Euskal Herriko industrializazioa eta haren gizarte ondorioak

ZERGATIAK:

JATORRI ESTRUKTURALAK:

Gizarte ekonomia →

Nekazal Sektorea:

(Egitura zaharkitua → Garapena oztopatu) eta Industria Sektorea:
(Langileen bizi eta lan baldintzak hobetzeko protestak).

Lurralde desoreka:

Garapen ezberdina zegoen eta Autonomiaren aldeko nazionalitateak (Oposizioa).

Izpiritual arloa:

Eliza:

(Demokraziaren aurka, sektore progresisten oposizioa)

Armada:

Arazo politikoetaan muturra sartzearen oihtura (Hiritarrekiko isolatuak + Akademia itxietan hezitua) eta Biak gizarte mailako aldaketak ezagutu gabe.  JATORRI KOIUNTURALAK:

Egoera ekonomikoa:

1929ko krisiak ez zuen eragin handirik izan.

Egoera politikoa:

Italiako Faxismoa + Alemaniako Nazismoa + Antidemokratiko Indarrak → “HERRI FRONTE” politikaren aurka → Polarizazio politikoa sortu, Herri Fronteak hausteskundeak irabazi (Altxamendu militarra prestatzeko aitzakia izan)

PRONUNTZAMENDUA:

NOLA HASI: Uztailaren 17an Marokon, Franco Marokora joan → Kolonietako armadaren buruzagitza hartzeko. ERANTZUNA: Gobernuko presidenteak (Casares Quiroga) dimititu egin eta  Azañak (Errepublikao presidentea) → Giral-i esan gobernua ozatzeko (errepublikazaleak) EKONOMIA ARLOA:

Errepublika aldean:

Industria, meatze baliabide gehienak (Errepublikanoak → Ordezkatu eta Lan komunista sustatu). Ekialdeko nekazaritza lurrak.

Errebeldeen aldean:

Mesetako labore lurrak (Falange Española, Marokokoak, CEDA, Karlistak) eta Galiziako Itsas ondasunak. MILITAR ARLOA:

Errepublika aldean: (

Ezkerreko erakunde politiko-sindikalak).  

Errebeldeen aldean: (

Kolonietako tropak, Falangeko miliziak, Errete Karlistak). EUSKAL HERRIAN:

Errepublika aldean: (

Bizkaia eta Gipuzkoa) → Biak isolatuta Kantabria eta Asturiasekin batera.  

Errebeldeen aldean: (

Araba eta Nafarroa) → Indar eskuindarrek bultzatuta eta Mola interbentzioaren bitartez → Ondo komunikaturik zeuden

NAZIOARTEKO PARTAIDETZA:

ERREPUBLIKAREN ALDE: Sobietar Batasunari armak erosi eta hauek laguntza eman aholkularitzaren bitartez →  Nazioarteko brigadak (40.000 soldadu inguru), Faxismoaren aurka borrokatzeko eta Mexiko. ERREBELDEEN ALDE:

Portugal:

Muga kontrolatu behar zituzten hornidura guztiak sarteko.

Italia:

Gerra materiala eta Lehorreko gudatalde garrantzitsuak.

Alemania:

Artileria, karruak, ekipo teknikoak eta aire indarrak (Condor Legioa) eta Taktika berriak

BIZIMODUAREN BERRANTOLATZEA:

ERREPUBLIKA ALDEAN (BOTERE ANIZTASUNA): Katalunia gobernu autonomoa, Euskal Herriko gobernu autonomoa, Espainiar Gobernu zentrala, Herri Batzorde eta Aginte organo asko.

Ekonomikoki:

Industri eta lur kolektibizazioak E.H-an izan ezik → Aragoi, Katalunia eta Gaztela-Mantxa.

Politikoki:

Arazoa:

Gerra irabaztea eta Giza iraultza egitea (Zeinek du lehentasuna?), Ondorioz → Istiluak sortu ziren → Kontzentrazio Gobernua (Largo Caballerok eratua) eta Ezin izan klase-etsaien aurkako errepresioak kontrolatu. Katalunian → CNT eta POUM, Generalitat-en aurkako borroka → Negrin (sozialista)-en Gobernua → Politikak indartu nahi.

Helburuak:

Armada konbentzional eran antolatu eta Ekonomia berrantolatzea (kolektibizazioak ukatuz). ERREBELDEEN ALDEAN (BOTERE BATERATUA): Buruzagi militar bakoitza agintari nagusia zen eta “Junta De Defensa Nacional” antolatu.

Politikoki:

Buruzagi Militarrak → Gobernadore bihurtu ziren, Junta de Defensa Nacional:(
Falangistak, Monarkazaleak, Errepublikazaleak, Filiazio politiko gabekoak) → Guzti honen helburua → Kordinatzea izan. Errepublikazaleek egidako lan guztia → Baliorik gabe utzi,  Alderdi politikoak debekatu eta Ahalegin guztiak gerra irabazteko.

Francok “Aginte Bakarra” eskuratu:

Aginte Militar + Aginte Politikoa. 1937ko apirilan → F.E.T de las J.O.N.S sortu zen eta 1938ko Francoren lehenengo gobernua sortu (Estatu eta Gobernu burua izan)

Eredu Faxista:

“Fuero del Trabajo” → Debekatzeko (Grebak, sindikatuak eta lan gatazkak), Eleizaren aldeko legeria (Ezkontzetan eta Irakaskuntzan) eta “Ley de Responsabilidades Politicas” (Erregimen Frankista aurkakoentzat → Errepresioa)