Explorando a Música Medieval: Obras, Instrumentos e Conceptos Clave
Enviado por Chuletator online y clasificado en Música
Escrito el en
español con un tamaño de 8,87 KB
Obras Destacadas da Música Medieval
Santa María, Strela do Día
- Autor: Afonso X, o Sabio
- Xénero: Cantiga da Escola Galaico-Portuguesa
- Tipo: Música Profana Medieval
- Século: XIII
- Características:
- Monódica, en lingua vulgar (galego-portugués).
- Pertence ás Cantigas de Santa María: é de loor (unha louvanza á Virxe).
- Podía acompañarse de instrumentos.
- Aínda que fala da Virxe, considérase unha obra profana, xa que non ten carácter litúrxico.
- Estruturada en estrofas e retrousos.
Ondas do Mar de Vigo
- Autor: Martín Códax
- Xénero: Cantiga de Amigo da Escola Galaico-Portuguesa
- Tipo: Música Profana
- Século: XIII
- Características:
- Monódica, en lingua vulgar (galego-portugués).
- Tema profano (muller agardando polo seu amado).
- A auga, neste caso o mar, aparece como un personaxe máis.
- Esta versión ten acompañamento instrumental (arpa).
- Recollidos do Pergamiño Vindel.
Fortuna Imperatrix Mundi (do Carmina Burana)
- Textos: Goliardos
- Música: Carl Orff
- Xénero: Canción de Goliardos
- Tipo: Música Profana
- Século:
- Textos: XII-XIII
- Música: XX
- Características:
- Texto en latín.
- Temática filosófica (a variabilidade da sorte).
- Música a cargo da orquestra sinfónica do século XX.
Veni Creator Spiritus
- Autor: Anónimo
- Xénero: Himno Gregoriano
- Tipo: Música Relixiosa
- Século: IX-XI
- Características:
- Monódico, en latín.
- Tema relixioso e litúrxico.
- A capella (canto colectivo).
- Sen saltos entre notas.
- Ten un repouso ao final de cada frase.
- Non hai compás; o ritmo segue o texto.
- Trátase dun canto en estilo pneumático, xa que lle corresponden 2 ou 3 notas a cada sílaba.
Kalenda Maya
- Autor: Raimbaut de Vaqueiras
- Xénero: Estampida (Danza Medieval)
- Tipo: Música Profana
- Século: XII-XIII
- Características:
- Monódico, en lingua vulgar.
- Trátase dunha das cancións de trobadores máis coñecidas.
- Tema profano: "Kalenda Maya" significa o primeiro día do mes de maio, considerado como o día da consagración da primavera.
- A obra fala do amor relacionado co florecer e renacer, xa que é a época na que a vida vence á morte e a luz gaña á escuridade.
- Ten acompañamento instrumental.
Instrumentos Musicais Medievais
Instrumentos de Corda
- Corda Fretada: viola, organistrum, zanfona, rebab.
- Corda Punteada: laúde, salterio (cítara), arpa.
Instrumentos de Vento
- Vento Madeira: frauta traveseira, frauta de pico ou doce, gaita, chirimía, bombarda, chifre.
- Vento Metal: sacabuche, trompa.
- Vento Mecánico: órgano.
Instrumentos de Percusión
- Tambores, tamboril, campás, címbalos.
Figuras e Termos da Música Medieval
- Menestreis:
- Músicos medievais asalariados que vivían no castelo ao servizo dun trobador.
- Meistersingers:
- Burgueses agrupados en confrarías que tiñan como finalidade preservar a música monódica alemá nunha especie de escolas de música con estritas regras compositivas.
- Trobeiros:
- Compositores da Idade Media, nobres e burgueses, que procedían do norte de Francia.
- Minnesingers:
- Músicos que cultivaban en Alemaña a canción monódica medieval, comunmente coa temática do amor cortés.
- Goliardos:
- Estudantes ou cregos que viaxaban de universidade en universidade. Moitos dos seus textos atopáronse na cidade alemá de Beuern.
Autores Destacados e a súa Clasificación
- Guillerme de Aquitania:
- Trobador
- O Rei Teobaldo IV:
- Trobeiro
- Frauenlob:
- Minnesinger
- Blondel de Nesle:
- Trobeiro
Exemplos de Compositores e Xéneros Medievais
- Dous trobadores procedentes do sur de Francia:
- Marcabrú e Bernart de Ventadorn
- Dous trobeiros:
- Adam de la Halle e Blondel de Nesle
- Unha trobadora:
- Beatriz de Día
- Catro xograres da escola galaico-portuguesa:
- Martín Códax, Joao Zorro, Airas Nunes e Pero Meogo
- Catro tipos de cancións de trobadores de diferente temática:
- Canzó, Pastorela, Alba e Sirventés
Conceptos Clave da Música Medieval e Gregoriana
- Secuencia:
- No gregoriano, aplicación dun texto ao longo do melisma da última sílaba do aleluia para facilitar a memorización destas extensas pasaxes de notas sobre unha sílaba.
- Tropos:
- Composicións novas, habitualmente escritas en estilo pneumático, cun texto poético, destinadas a agregarse a un dos cantos da misa (sobre todo ao introito). A súa función era ampliar e interpretar os textos litúrxicos.
- Bordón:
- Un acompañamento propio da música medieval consistente nunha única nota grave mantida ininterrompidamente por baixo da melodía.
- Responsorial:
- Tipo de canto gregoriano no que alternan solista e coro no canto dos versos e do retrouso, a modo de resposta.
- Mestre Mateo:
- O construtor do Pórtico da Gloria.
- Chanson de Roland:
- Unha das cancións de xesta máis importantes sobre Carlomagno transmitida polos xograres.
- Canon:
- Unha forma de cantar consistente en que un grupo de músicos comeza a canción e outro grupo entra máis tarde repetindo a melodía anterior, como se as voces se perseguisen.
- Dórico:
- Modo gregoriano que ten como nota finalis o RE.
- Partes da Misa do Ordinario:
- Kyrie, Gloria, Sanctus e Benedictus, Agnus Dei.
- Langue d'Oc:
- Tipo de trobar propio dos trobadores do sur de Francia, que consistía en poetizar cun senso claro e sinxelo.
Características do Canto Gregoriano
- É música vocal e a capella.
- Ten textura monódica. Cántase ao unísono.
- Prevalece o movemento por graos conxuntos.
- O ritmo é libre.
- É un canto colectivo.
- Ten tema relixioso e carácter litúrxico.
- O autor é anónimo.
- As melodías móvense dentro de determinadas escalas diatónicas ou modos (modos gregorianos): Dórico (RE), Frixio, Lidio, Mixolidio.
- Texto en latín.
- Está escrito en tetragramas e utiliza notación cadrada. As súas notas (punto cadrado) aparecen individualmente ou agrupadas en neumas.
Preguntas Frecuentes sobre a Música Medieval
- ¿Que obra atopamos en catro manuscritos, tres deles con notacións musicais?
- Cantigas de Santa María
- ¿Cal é o manuscrito máis importante para comprender a música medieval?
- Do Escorial
- ¿De que autor medieval se atoparon varias cancións nun pergamiño?
- Martín Códax
- ¿De que autor medieval se conservan máis de 400 cantigas?
- Afonso X, o Sabio
- ¿De que século eran estes dous autores?
- Século XIII. Escola Galaico-Portuguesa.
Estilos Melódicos no Canto Gregoriano
- Silábico:
- A cada sílaba corresponde 1 nota. Recítase sobre 1 nota.
- Melismático:
- Un melisma (conxunto de moitas notas) por cada sílaba.
- Pneumático:
- A cada sílaba corresponden 2 ou 3 notas.
Definición de Secuencia (Música Gregoriana)
- Secuencia:
- Engadindo un melisma para recordalo. É un texto non litúrxico (sílaba gregoriana).