Zergatik igotzen da Lurreko tenperatura?
Enviado por Chuletator online y clasificado en Geología
Escrito el en 
vasco con un tamaño de 6,54 KB
KUTSADURA ATMOSFERIKOA:
DEFINIZIOA:
Airean materia edo energia mota ezberdinak egon daitezke eta giza osasunean inguru gunean edo eraikuntzetan eragina negatiboa badute atmosferak kutsatuta dagoela esaten da.
JATORRIA:
Kutsatzaileen jatorria desberdina izan arren, kutsadura gehiena erregai fosilen eta industria ezberdinetatik datozen gasak dira.KUTSATZAILEAK BI MOTATAKOAK IZAN DAITEZKE:
1- Zuzenean atmosferara isurtzen diren gasa edo partikula.
2- Atmosferara isuritako gas edo partikulek erreakzio kimikoak jasaten dituzte eta ondorioz kutsagarriak diren substantziak sortzen dira.
ATMOSFERA:
Lurr inguratzen duen gas geruza da. Gas geruza honek lurraren gainean dauden gorputzengan presioa egiten du.ATMOSFERA BOST GERUA DESBERDINEZ OSATUTA DAGO:
1- TROPOSFERA:
Lurrazalarekin kontaktuan dagoen geruza da.Troposferan, bizidunak daude eta geruza honetan garatzen da.
2- ESTRATOSFERA:
Geruza honetan, ozono geruza dago. Ozono geruza izpi-ultramoreak iragazten ditu.3- MESOSFERA:
Espaziotik datozen meteoritoak geruza honetan sartzerakoan desegiten dira eta izar iheskorrak sortzen dira.4- IONOSFERA / TERMOSFERA:
Eguzkitik datozen gamma eta x izpiak atomo batzuen kontra jotzen dute eta ionizatzen dira. (atomoak kargatuak geratzen dira) Geruza honetan irrati huinak heratzen dira.5- METOSFERA / EXOSFERA:
Oso gas gutxi dago, gehien bat, atomo arinak daude. Hidrogenoa bereziki. Atmosferaren osagaiari gasa deritzo. Airea hainbat gasez nahaste homogeneoa da. %78 Nitrogenoa %21 Oxigenoa eta gainerako %1 Co2, Argona, r lurruna, Hidrogenoa... Atmosfera autoerregulazio mekanismo bat dauka, honen bidez, atmosferak bere kutsadura desegin dezake.Gizakiaren eraginez, industria iraultzatik aurrera mekanismo hau apurtua dago.
ATMOSFERAREN KUTSADURATIK SORTUTAKO ARAZOAK:
1- BEROTEGI EFEKTUA:
Modu naturalean geratzen den prozesu bat da. Atmosferako gasek eguzki izpi batzuk atmosfera barnean mantentzen dituzte, lurraren tenperatura igoaraziz. Arazoa sortzen da, Co2, CH4, ur lurruna gehiegi isurtzen direnean, gas hauek berotegi efektua gehiegizko izatea eragiten dute. Ondorioz, tenperatura behar baino gehiago igotzen da. Berotegi efektua gehiegizkoa denean hurrengo ondorioak gertatzen dira.1- Lurraren batazbestekoa igotzen da.
2- Poloetako izotza hurtzen da.
3- Kostaldeak desagertzen dira.
4- Klima aldatzen da.
5- Haize eta ur korrontea aldatzen dira.
DIBUJO
KLIMA ALDAKETA:
Gizakiak eragindako gas isuriketei esker (Co2-ari esker gehien bat) mundukoklima, aldatzen harida.Horrela jarraituz gero, mende batean lurreko tenperatura 4º igo daiteke. Momentu honetan gasen isuriketa guztiz geldituta ere, hala ere, planetako tenperatura igoko zuen. Ja da isuriketako gasak, atmosferan daude eta ezinezkoa da kentzea, gehiegizko berotegi efektua egoten jarraituko du. Urte asko beharko dira, efektu hori berriz, maila egokietara bueltatzeko.
ZE EFEKTU?
1-Klima aldaketaren ondorioz, desertifikazioa gertatzen da
2- Munduko tenperatura haaundituko da.
3- Itsasoetako mahaia haundituko da. Poloak eta glaziarrak desegingo direlako. Ondorioz kostalde batzuk desagertuko dira.
4- Animalien ohiturak aldatuko dira, egoera berrira egokitzeko ondorioz, animali batzuk desagertuko dira eta desorekak sortuko dira biosferan.
EURI AZIDOA:
Atmosferaren kutsaduraren ondorioetako bat euri azidoa da.Azido kontzentrazioa altua duen edozein prezipitazioari euri azidoa deritzo. Normalean azidorik ugarienak azido sulfurikoa eta azido nitrikoakdira. Industrien errekuntzetatik Co2 gasaz aparte, hurrengo gasak ere askatzen diraatmosferan. No2, No3, So2, So3, H20(g), cl2 gas hauek atmosferako urarekin elkartzen direnean erreakzionatzen dute eta azidoak sortzen dira. Garrantzitzuenak azido sulfurikoak (H2So4), azido kloridrikoa ere sor daitezke. Azido hauek oso korrosiboak dira. Euri azidoak, euri elur edo laino moduan erortzen da lurrerara, klima oso lehorra den lekuetan, azidoak hautsa edo kearekin elkartzen dira. Eta lurrera erortzen dira, partikula solido txikien moduan. Honi jalkitza lehorra deitzen da.
ONDORIOAK:
Euri azidoak efektu desberdinak ditu, segun eta non gertatzen den. Ibai eta lakuetan erortzen bada, uraren azidotasun maila handitzen da.
ONDORIOZ:
Landare eta animali urtar desagertu daitezke. - Lurraren gainean erortzen bada, lurraren azidotasuna handitzen da, lurrazaleko lehengaiak desegiten dira eta ondorioz landareak ezin dira hasi. - Landareetan erortzen bada, azidoak landareak kaltetzen ditu eta landareak hil ditzake. - Eraikuntza eta kare harrien gainean erortzen denean, azidoarekin erreakzionatzen dute eta desegiten da.
OZONO GERUZAREN SUNTSIKETA:
DEFINIZIOA:
Ozonoa molekula bakuna da, eta hiru oxigeno (O3) atomoz osatua dago. Ozonoa oso toxikoa da, troposferan dagoenean oso kutsakorra da. Ozonoa estratosferan dagoenean oso onuragarria da. Geruza bat sartzen du eta eguzkitik datorren erradiazio ultra-moreak iragazten du eta babesten gaitu. Azaleko minbisia, begietako kataratak...
OZONO GERUZAREN ZULOA:
Ozono geruzaren zati batean, ozono kopurua asko txikitu da.Normalean, udaberrian poloetan geruza txikitzen da eta modu natural batean berriz haunditzen da baina gizakiak atmosferara isuritakoa batzuen erruz, geruza txikitzen ari da, modu artifizial batean. Suntsiketa hau ez dago orekatua eta gero ez da itzultzen hasierako egoerara. Gas honek, kloro fluorokarbonoa (CFC) gasak, gas "hauek espraietan" disolbente batzuetan, aire egokietua... Aurkitzen dira. CFC-ak oso egonkorrak dira, eta troposferatik estratosferara iristen dira ioingo aldaketarik gabe. Bertan ozonoarekin erreakzionatzen dute FORMULA:
Ozono geruza txikitzean izpi-ultramoreak pasatzen dira eta oso kaltegarriak dira.
ADIBIDEZ
Gizakien mutazioak sortzen ahal dituzte, azala erre, minbisi sortzen dituzte, begietan gantza sortzen dituzte…