Indar lerroak

Enviado por Programa Chuletas y clasificado en Física

Escrito el en vasco con un tamaño de 37,64 KB

gorputzen karga elektrikoak materiaren egitura atomikoan du jatorria.Atomoen geruza elektroiz osatuta dago,ots,karga negatiboko partikulaz;  atomoen nukleoa protoiz,elektroiaren balio absolutu bereko karga positiboak,eta neutroiz,karga elektrikoa gabeak.Bi gorputz elektrikoki kargatuak urbiltzen ditugunean,beraien artean indar bat agertzen da.Zeinu bereko kargek elkar aldaratzen dute eta zeinu desberdinekoek elkar erakartzen dute.

Coulomb-en legea:

bi karga elektriko puntualen arteko erakarpen- edo aldarapen-indarra bi kargen biderkaduraren zuzenki proportzionala da eta bien arteko distantziaren  karratuaren alderantziz proportzionala”. wAh9BGrt6NdVAAAAABJRU5ErkJggg==     (MwlJX1WElOHsFpCSQ+0CLbOGohVVMXKKiQDSUnsv=PR82SU+xKD1h3S3d9MBxW6vgEqyvy4w6nZaAAAAA:akzio-erreakzioprintzipioa) k: proportzionaltasun -konstantea,ingurunearen araberako balio duena.K = 9.109 n.M2.C-2.Lege batzuen adierazpenak errazteko,k konstantea era onetan idatzi oi da: wAsz3Vj8Mp3HoAAAAASUVORK5CYII= . +fHoAAAAAElFTkSuQmCCkonstante dielektrikoa edo permitibitatea.Karga elektrikoen arteko indarraren adierazpen bektoriala: cnvpi0uZoNIAAAAASUVORK5CYII=
eremu elektrikoa:gorputz kargatu batek,,egote utsarekin,perturbatu egiten du espazioa.Bere inguruko espazioan sortzen duen perturbazioari eremu elektrikoa deritzogu. eremu elektrikoaren intentsitatea(
WLewAAAABJRU5ErkJggg==): espazioko puntu bateko eremu elektrikoaren intentsitatea,WLewAAAABJRU5ErkJggg==,puntu orretan jarriz gero karga positiboaren unitateak jasango lukeen indarra da (magnitude bektoriala da eta si.Sistemako unitatea n/c.Da).Adibidez, karga puntual positibo batek  edo karga puntual negatibo batek kargatik 1sZJGDEa7Qf4hWlNDtLEPg3HUQpJCD+Q0bCE1iBM distantziara dagoen puntu batean sorturiko eremu grabitatorioaren  intentsitatea: eremu elektrikoan,eremu-lerroak,eremuko puntu desberdinetan askatutako karga positiboaren unitateak jarraituko lituzkeen bideak adierazten dituzte.


Indukzio elektromagnetikoaren aplikazio garrantzitsuena, industria mailan, energia elektrikoaren lorpena da. Indukzio elektromagnetikoaren bidez, energia mekanikoa energia elektriko bihur daiteke. Energia mota jakin bat energia elektriko bihurtzen duen edozein dispositibori sorgailu elektrikoa deritzo. Korronte alternoa sortzen badu, alternadorea.
Alternadorerik sinpleena, iman iraunkorrek sorturiko odZgQIAjfPlLG1gr7cAAAAASUVORK5CYII= eremu magnetiko uniforme batean era mekanikoan tNXEAAADSSURBVDjLY2hsbGSgBDMMTgPq8yJVjWQ abiadura angeluar konstantez biratzen den espira bat da. Espira eremu magnetikoan biraka dabilen bitartean, espiran zeharreko fluxu magnetikoa aldatuz doa eta, ondorioz, iee bat induzitzen da espiran,eta honek kanpo-zirkuituan korronte elektrikoa zirkularazten du. Espiraren azalera S bada, espiran zeharreko fluxu magnetikoa: APsENTpJf4NqwAAAABJRU5ErkJggg==   tjUDphw4siIH1nYTaU0bKvmQkA6Vvt2V0fg6JtoW (Faraday-ren legea) Harila N espiraz osatuta egongo balitz:  XXHuUxrpBgAAAABJRU5ErkJggg==Erresistentzia ohmikoa duen zirkuitu batean, korrontearen intentsitatea ere denboraren funtzio sinusoidala izango da:  QWkpRPsqY3I8gAAAABJRU5ErkJggg== Beraz, indar elektroeragile induzitua eta ondorioz sortutako korrontearen norantza aldatu egiten da (era sinusoidalean) denboran zehar.  Horregatik modu horretan induzitzen den korronteari korronte alternoa deritzo.

(Korronte alterno baten tentsioa edo intentsitatea aipatzen direnean, bere balio efikazak direla ulertu behar da, hauek baitira neurketa-tresnekin zuzenean neurtzen direnak:  IwG8iOOsxaopaIdcGUezq74vwtO0hSfaXX826K3w  ;  TUChTIlNPiZC8TwWF1PdTnkj0tE7XDIWysEB7giU .)


Eroale paralaloen arteko indarrak Ampère-k aztertu egin zituen bi korronte zuzen, mugagabe eta paraleloren arteko indar magnetikoak. Konturatu zenez, korronte elektrikoak norantza berekoak izatean, hariek erakarri egiten dute elkar; korronteak aurkako norantzakoak izatean, ostera, aldaratu egiten dute elkar. Eroale bakoitza besteak sortzen duen eremu magnetikoan dago. Horregatik eroale bakoitzean indar magnetiko bat agertuko da7eWksZPeLUFK69X6A2D4DuDeBR9dAAAAAElFTkSu  ;  5YH9bpy1ehbzuOyjPuDdTjgQthVP8Bl+TD9D+Jpbr0d1AAGUwuCnXvku5AAAAAElFTkSuQmCC ImagenUDSsJrrObfXNIAAAAASUVORK5CYII= eta QOWZCwwGpZJHnncaAeb7oKBokYRhuysEtYHAkpUe modulu eta norabide berbera eta aurkako norantzako indarrak dira, zeren bi indar horiek akzio-erreakzio printzipioa betetzen baitute: lQdeZYV4dXpmJN2DYb4KDem1aR1L7PWkv4yO83e+. Eroaleek luzera-unitateko jasaten duten indarra hauxe da: Rhoi8Cbs5RfqcZLn5aDmLuICaIIcpSa8g8ZYffga  Bi koronte paraleloren arteko elkarrekintzatik abiatuz, korronte intentsitatearen unitatea defini daiteke S.I. Sisteman:

Ampere

“Zuzen, paralelo eta mugagabeak diren eta hutsean metro bateko distantziara dauden bi eroaleek metro bakoitzeko eginiko indarra 2.10-7 N-ekoa bada, beraietatik igarotzen den korrontearen intentsitatea 1 Ampere da”.


Oersted-en saiakuntza egin arte (1819) fenomeno elektrikoak eta magnetikoak bereizirik aztertzen ziren. Esperimentu horrek eta geroago buruturiko lanek (Faraday, Henry, Ampère, Maxwell,..) frogatu zuten elektizitatea eta magnetismoa estuki erlazionaturik daudela, Fisikaren adarra den elektromagnetismoa sortuz. 1Karga elektriko higikor batek (edo korronte elektriko batek) eremu magnetikoa sortzen du bere inguruan (eremu elektrikoaz gainera). 2Eremu magnetiko batean karga higikorrek indar “magnetikoa” jasaten dute.3Magnetismo naturala ere atomoen barnean elektroiek dituzten higidurek sorturikoa da.

Korronte zuzena eta infinituak sortutako eremu magnetikoa

I intentsitatea duen korronte zuzen eta infinitu batek d distanziara dagoen puntu batean sortutako indukzio magnetikoren balioa, Biot-Savart-en legearen bidez kalkulatzen da eta duen balioa hau da: Tq9acBwHf8Rwj0gyw12Np3bd7PAj0AHQfgJ+tB0HKorronte zuzen eta infinitu batek d distantzia perpendikularrera sortzen duen indukzio magnetikoa,korrontearen intentsitatearekiko zuzenki  proportzionala eta distantziarekiko alderantziz proportzionala da.WwsAAAAAElFTkSuQmCC: Iragazkortasuna (permeabilitatea) Hutsean, wBIwPcEZNH+ZwAAAABJRU5ErkJggg==Korronte zirkularra denean, espiraren zentroan sortutako eremu magnetikoa.
Elektromagnetismoan erabiltzen diren dispositibo asko (elektroimanak, transformadoreak, bobinak,...) biribilkaturik daude, beren oinarrizko zirkuitua espira bat delarik. Horregatik interesgarria da espira batek bere zetruan sortzen duen eremu magnetikoa kalkulatzea.
Biot-Savart-en legearen bidez kalkulatzen da eta duen balioa  hau da: 2f33vuIBio7f3SzQAWg5gG8NW9Rjq5WFGwAAAABJ   (N espira badira: XUsDAAAAAElFTkSuQmCC)

Entradas relacionadas: