Humanismoaren ezaugarriak

01 Humanismoa  eta ezagutza:

01.1 Humanismoa:

Humanismoa kultura korronte bat izan zen, aurrekariak XIV. Mendean izan, XV. Eta XVI. Mendeetan, bete-betetan  garatu, Italiar penintsularen iparraldeko hiri-estatu aberatsen, ekonomia aparraldian zegoen eta ondare artistiko oso aberatsa zen.

-Gizakia zen protagonista, korronte indibidualista, gizakia gai zen arrazoian eta adimenean oinarritu erabakiak hartzeko.

-Petrarka eta Boccaccio, antzinaroaren ezagutza sustatu zen, pentsamendu klasikoa eta kristau balioak.

-Norberaren izen ona ez zegoen soilik baitan ; kultura ere eta mekanika izan zituen, eta latinaren eta grekoaren erabilera bultzatu zuten.

Humanistak mezenasen babesa izan zuten.Pertsona boteretsu eta aberatsak ziren, eta kultura eta arte jarduerak bultzatu zituzten.Napoli, Erroma eta  bereziki Florentziako familia aberatsen jauregiak izan ziren humanismoaren epizentroa.

Idea berrien garapen sustatzeko akademiak sortu ziren.Ezagunena Florentzia izan zen.

Erasmos Rotterdamgoa:

Garaiko gizartean ajeak kritikatu zituen, giza banakaren hautatzeko eskubidean oinarritutako erreformak bultzatu zituen.

Tomas Moro:

Boterearen aurrean, kontzientzia indibiduala defendatu zuen.Uptopia obran, berdintasuna oinarri zuen gizarte bat islatu zuen, jabetza pribaturik gabea eta gobernu sistema demokratiko batek zuzendakoa.

Cisneros Kardinala:

Alcala de Henaresko unibertsitatea sortu zuen, eta ahaleginak egin zituen Gaztelean humanismoak kristau izaera Sendoa izan, Nebrija izan zen: gaztelaniazko lehengo gramatika ondu zuen.

01.2 Ezagutza eta haren hedapena:

Erdi Aroan, idatziko ezagutza transmititzen zen batetik bat elizgizonek monasterioetan eskuz idatzitako liburuen bitartez.

1440 inguruan, Johannes Gutenbergek, tipo mugikorren bidezko inprenta asmatu zuen horrek.Bizitza intelektuala ez zen monasterio eta unibertsitateetan geratu, eta alfabetatzea.