Zer da hautespen naturala?

ggg

Orain dela 4600 urte inguru sortu zen lurra eta duela 3800-3400 urte agertu ziren lehenengo zelula biziak itsasoan.Francesco Redi(XVII): Frogatu zuen haragitik ateratzen ziren har zurien jatorria ez zela haragia, mikroorganismoen eraginez haragia usteldu egiten zenez,euliek haragian jartzen zituzten arrautzak baizik.(frogatu zuen, Ontzi bat estalita eta beste bat estali gabe jartzen).Louis Pasteour(XIX):frogatu zuen mikroorganismoak ez zirela berez sortuak, airean zeudela eta elikagaien gainean jartzen zirela baizik.(frogatu zuen,salda elikagaia berotu, esterelizatu, salda itxi eta salda ez zen usteldun baina irekitzean airea sartu zenez usteldu zen).Aleksan Oparin(1924):bere ustez, bizirik gabeko kimikatik sortu ziren zelulabakarrak (bizia).Miller eta Urey(1953):frogatu zuten Aleksan Opariren teoria experimentu batekin. Esperimentuaren ondorioz, frogatu zen molekula organikoen sintesia posible zela molekula inorganikoetatik abiatuta.

Kreazionismoa eta fixismoa:XIX mendearen hasiera arte, teoria fixistak eta kreazionistak (izaki bizidunak aldaezinak dira eta jainko bat banaka egin ditu) egon ziren indarrean.

K.A IV mendean, Aristoteles, hierarkia baten bidez antolatu zituen organismoak (gizakia mailarik altuenean kokatu).Linneo, fixismo eta kreazionismoaren aldekoa zen, gaur egun erabiltzen den bizidunen latinezko izendategia.George Cuvier fosilak aztertzen dituen zientziaren sortzaileetakoa eta paleontologiaren aita deitzen diote, gogo egin zuen teoria ebouluzionistaren aurka.

Eboluzionismoa eta teoria eboluzionistak:XVIII. Mendera arte, zientizalariak uste zuten bizidun-espezie guztiak banaka sortu zirela (kreazioa) eta finko eta aldaketarik gabe iraungo zutela betiko (fixismoa).Gero, denboran zehar aldatzen doaztela onartu zuten gehienek. Jean -Baptiste Lamarck (1744-1829):Eboluzioari buruzko ideiak arrazoituta;1800 inguruan lamarckismoa zabaldu(organismo orok jatorri naturala du. Lehenengoa berez sortu, bestea eboluzionatu).Ingurunearen arabera bizidunak aldatu (egokitu).Lamarek izakien eboluzioari buruz teoria arrazoituak babestu.Akats bat: Banakako ezaugarria ez da transmititzen. Wallace Darwinekin harremana teoria hobetzeko.Wallacen lana garratantzitsua: wallace lerro biogeografrikoa.Charles Darwin britaniar naturalista (1809-1852) izaki bizidunen eboluzioan azaldu.Teoria ontzat ematen da. Gazteetan 5 urteko bidaia→ fauna, flora eta geologia behatzen.Oinarriak: populazioetan bizi daitekeenak baino gehiago jaio, beraz, bizi irauteko lehia dago;Populazioek aldakortasun intraespezifikoa dute;Naturak aldakortasunean eragin (hautespen naturala edo egokiaren bizi iraupena).

Eboluzioa

Itsasoan molekula organikoak→bizidun zelulabakarrak→landare eta animaliak.

Espezie berrien sorrera:Charles Darwin eboluzioaren teoria proposatu zuen. Bizidun guztiek bizi forma batzuetatik bestera eboluzionatu dute. Ondorioak:Ingurunera egokitutako bizidunek gehio bizi eta ugaltzeko gaitasun handiagoa;Ingurunean hor egokitutako hainbat bizidun bizi;Ingurunea aldatzen bada, beste hautespen-indar batek izango du eragina;Hautespen naturala da izakien eboluzioaren motorra.

Darwinek uste zuen, bizidunak ez direla ingurunera egokitzen,baizik eta,ingurunea aukeratzen ditu ingurune horretan bizitzeko egokiak diren bizidunak. Espezie berriak sortzeko faseak:(1)Populazioan bereizketa bat gertatzen da, sortutako hesi edo oztopo baten ondorioz. Bi populazioetatik bereizteko mutazioa gertatzen da.(2)Hautespen naturalengatik, bakoitza modu batera egoki, ingurunera ez egokituak desagertu eta egokituak ugaldu. (3)
Mutazioak aldaketak sortu populazioetan eta aldaketak metatzen dira. Bi populazioen arteko ugalketa ezinezkoa denean, berriz elkartzen dira eta hori gertatutakoan espezie berri bat sortu dela esaten da.