Euskal autonomi erkidegoko hiri hierarkia

EUSKAL HERRIKO HIERARKIA MAPA Aurrean dugun mapa, irudi mapa bat da eta Euskal Herriko hierarkia mapa irudikatzen du 2014.Urtean. Legendak ematen digun informazioarioak, hiri nagusien binztanleria kopurua adierazten digu milakotan. Horrez gain, Bilbo handiko eremuan hiriak desberditzeko legenda bat ere ageri da ezker aldean, izan ere hiri pilaketa handia dago eremu horretan. Azkenik eskala bat ere ageri da, zentimetro bakoitzeko 10km. //Maparen azterketari dagokionez, hiru hiri nagusi ageri dira 100mila binztanle kopurua gainditzen dutenak hain zuzen. Hiru hiriburu horiek, Euskal herriko hiru probintzien hiriburuak dira, Bilbo, Donostia eta Vitoria Gazteiz. //Bilbohandiko eremuan hiri aglomerazio izugarria dago, hiri horien artean sestao, astrabudua etabar ageri dira. Eremu honek Euskadiko binztanleria handiena du, batez ere Bilbok. Horrez gain Bizkaian ez dago beste hiri handirik, gehienak hiribilduak dira, alboko landa eremuetan eragin handia dutenak, Durango, Gernika edo Bermeo esaterako. //Donostia Gipuzkoako hiri nagusi bezala ageri da eta horren aldeetan zenbait hiri ertain egon arren ez du zerikusirikBilbo handiko eremuarekin, binztanleria nabarmen txikiagoa baita. Gainontzeko lurraldean oso sakabanatuta daude hiribilduak, horien artean Irun, Azpeitia edokostaldean dagoen Zarautz. //Euskal Autonomia Erkidegoko hegoaldean Araba ageri da. Argi ikus daiteke, hiriburuak, Vitoria gazteizek duen eragina lurralde honengan. Izan ere horren inguruan ez dago hiri ertainik, ia denak dira 5mila binztanleti berakoak. Hala ere Vitoria gazteiztik pixka bat urrunago Laudio eta Amurrio ageri dira, hiri eertain bezala sailkatzeko modukoak, Arabako eskualdearen barruan. //Euskal Autonomia erkidegoko hiriek osatzen duten sisteman, horiek osatzen duten hirien ezaugarrietan oinarrituriko hierarkia nagusitzen da, baita horien artean zein Espainia edo Europako sistema hiritar batzuekin ezartzen diren hirien harremanetan ere. //Hierarkia horren gailurrean, Hiriburuen Euskadiko Nukleo anitzeko sistema dago. Horrek hauek hartzen ditu barne, Bilboko eremu metropolitarra eta donostia eta Vitoria gazteiz. //Bilboko eremu metropolitarra, Bilbo Handia, Euskadiko demografia aglomerazio handiena da. Garai bateko industriaren eta portuaren eremua desagertu ondoren, eginkizun gehienak hirugarren sektorean nabarmentzen dira. Industria berriz, portuko eremu berrien inguruan mugitu da. Bilboko eremu metropolitarra erkidego osoan zehar hedatzen da eta estatuarekiko hainbat lotura ditu, izan ere Bilbo da Bizkaiko golkoko erlaizeko maila handiena duena eta Madrilen atzetik, bigarren lekuan dago bere eragin eremuetan barne hartzen dituen hiriburu garrantzitsuen kopuruari dagokionez. Nazioartean ere harreman garrantzitsuak ditu portuan gauzatzen den salerosketa eta Loiuko aireportuko bidaiariak garraiatzeagatik.

Donostia neurri txikiena duen eremu metropolitarraren erdigunea da. Eginkizun dibertsifikatuak, indutrialak, kulturalak, turistikoak eta komertzialak ditu. Kokapen pribilegiatua du Nafarroa eta Ebroren haranera joateko komunikazioei dagokienez. Gainera Frantziako mugatik hurbil egoteak, Akitania eta Baionarekiko loturak eragiten ditu. //Vitoria gazteizek administrazio eginkizunak ditu. Autonomiako hainbat erakunderen egoitza da eta eginkizun industrialak,komertzialak, kulturalak eta turistikoak ere baititu horrez gain. Lotura du Nafarroa eta Errioxarekin eta estatuko eta nazioarteko loturak indartu egin dira Aireportuak salgaiak garraiatzeko eginkizunagatik. //Lurralde historikoetako hiriburuen azpitik, hainbat hiri txiki eta ertain daude (10.000-50.000binzt). Demografiaren neurria eskualde esparruko administrazioan, industrian edo zerbitzuetan eginkizunak gauzatzeko nahikoa da. "/"/Euskadiko hiri sistemaren ezpazioaren banaketa orekatua da eta honako hauek bereizten dira: Itsasertzeko azpisistema eta barrualdeko azpisistema. //Itsasertzeko azpisistemak alboko hiria osatzen du Bilboren eta Donostiaren artean.
Hiri txikiek osatitako aglomerazio txikiek osatzen dute. //Bizkaian, hiri sitema desorekatuagoada. Bilbo handiko eremu metropoitarrean batzen dira eginkizun nagusiak, Hurbilen dauden eremuetan ez dago eragin eremuak zuzentzeko gai den hiribildurik “xurgatze efektua” dea eta. Gainerako eremuetaniriakhiribilduak dira haranen erdiguneetan daudenak. Irisgarritasun handiko ardatzak dira eta eginkizun nagusiak gauzatzen dira, eragina sortuz binztanleria sakabanatuta dauden landa eremuetan. (bermeo, gernika,durango…) //Gipuzkoan,sstema orekatuagoa da. Donostiarekin batera, hainbat hiri industrial ertain daude lurraldean zehar nahiko era homogeneoan kokatuta Beasain, ordizia…) Hala, binzanleria gune ia guztietatik hurbil, babes gisa Balio dien goi ibar funtzionalen bat dute. >//Barnealdeko azpisistema Vitoria Gazteizen inguruan dago.
Sistema makrozefalikoa eta desorekatua da eta hiriburuan pilatzen da lurralde historikoaren binztanleriaren %75.Hiriburutik kampo Laudio eta Amurrio besterik ez dira aipatzeko modukoak eta gainerako eremuetan ez dago hiri esanguratsurik. Agurainek besterik ez du Arabako azpizentro gisa jokatzen. Horrez gain, beste zenbait ahulgune ditu, esaterako eremu edo hiri batzuk lurralde historikotik kanpo dauden beste ezpazio batzuetan arreta jartzea, Bastidak Haron esaterako. Horrez gain Trebiñuko konderriaren ingurua aipatu behar da, ezpazio horren plangintza eta kudeaketa zailtzen baitu.