Heste biloak
Enviado por Chuletator online y clasificado en Biología
Escrito el en vasco con un tamaño de 9,48 KB
Guruin erantsiak
Listu-guruinak
Listua sortu eta ahora jariatu
Mihipekoak, masailpekoak eta parotidak
Pankrea
Pankrea-urina sortu eta duodenora (heste mehera) jariatu
Gibela
Behazuna sortu, behazun-xixkuan pilatu eta duodenora jariatu
2.Digestio-funtzioak
Ahoratzea
Digestioa
Xurgapena
Gorotzen eraketa
Bi ekintza moten bidez elikagaiak mantenugai bihurtzen dira:
Mekanikoak: elikagai solidoa mastekatu, moztu, birrindu eta nahastu, txikiago egin, ekintza kimikoari laguntzeko
Kimikoak: digestio-urinen bidez, makromolekulak apurtu
Ahoratzea
Hiru prozesu:
Mastekatzea: ekintza mekanikoa (hortzak)
Listuztatzea: elikagaiak listuarekin nahastu (mihia) elikadura-boloa
Irenstea: elikadura-boloa faringera (mihia), hestegorrira, urdailera
Mugimendu peristaltikoak
Mugimendu peristaltikoak zenbait organo barnehutsetan gertatzen diren propultsio-mugimenduak dira. Hestegorrian elikadura-boloari bultza egiten diote, digestio—hodian barrena aurrera egin dezan.
Digestioa
Hainbat organotan gertatzen da:
Ahoa
: hasiera.Ekintza mekanikoa: hortzak eta mihia
Ekintza kimikoa: amilasa entzima (listuan) gluzidoak digeritu.
Elikadura-boloa
Urdaila
: digestio gastrikoa.
Digestio mekanikoa. Urdailaren pareta gihartsuen mugimendu peristaltikoak
Digestio kimikoa
. Paretek urin gastrikoak jariatu (azido klorhidrikoa eta entzimak).
Pepsina entzima: proteinak digeritu.
Kimoa: ahi erdi likidoa, lodia eta azidoa
Heste meharra
Ekintza mekanikoa: mugimendu peristaltikoak
Ekintza kimikoa
:
kimoa behazunarekin, pankrea urinarekin eta heste-urinekin nahastu.
Lipasa entzima: lipidoak
Peptidasa: proteinak digeritu
Amilasa
: gluzidoak
Kiloa: ahi zurixka (ura, mantenugaiak eta digeritu gabeko produktu batzuk)
Xurgapena
Digestioaren ondorioz lortutako mantenugaiek digestio-hodiaren pareta zeharkatu eta odolera pasatzea, gero zeluletara garraiatuak izateko.
Heste meharra oso luzea da, gainera, barrualdeko paretak oso tolestuta daude xurgaketa-eremu handia
Heste lodian, geratzen diren ura, gatz mineralak eta bitaminak xurgatzen dira
Gorotzen eraketa
Heste lodira iristean, digestioaren hondarrak (digeritu ezin direnak) trinkotu egiten dira, ura eta gatz mineralak galdu eta bakterio-floraren ekintza jasaten dute.
Gorotzak sortu (hestearen azken zatian pilatu eta uzkitik kanporatu)
5.Arnas aparatua
Digestio-aparatuaren bidez lortutako mantenugaiez gain, zelulek oxigenoa ere behar dute (energia lortzeko)
Arnas aparatuaren funtzioa
: airean dagoen oxigenoa organismora eta, hemendik, odolera eraman eta zeluletan sortutako karbono dioxidoa kanporatu.