Ezagutza arrazionala
Enviado por Chuletator online y clasificado en Filosofía y ética
Escrito el en vasco con un tamaño de 9,42 KB
ETIKA ETA POLITIKA
GIZAKIA POLISEAN
-Hiru gizarte mailatan banatua
oBehe maila, ESKULANGILEAK / EKOIZLEAK
§Elikagai eta tresna beharrei eutsi
§Azetitiboa
·Mina, plazerra
oGorago, ZAINDARIAK / SOLDADUAK
§Hiriaren defentsa
§Suminkorra
·Ausardia, haserrea
oAzkenik, FILOSOFOAK / GOBERNARIAK
§Hiria gobernatu
§Gizaki bakoitzaren areté edo bikaintasuna bideratu
§Arrazionala
·Jakintsua, burua
HIRU ARIMEN ARTEKO PROPORTZIOA
-Etikaren eginbeharra bertutea da, Gizakia bertutetsu bihurtzea
oBERTUTEA: izaki bakoitzaren betekizunera eramaten duen bidea. Pertsonek Dituzten ohitura osasuntsuak eta positiboak
-Gizakia izaki arrazionala eta Morala den neurrian bere izaeran benetako garapena lortuko du
-Gizakiak bere arima era zuzenean Garatu behar du
oArima behar den moduan zuzendu Behar du
-Platonek hiru arimaz osoturik Gaudela dio
oArima bakoitzari bertute bat Dagokio eta gizaki maila batekin lortuta
oIrritsezko arimari:
NEURRITASUNA
§Eskulangile eta nekazariek lortu behar dutena
oSuminezko arimari:
SENDOTASUNA
§Adorea, zaintzaileek izan behar dutena
oArrazoizko arimari:
ZUHURTASUNA
§Jakituria, gobernariek lortu behar dutena
-Arima arrazionala da, hilezkorra Den bakarra
-Bakoitzak bere funtzioa betetzean Gizartean zuzentasuna gauzatuko da
-Hiru bertuteak osotasun bat eraten Duten, ezagutza berberaren adierazleak direlako
oOngia zer den edo gizarte osoaren Zoriontasuna dutelako helburu
-Ongia ezin da erlatiboa izan
oErosengatik guztiok nahi dugulako Zoriontasuna
oEzagutzaren objektu gorengoa Izanik zerbait absolutua eta iraunkorra izan behar duelako
DUALISMO ANTROPOLOGIKOA
-Gizakiaren benetako izaera edo Esentzia bere arima da
oMundu ulergarria desiratzen duena Baina mundu sentigarriaren ilusio-zentzugabekeriaren esklaboa dena
-Gurdi hegadunaren mitoan azaltzen Du
oGizakia bi zaldik tiratzen duten Gurdia bezalakoa da
oZaldi zuria ona eta ederra da
oZaldi beltza gaiztoa eta itsusia Da
oGurdiaren gidaria den arrazoiak ez Du gurdia modu errazean gidatukoa
oArima arrazionalak ezagutzaz Baliatuz, adoretsua eta sendoa izan behar du eta irrika eta desioak menperatuz Arima behar den lekurantz zuzendu
HEZIKETA
-Heziketa ez da ezagutza jartzea Ezagutzarik ez dagoen lekuan (Sofistak)
-Heziketa, gure ariman jadanik Dagoena ateratzea da
oErreminiszentzia edo jatorrizkoa
§Mundu sentikorrera heldu aurretik arimak ez Zuen ideiak beste ezer ezagutzen
§Arima gorpuztean, mundura heldutakoan gauzak Ikusten ditu eta ideiak ahaztu egiten ditu hasieran batean
§Gauzak identifikatzean, eta horiek ideien Islada direnez, ideiak gogoratu egiten ditu.
-
Ezagutza lortzeko, arima ez da
Kanpora atera behar, barruan daukana sakonduz lortzen baita ezagutza (San Agustin)
-Ahaztu ditugun ideiak gogoratzeko heziketa prozesua (Argiaranzko igoera), prozesu geldoa eta mingarria da
-Lehenengo ohitu beharko gara Guretzat gehiegizkoa den argitasunera
-Horretarako ezagutza mailakatua Agertzen zaigu
-Gure inguruko ezjakinek barre Egingo digute
oAskotan nahaste eta zalantzak ere Agertuko zaizkigulako
-Etikaren objektua den Ongiak Justifikatzen du Platonek eraiki zuen sistema filosofikoa
-Ongia zer den galdera, sistema Horretan abiapuntua izateaz gain, sistemaren helburua ere delako.
-Polis ideialean justizia egotea Hoberenen artean hautatua den filosofo gobernariaren jakituriak ziurtatuko du
oEgia eta ongia oinarri dituen Estatua eraikitzeko nahitaezko baldintza
-Ezagutza eta gobernatzeko artea Gobernariarengan materialtzen dira
oGaitasun intelektualean eta Prestakuntza zientifikoan fundatua dagoen ARISTOKRAZIA berezia.
-Gobernu formak horrela antolatzen Ditu Platonek
oARISTOKRAZIA
§Aristos = hoberena
§Hoberenen gobernua
§Dialektika ezagutzen dutenena
§Gobernu formarik onena
oTIMOKRAZIA
§Time = ohorea
Gerra egiten hobeto dakitenak gobernuari me