Gerra Aurreko Erakundeak eta Taldeak.2. Unitatea
Enviado por Chuletator online y clasificado en Lengua y literatura
Escrito el en 
vasco con un tamaño de 2,88 KB
AURREKOAK:
- XX. mendearen hasierarekin batera aldakuntzak datozkio Euskal Literaturari. Aurreko hamarkadan susperraldia sumatzen da :
- Iparraldean: ohiko eliz liburugintzaz gain, poesiak eta kazetaritzak urrats garrantzitsuak emango ditu XIX. mendearen azken urteotan.
- Hego Euskal Herrian: foruen galerak (1876) eta iraultza industrialak dakarten egoera sozio-politiko berriak euskararen aldeko mugimendu berriak bideratuko ditu.
- Garai hartako euskal gizarteak gabezia eta hutsune larriak ditu literatura moderno eta indartsua sortu ahal izateko. Kultura eta hezkuntza mailako egitura egokia falta zaio :
- hizkuntza batu eta normalizatua
- euskarako eskola sistema
- unibertsitate publiko euskalduna
Hauek gauzatzeko baliabide politiko eta ekonomikoak.
- Garrantzitsua da eragile batzuk burututako lana :
- Antoine d’Abbadie (Ipar eta hegoaldean) lore jokoen bitartez bultzada ematen dio bertsogintzari.
- Jean Hiriart-Urrutik, euskarazko kazetaritzari.
- Martzelino Soroak: antzerkia.
- Resurreccón Mª Azkue: euskararen inguruan sortzen diren egitasmo, ekimen eta erakunde gehienen partaide edo buruzagi.
- Sabino Aranaren mugimendu politikoaren oldarrak markatzen du aurreko euskalgintzaren norabidea
- Julio Urkixok: euskal hizkuntza eta literatura klasikoari buruzko argitalpen eta ikerketak plazaratuko dizkigu.
LORE JOKOAK.
Antoine d’Abbadiek eratu zituen lehenbiziko 1853an Urruñan (Lapurdin) euskal jai gisa: bertso sorta onenarentzat saria jarri zuen. Urtero antolatzen ziren eta iparraldeko bertsogilerik ospetsuenek parte hartzen zuten. Hegoaldera ere iritsi ziren: 1879an Elizondon...
1880tik aurrerako Lore Jokoetan, Jose Manterolak eta abarrek Donostia eta beste zenbait tokitan eratu zituzten sariketetara ipuin, saiakera labur eta antzerkitxoak ere bidal zitezkeen, bertsoak ere bai, noski.
Lanik gehienek ez zuten aparteko maila literariorik lortzen.
Lehiaketetan saritutako lanik onenak Donostiako EUSKAL-ERRIAn argitaratzen zituzten, eta aldizkari elebidun honek iraun zuen bitartean (1918) mantendu zen Lore Jokoen izpiritua ere.
Sarituak izan zirenak:
- Iparraldean: ELIZANBURU, ZALDUBI, BARBIER
- Hegoaldean: ARRESE BEITIA, OTAÑO, MUJIKA