Harri sedimentarioak

Iberiar Penintsularen Bilakaera Geologikoa

-

Aro Arkaikoa

X)Itsasotik mendi-zerrenda okertu bat sortu zen

x
)Arbelak eta gneisak osatzen zuten.

x
)Mendikate zentraleko eta Toledoko mendietako puntu Bakartuetan goraguneak sortu ziren.

-

Aro Primarioa

x
)
Orogenesi hertziniarra gertatu zen.

x
)Penintsula ia osoa estaltzen zuten itsasoetatik Mendikate hertziniarrak sortu ziren.

x
)Aro Primarioan higadurak suntsitu ziren, eta Mediterraneo itsasorantz inklinatutako

goi-ordoki Bihurtu zuen.

-

Aro Sekundarioa

x
)Atsedenaldia izan zen, eta higadura eta sedimentazioa Izan ziren nagusi.

x
)Sedimentazioak materialak jalki zituzten, batez ere Kareharriak.

x
)Gaur egungo inguru piriniarren eta itsas fosetan Sedimentuen geruza lodiak ezarri ziren.

-

Aro Tertziarioa

x
)Alpetar mendikateak altxatu ziren, mendigune zaharren Artean fosa piriniarrean eta betikoan jalkitako materialak tolestu zirelako.

x
)Sakonune aurrealpetarrak sortu ziren mendikate berriaren Paraleloan: Ebroren sakonunea, Pirinioen paraleloan, eta Guadalquivirrekoa, Mendikate Betikoen paraleloan.

x
)Goi-lautadak alpetar orogenesiaren eragina izan zuen:

-Atlantikorantz Inklinatu zen.

-Ekialdeko eta Hegoaldeko mendi-ertzak eratu ziren.

-Mendikate Betikoen bultzadaren eraginez, Sierra Morena altxatu zen.

-Goi-lautadako Zokaloak, hausturak, eta failak izan zituen.

-Bloke altxatuek Goi-lautadaren iparraldeko mendigunea eta goi-lautadaren barruko mendilerroak Sortu.

-Bloke Hondoratuek arro sedimentarioak sortu zituzten.

-Failek ere Sumendi-jarduera sortu zuten.

-

Aro Kuaternarioa

x
)Glaziazioak mendikate garaienetan izan zuen eragina: Pirinioak, Kantabriar mendikatea, mendikate zentrala, Iberiar mendikatea eta Sierra nevada.

x
)Bi glaziar mota sortu ziren:

-

Zirkuko glaziarrak

Haranen goiburuan Sortutako izotz- pilaketak dira.

-

Haraneko Glaziarrak

Izotz-ibaiak dira.

x
)Ibai terrazak: Ibai baten ertzean kokatutako zerrenda Lau eta garaiak dira. Kuaternarioko klima-txandaketen eraginez sortu ziren.

Espainiako Mapa litologikoaren iruzkina: Litologia

Harri motak:

A)Harri igneoak: (magmatikoak): Magman Sortutako harriak dira

-Harri plutonikoak

: Sienita, Granitoa:
Harri magmatiko plutonikoa. Lurraren barruan sortzen da. Kolore argia du, Grixaxka eta kuartzozko, feldespatozko eta mihazko pikor lodiek osatzen dute.

-

Harri bolkanikoak

Basaltoa: Magmatik Ateratzen den harri mota; ondoren hoztu egiten da.

B
)

Harri Sedimentarioak:

Material diferenteak metatzean sortutako harriak.

-

Harri sedimentario mekanikoak

Hareharria, konglomeratua, Buztina, Marga -> Kareharriak eta buztinak Eratutako harri sedimentarioa. Kolore zurixka.

-

Harri sedimentario kimikoa

Kareharria, Igeltsoa: Lurretik kanpo sartzen da aurretik zeuden harrien zatietatik.

C)Harri metamorfikoak : Marmola, Kuartzita, Arbela, GNEISA -> Berotasun eta Presio handiaren bidez sortuak dira