Gluzidoen Funtzio Orokorra

MONOSAKARIDOAK → ERREGAIAK, ENERGIA ESKURATZEKO

• Zelulen erregai nagusia → GLUKOSA

• Erreserba gai nagusia → ALMIDOIA eta GLUKOGENOA

• DNAren osagai → ERRIBOSA eta DESOXIERRIBOSA

• Egitura funtzioa → ZELULOSA(LANDARE PARETA ZELULARRA) ETA KITINA(ANTROPODOEN EGITURA GOGORRA ETA HONDDOEN PARETA ZELULARRA )

MOTAK:

• MONOSAKARIDOAK → Sinpleenak; gainontzekoak sortzeko erabili. (uretan disolbatu, gardenak, tamaina gutxia)

MONOSAKARIDO BAT MONOMERO BAT DA:

Egitura : KARBONO KOPURUA: 3 ETA 9 ARTEAN. Karbono danak OH taldeari lotuta bat izanezik, lotura bikoitzarekin O batekin lotuta

• ZETONAK katian barruan (ZETONAK)

• ALDEHIDOAK : Katian eskinan (AKLDOSAK)

Monosakarido denak erreduktoreak dira.

• Izendatzeko: talde funtzionala (aldo- / zeto -) + C kopurua (-tri/tetra/penta...) + OSA (atzizkia)

erribosa, galaktosa, fruktoza eta laktosa

ASIMETRIKO/EZ

• ASIMETRIKOA: 4 ZATIAK DESBERDINAK

• EZ DIENAK ASIMETRIKOAK: LOTURA BIKOITZA , ESKINETAN DAUDENAK EDO KARBONILO TALDEA SORTZEN

ZIKLATZEN DENEAN: uretan ziklatzen dira, soilik, egonkorragoak izateko.

ALDEIDOTAN : (MINIMO 5 KARBONO ziklatzeko) → HEMIAZETALIKO (ALDEHIDO TALDEA) , HEXAGONOA BADA, PIRANOSA

karbonilo taldearen oxigenoa, azken bigarren karbonoarekin lotu, biak elkartzerakoan oxigenoak lotura berria sortu, eta karbonoari lotuta zegoen OH-a behera doa. LOTURA BAT KANPOAN

Alpha → OH taldea behealdean

Beta → OH taldea goialdean

ZETONA :(MINIMO 6 KARBONO ziklatzeko) → HEMIZELATIKO (ZETONA TALDEA)

PENTAGONOA BADA, FURANOSA.

Goikoaren berdina geratuko da, baina bi lotura geratuko dira kanpoan

Hemiazetaliko (Aldehido taldea);Piranosa (hexagonoa);Hemizetaliko (Zetona taldea);Furanosa (pentagonoa);Karbono ANOMERIKOA sortu (karbono asimetriko berezia)

• DISAKARIDOAK → Lotura glukosidiko bidez lotutako bi monosakarido

ENERGIA ITURRI DIRA, ERREGAI GIZA.

lotura o-glusidikoa:

2 monosakarido batu, eta OH OH, biherrian oxigeno bat geratzenda soilik oxigeno bat lotzen, ondorioz, H2O sobran geratzen dira. Beraz, horrez gai Ur molekula bat sortzen da.

Hau separetako entzimak satzuko dira errakzio hau apurtzeko (HIDROLIZIA: ura apurtzen du lotura eta horrez gain entzima be beharko da)

Loturaren eraketan ur molekula bat sortzen da eta loturaren apurketa hidrolisi bidez egiten da (Ur molekula baten bidez)

ARAZOA: Erreakzio horiek beraien kabuz gertatzeko, urteak eta urteak behar

KONPONBIDEA: Entzimak → Katalizatzaileak

• Lotura sortzeko: Glikosiltransferasak

• Lotura apurtzeko: Glukosidasak (izen zehatza sustratuaren araberakoa). Adibidez, laktasa, sakarasa, maltasa eta abar.

MALTASA: MALTOSA DISAKARIDOA APURTZEN/KATALIZATZEN LAGUNTZEN DUEN ENTZIMA

LAKTASA ETA SAKARASA BERDIN

ZEIN MONOSAKARIDOZ OSATUTA:

• GLUKOSA+GLUKOSA → MALTOSA (ALFA 1 → 4) → ERREDUKTORE

• GLUKOSA+FRUKTOSA → SAKAROSA (ALFA 1 → 2) → EZ ERREDUKTORE

• GLUKOSA+GALAKTOSA → LAKTOSA (BETA 1 → 4) → ERREDUKTORE

• POLISAKARIDOAK → Lotura glukosidiko askoren bidez monosakarido molekula asko elkartzean sortu

NAGUSIENAK:

GLUKOGENOA: GLUKOSAS OSATUTA . Energia erreserba. Animali zeluletan. Gure gorputzean, gibelean eta neurri txikiagotan giharretan

ALMIDOIA :GLUKOSAS OSATUTA .Energia erreserba. Landare zeluletan. Guk hau ez dugu sintetizatzen

ZELULOSA: GLUKOSAS OSATUTA . Landareetan pareta zelularren osaketa. Eta animaliontzako, digestioan laguntzen digu(fruta, lechuga, landareetatik lagundu. )

KITINA (EZ IKASI): EGITURA FUNTZIOA: HONDDOEK PARETAK ETA ANTROPODOEN EXO ESKELETOA

NOLA LOTZEN DIRA: danak glukosas sortuak

1. ALMIDOIA: (alpha 1 → 4) karbono anomerikoa+ bestebat

   1. amilosa(alpha 1 → 4) karbono anomerikoa+ bestebat

   2. amilopektina (alpha 1→ 4) --> kate nagusia

alfa 1 → 6 adarkatuetan

2. GLUKOGENOA: molekula bat soilik

   1. amilopektinaren berdina

3. ZELULOSA

   1. BETA 1 → 4

4. KATINA