA

 segurtasun akatsa edo urrakortasuna aprobetxatuz.

Ingeniaritza sozialaren bidez

Erabiltzailea konbentzituz beharrezkoak ez diren programa edo driverrak instalatuko ditu.

 Korreo edo P2P sare bidez jasotako, edo Internetetik deskargatutako artxibo maleziatsuen bitartez.

 Pendrive bezalako gailu aldagarriak erabiltzean. Ekipoa infekta daiteke bakarrik Pendrive bat konektatzean.

INFORMAZIOA GORDETZEN DEN ZENBAIT LEKU:

 Nabigatzailearen historia. Hemen bisitatu ditugun web orrialdeak gordetzen dira. Hori ekiditea nahi badugu, historia ezabatu edo nabigazio pribatua erabil dezakegu.

 Cookiak. Datu-edukitzailea da, webguneak eta nabigatzaileak erabiltzen dituztenak gure interakzioaren informazioa gordetzeko.

 Deskargatutako artxiboak, irudiak eta web orrialdeak aldi baterako artxibo karpetan gordetzen dira.

Pasahitza eta datu pertsonalen babesa0 Konfiantza osokoak diren orrialdeak kenduta, Interneten ez dugu datu pertsonalak eman behar. 0Ez dago bankurik gure NAN, kontu zenbakia edo txartela eskatuko digunik. Beraz ez dugu inoiz horrelakorik egin behar. 0 Pasahitzak eta klabeak ez ditugu ordenagailuan gorde behar, ezta horiek gogoratzen dituzten programak erabili ere. 0 Segurua izateko pasahitza batek zenbakiak eta letrak nahasten dituen 8 digitu alfanumeriko izan behar ditu. Gurekin harremanik ez du izan behar eta programak onartzen badu, letra larriak eta txikiak tartekatu.