Estatuaren lege organikoa

9) GAIA Frankismoa, 1.Diktadura

1939ko apirilaren 1 erako Españako Gerra Zibila, bukatutzat jo zen. Gerra honen ondorio garrantzitsuena, honen ondoren hasitako  Francisco Franco-ren diktadura da.

Frankismoaren ideologiak, hurrengo hauek dira: Faxismoa, Antikomunismoa, Katolizismoa eta Nazionalismo espainiarra Errepublikaren aurkako indarrak kontrolatu, eta gobernatzeko erabili zituen. Horregatik, diktadura pertsonala izan zen, non eskubideak eta askatasunak alde batera geratu ziren. Diktadura hau, autoritarismo militarrak bereizi zuen, baitakatolizismoak, ultra-nazionalismoa eta antikomunismoa ere. Franco, armadaren, elizaren,  falangearen ETA KARLISTEN laguntza eduki zuen, eta hauek, erregimenaren pilareak izan ziren. Nahiz eta erregimenaren barnean diferentzia handiak egon, Franco hauek kontrolatu eta bere onurarako erabili zituen. Gainera, burgesiak, terra-tenienteak eta negoziotako gizonak, diktadura bultzatu zuten, erdi klaseko, katolikoak, eta gizarte ruralarekin batera. Erregimen hau, partidu bakar bat eduki zuen (FALANGE ESPAÑOLA TRADIZIONALISTA eta JONS) baita sindikatu bakar bat eta derrigorrezkoa, langileak, eta patroiak biltzen zituenak, horrela taldeen arteko borrokAK EZ EKIDITEKO.Estatu berria, konstituziorik gabe sortu zen, partidu politikorik gabe, eta askatasun zibilik gabe. Berdintasun demokratiko honen falta, OINARRIZKO LEGEEKIN bete zen. Lege hauek, erregimenaren beharrei egokitzen ziren. Horietako adibide batzuk: Lanaren forua (1938), Gorteak eratzeko legea(1942), Espainiarren forua(1945), Erreferendumen legea(1945), Estatuko buruzagitzarako Ondorengotza legea(1947), Mugimendu nazionalaren printzipioen legea(1958), eta Estatuaren Lege Organikoa( 1966).Gerra, bere amaierako fasean zegoenean, errepublikaren aldekoak, erbestera joaten hasi ziren, 500000 pertsona inguru, garaileen errepresaliak ekiditeko. Baina gelditzea erabaki zutenak, errepublikaren alde egin bazuten, erregimenaren errepresioa jasan behar izan zuten. Franco,  Erantzukizun poliikoen legea (1939), eta Estatuaren degurtasun legea (1941) barneko politika bat burutu zuen: 400000 epaiketa militar egon ziren, 75000 heriotzarekin zigortu zituzten, 25000 exekutatu zituzten eta 300000, kartzelatu egon ziren, delitu politikoak direla eta. Aske gelditu ziren susmagarriak, beraien ideiengatik, birgaituta izan ziren, modu sistematiko batean. Herritarrek burutzen zituzten  delituak epaiketa militarrez argitzen ziren. Gauzak okertzeko, gerra zibila amaitu eta bi hilabetetara, 2.Mundu gerra hasi zen. Franko, gerra honen hasiera ospatu zuen, eta bertan parte hartzea erabaki zuen. Bere interesa, Hitler eta Mussolinirekin, Hendayan eta Bordigheran egindako elkarrizketetan ikusi zen. Bilera hauek, porrot egin zuten, Frankok, gerran, armen, jakien, lehengaien, eta kolonia-lurraldeen truke bakarrik parte hartuko zutelako, eta hauek Hitler eta Mussolinirentzat beharrezkoak ziren. Gerran Frankok eman zuen laguntza, benetan simbolikoa zen. Francok dibisio urdina bidali zuen hitler laguntzeko.Gauza guzti hauekin, erregimenak, laguntza eman zien ardatzeko indarrei, materialak ematen, bai armak, eta bai soldaduak. Gutxinaka, Francok aliatuen inguruan zuen jarrera aldatzen joan zen, eta aliatuen alde jartzen da.
1945 etik aurrera, egoera guztiz aldatu zen Frankorentzat, aliatuak irabazi zutelako. 1946koNBE-ko batzarra egin zen, eta Espainia, Nazio Batuen Erakundean ez zuten onartu. Onen ondoren NBEak enbaxadore guztiei, Madriletik ateratzeko gomendatu zien. Isolamendu hau, erregimenaren ideologia faxistarekin batzean, politika frankistaren ekonomia, ekonomia autarkikoa bat bilakatzera bultzatu zuen. Hau da kanpoaldeko herrialdeen  beharrik gabe. Modelo ekonomiko hau, ez zen batere onuragarria españaren ekonomiarentzat, atzerapen industrial handiarekin eta lehengaien falta handiarekin. Autarkiaren ondorioa, errazionamendua EGON zen, hu da, gobernuak aukeratu eta mugatzen zuen herritar bakoitzari egokitzen zitzaiona, ARLO GUZTIETAN. Industriaren Unibertsitate Nazionalak, egoeraren hobekuntza ikusten zuen, baina ez zen horrela izan. Joera faxista eta ante-liberalaren politikak, porrot egin zuten, eta hau, hazkuntza eten zuten, paralisi ekonomikoa ekartzen. Nahiz eta erregimenaren erretorika egon, nekazaritzak oso laguntza gutxi eduki zituen, horregatik, jakien falta izugarria zegon, eta ondorioz espainia pobrezia egoera larrian murgildu zen. Hornidura honek, estraperlo izenez ezagututako merkatu beltza areagotzea eragin zuen. Ardatzaren indarren porrotaren ondoren, gerra hotzaren testuinguruan, Estatu Batuek, Franko aliatu ona izango zela ikusi zuten. 1953 an, Madrilen, itun bat sinatu zen, bertan, Estatu Batuak, Espainiari, laguntza ekonomikoa eta erregimenari ezagutze politikoa emango zion, eta horren truke españak, Rota, Moron, Zaragoza y Torrejon-eko base militarrak utziko zizkion Estatu Batuari.Tratado ispanonorteamerikarrek, ONU presionatzea lortu zuten, Espainia Nazio Batuen Erakundean onartzeko, eta 1955 ean onartu zuten. Hemendik aurrera, isolamendua amaitu zen, eta europarekin erlazioak, normalitatera bueltatzen hasi ziren. Egoera berri honek, ahalbidetu zuen, 1953 an, vatikanoarekin konkordatua, eta honi esker, erregimena ONARTUAGOA IZAN zen. Gainera, elizaren hierarkia, onartu zuten, pribilegio ekonomiko, juridiko eta hezigarrien truke. Irekidura progresibo honek, falangearen, influentzia politikoaren amaiera ekarri zuen, Espainiak Europaren aurrean, egoera demokratiko bat erakutsi behar zuelako. Eta Opus DEi eko teknokratak iritsi ziren gobernura. Hemendik aurrera, EKONOMIAN neurri liberalizatuak hartu ziren, eta 1959tik aurrera, estabilizazio planak egin ziren, ekonomiarEN EGOERA HOBETU ZUTENAK, eta autarkiari amaiera eman ziotenak.Diktaduraren lehen etapa honetan, erregimenarEN oposizioa ez zen oso presente egon. Erregimenaren oposizioaREN ZATI HANDI BAT exiliaturik egon ziren, Errepublikaren gobernuarekin eta Euskal Herriko gobernuarekin BATERA. Hauek, Frankoren Gobernua saboteatzen saiatu ziren. Beste alde batetik, gerrillari batzuk (MAKIAK), mendietan borrokatzen jarraitu zuten, kanpotik laguntza iritsiko zela pentsatuz. OROKORREAN NAZIOARTEAK LAGUNDUKO ZITUENAREN ESPERANTZA IZAN ZUTEN HASIERA BATEAN, ONDOREN POLIKI POLIKI ERREGIMENAK IZAN ZUEN ONARPENAK ESPERANTZA HAUEK ZAPUZTU ZITUEN ARTE. Irekidura nazioartekoak, erregimenaren jarraitasuna aseguratu zuen, noski kondizio hobeagoetan eta egonkortasun politiko handiagoarekin, eta diktaduraRENn BIGARREN ETAPAN gertatuko ziren aurrerapenak hasi ziren. FASE HAU, Francoren heriotzarekin bukatzen da, 1975urtean.