Gaixotasun ez infekziosoak
Enviado por Chuletator online y clasificado en Biología
Escrito el en vasco con un tamaño de 5,98 KB
1. Zer da osasuntsu egotea?
DEFINIZIOA: osasuna, erabateko ongizate fisiko,mental eta sozial osoko egoera da; eta ez bakarrik gaixotasun-gabezia.
OSASUNTSU EGOTEA (OMS)
· GIZARTE ONGIZATEA: gizarte integrazioa, lana, harreman sozialak, ...
· GORPUTZ ONGIZATEA: organismo asaldurarik ez
· BURU ONGIZATEA: buru asaldurarik ez
2. Zer da bizi-itxaropena? Zein faktoreen baitan dago?
DEFINIZIOA: Bizi kalitatearen adierazle nagusietako bat BIZI-ITXAROPENA jaiotzean da.
Hainbat faktoreek eragiten dute bizi-itxaropenan:
Pertsona bakoitzaren ezaugarriak
Ingurumeneko faktoreak
Bizi-ohiturak
Osasun laguntza
3. Desberdindu itzazu gaixotasun kutsakorrak eta ez-kutsakorrak
GAIXOTASUN MOTAK:
KUTSAKORRAK (INFEKZIOSOAK): agente patogenoak organismo barrura sartzen dira eta infektatu egiten dute
EZ KUTSAKORRAK: ez dago agente patogenorik: traumatismoak, endekapenekoak (degeneratiboak), heredentziazkoak, …
4. Zer da agente patogeno bat? Motak eta ezaugarriak
AGENTE PATOGENOAK: gaixotasun kutsakorrak sortzen dituzten organismoak dira.
MOTAK:
BAKTERIOAK---------> PROTOZOOAK ---------> BIRUSAK---------> ONDDOAK
5. Gaixotasun kutsakorren aurka organismoak dituen defentsak:
Larruazala: barrera sistema da eta etenak dituen lekuetan babes bereziak ditu (mukiak, malkoak, listua...)
Sukarra: gorputzeko tenperaturaren igoera da. Honek agente patogenoaren ugaltze-abiadura moteldu egiten du.
Sistema inmunologikoa: globulu zuriak + antigorputzak. 2 mota daude:
Sortzetikoa: jaiotzez duguna.
Moldaerazkoa: bizian zehar hartutakoa.