Faktore biotikoak eta abiotikoak

1. Zer dira ekosistemak?

Ekosistema ingurune jakin bateko osagai fisiko eta biologikoek osatzen duten sistema da.

1. Zeintzuk dira osagaiak?

Ingurune fisikoa, biotopoa eta elementu biotikoak, biozenozia.

2. Zer da ekosfera?
   

Ekosfera Lurra osatzen duten izaki bizidun guztien multzoa da, ingurumena osatzen duten beste atal guztiekin batera.

3. Zer da ekotonoa?
   

Ekotonoa bi ekosistemen arteko trantsizio zona.

4. Nola sailkatzen dira ekosistemak?

5 maila trofikoetan sailkatzen dira:

·Ekoizleak: organismo autotrofoak dira, energia hartzen dutenak eta materia inorganikotik abiatuta materia organikoa sintetizatzen dutenak.

·Kontsumitzaile primarioak: organismo heterotrofo belarjaleak dira.

·Kontsumitzaile sekundarioak: organismo heterotrofo haragijaleak dira.

·Deskonposatzaileak: materia organikoaren deskonposizioa egiten dutenak, materia ez organikoa sortuz; bakterioak eta onddoak dira.

·Eraldatzaileak: konposatu inorganikoak organiko bihurtzen dituzte, ekoizleek konposatu organiko horiek gero erabil ditzaten.

5. Zer dira faktore abiotikoak? Zeintzuk dira?

Faktore abiotikoak inguruneko eragile fisiko eta kimikoak dira. Biotopoan oinarritzen dira.

2. Zer da organismo baten habitata? Eta txoko ekologikoa? Epini adibideak

Lehorreko inguruneetako faktore abiotikoak:

·Argia

·Hezetasuna

·Tenperatura

Uretako inguruneetako faktore abiotikoak:

Argia

·Gazitasuna

·Uraren mugimendua

·Sakonera

·Tenperatura

·Oxigeno kantitatea

3. Zer dira faktore biotikoak?

Faktore biotikoak edo osagai biotikoak elkarri eragiten dioten izaki bizidunak dira

1. Nola sailkatzen dira harremanak. Egin eskema bat.

Izakia, populazioa eta komunitatea

4. Zer dira piramide trofikoak? Zeintzuk dira motak?

Kopuruen piramideak

Biomasaren piramideak Azalera edo bolumen unitateko materia organikoaren masa (kg edo g-tan) adierazten da maila bakoitzean

Energiaren piramideak Denbora jakin batean zenbat energia pilatu duen  adierazten da maila bakoitzean.

5. Ekosistema eboluzionatu egiten ahal dute denboran zehar? Nola?

Bai, izaki bizidunen harremanen bidez.

6. Zure ustez etengabe haz al daiteke populazio bat? Zergatik?

Bai, harremanak izaten izaki bizidun berriak sor daitezke eta horrela populazio hasten da.