Genero literarioak: Balada, Maite-kantua, Kopla-zaharra, Bertsolaritza

………………………………..

testua ………………………. da, izan ere, genero horretako testuek dituzten ezaugarriak ditu.

BALADA

DEFINIZIOA

Narrazio kantu laburrak dira baladak, ahoz aho transmititu diren istorio edo gertakariak kontatzen dituzten poemak

GAIA

Ohikoenak ezinezko maitasun istorioak, heriotza bortitzak, hilketak edo antzekoak izaten dira.

Memoriaren lagungarri diren baliabide narratiboak

Estilo zuzena: Narratzailea ezkutuan mantentzen da eta tentsio handieneko uneak indar handiko elkarrizketa bizien eta garratzen bidez adierazten dira.

MAITE-KANTUA

DEFINIZIOA

Zenbait ñabardura(zehaztasun) gorabehera, maitasuna edo amodioa gaitzat duen abestiak

GAIA

Maitasuna eta haren alderdi ezberdinak: tristura, fidelitatea, fidelitate-eza, agurra, zoriona...

Memoriaren lagungarri diren baliabide narratiboak

Estilo zuzena:

• Maite kanta diren neurrian, barne munduaren agerbide dira genero kantuak. 
• Ez daude denak lehen pertsonan emanda. Inoiz, kontaketa prozesu bat badago eta orduan hirugarren pertsonan datoz.

KOPLA-ZAHARRA

DEFINIZIOA

Kopla zaharra, genero literario baino gehiago, ahapaldiak osatzeko modu berezia da, eta kopla zahar bakoitza lau lerroko ahapaldia da

GAIA

Magia kutsuko koplak.

Eskeko koplak

Dantzan egiteko koplak

Memoriaren lagungarri diren baliabide narratiboak

Ezaugarriak

1. Lau lerroko ahapaldia

BERTSOLARITZA

DEFINIZIOA

Abestuz, errimatuz eta neurtuz jendaurrean bat-batean egiten den berbaldia da. Bat-bateko bertsoetan, askotan, entzuleak entretenitzea, zirikatzea eta umorea jartzea izaten du bertsolariak helburu eta horretarako bertsolariak hizkera bizia eta arina erabiltzen du.

GAIA

Gaia librea izan ohi da, hain zuzen ere, gai-jartzaileak emandakoa

Memoriaren lagungarri diren baliabide narratiboak

Metrika eta baliabideak

• Bertsoa edo ahapaldia kantatu egin behar dela kontuan izanik, kantatzeko doinua edo airea behar da. Doinua hitzaren laguntzailea da.
• Moldeak: molde bakoitzaren arabera silabak ondo neurtu behar dira.

Memoriaren lagungarri diren baliabide lirikoak

Gramatikalak

-Errepikapena:. Hitz edo hitz multzo bat errepikatzea. Errepikatzen den ideia, hitz edo hitz multzoak indarra hartzen du eta entzuleen arreta pizten dute unerik dramatikoenak areagotuz.

Memoriaren lagungarri diren baliabide lirikoak

Fonikoak

Errima Bi bertso-lerroren edo gehiagoren amierako hots berdintasuna da errima:

kontsonantea (azkenengo silaba osoak) zein asonantea (azkenengo

silabako bokalak bakarrik)

-Errima

Puntua oin batetik bestera doan zatia da puntua. Beste era batera esanda, oin bakoitzak puntu bat adierazten du. Gehienetan, bi lerrotik bi lerrora joaten da puntua, 

Baliabide semantikoak

- Metafora: maitearen irudia agertzeko hainbat metafora nagusi erabiltzen ditu:

● Izarra: makume hotz eta urruna irudikatzeko, maitemindua arbuiatzen

duena irudikatzeko

● Lorea: Lilia, lorea, … maitemindutako emakumea sinbolizatzeko.

● Txoria: Hegaztia, Urxapala, ….. engainatutako emakumea izendatzeko.

 -Hiperbolea

- Konparazioa